Δεκαεννέα χρόνια από εκείνη τη μεγάλη μέρα που η Εθνική Ελλάδας ανέβαινε στην κορυφή της Ευρώπης.
Ένα όμορφο κυριακάτικο απόγευμα, σαν σήμερα πριν από ακριβώς 19 χρόνια. 4 Ιουλίου 2004. Η Εθνική Ελλάδας, το «πειρατικό» μόλις τρεις μέρες νωρίτερα έχει αποκλείσει στην παράταση, τη μέχρι τότε φαβορί, Τσεχία, με το γκολ του Τραϊανού Δέλλα και πλέον βρίσκεται στο μεγάλο τελικό της Λισαβόνας. Όλοι οι Έλληνες το περιμένουν με ανυπομονησία.
Πήγαν στην Πορτογαλία με σκοπό απλά… να μη διασυρθούν. Να βάλουν ένα γκολ, να κάνουν μια νίκη. Η οποία ήρθε στο πρώτο κιόλας παιχνίδι με την οικοδέσποινα. 2-1 επί της Πορτογαλίας και η αρχή είχε ήδη γίνει. Στην πορεία προέκυψε και η πρόκριση από τον όμιλο. Ισοπαλία 1-1 με την Ισπανία τη δεύτερη αγωνιστική, ένας βαθμός-χρυσάφι, μετά την εξαιρετική μπαλιά του Βασίλη Τσιάρτα και το γκολ του Άγγελου Χαριστέα. Ενώ και οι δύο αντίπαλοι πριν τον αγώνα λένε «ποια Ελλάδα μωρέ, 3-0 θα νικήσουμε»… Τόσο οι Πορτογάλοι σαν διοργανωτές, όσο και οι Ισπανοί που ήθελαν να πάρουν ρεβάνς μετά το 0-1 στη Σαραγόσα στα προκριματικά.
Τρίτη αγωνιστική με τη Ρωσία. Η Ελλάδα περνάει με νίκη, με ισοπαλία, ακόμα και με ήττα με κάποιες προϋποθέσεις. Η ήττα μεν ήρθε, με 2-1, αλλά την ίδια ώρα η Ισπανία δεν κατάφερε να υποβάλλει την Πορτογαλία. Ήταν η πιο γλυκιά ήττα στην ιστορία της Εθνικής και… στους «8»!
Ακολούθησε το ματς με την (κάτοχο του προηγούμενου Euro) Γαλλία στον προημιτελικό, που όλοι είπαν «ε, εντάξει, μέχρι εδώ ήταν». Αλλά μετά τη λήξη και το γκολ του Άγγελου Χαριστέα μετά από την εντυπωσιακή προσπάθεια του «κάπτεν» Θοδωρή Ζαγοράκη, η σπίθα είχε ανάψει. «Ρε… λες;» αναρωτιόμασταν όλοι. Ημιτελικός με την Τσεχία, με 4 νίκες σε ισάριθμα ματς. «Μπα… αυτό ήταν, τέλος». Αλλά και πάλι οι Έλληνες δεν «μάσησαν». Η Τσεχία ναι μεν πίεζε, αλλά στα «χασομέρια» του πρώτου ημιχρόνου της παράτασης, ο «Κολοσσός» έβαλε τέλος στα όνειρά τους.
Και η Ελλάδα στον τελικό! «Σήκωσέ το, το τιμημένο, δεν μπορώ να περιμένω» και άλλα… παρεμφερή ακούγονταν όλες αυτές τις μέρες.
Μέχρι εκείνο το απόγευμα στη Λισαβόνα. Ο ήλιος ήταν ακόμη ψηλά, δικαιώνοντας το όνομα του σταδίου. «Da Luz», το στάδιο του φωτός. Οι Πορτογάλοι ήθελαν «ρεβάνς» για την πρεμιέρα, αλλά εκείνοι είχαν το άγχος να τους κυριεύει. Οι Έλληνες απλά ζούσαν το όνειρο.
Σε όλο το παιχνίδι, οι Ίβηρες έπαιζαν χωρίς καθαρό μυαλό, κάνοντας αβίαστα λάθη, τους πίεζε το βάρος της χώρας τους. Μέχρι τη φάση του 56ου λεπτού. Ο Άγγελος Μπασινάς εκτέλεσε το κόρνερ, ο… άλλος Άγγελος, ο Χαριστέας έπιασε την κεφαλιά και… αυτό ήταν! Όλοι πλέον ήξεραν ότι η Ελλάδα δεν έχανε αυτό το ματς. Οι Πορτογάλοι επιχείρησαν να πιέσουν, αλλά πλέον το άγχος τους είχε κυριεύσει και παραδόθηκαν σε αυτό.
Ο διαιτητής έδειξε 5 λεπτά καθυστερήσεις που μας φάνηκαν… αιώνας. Ώσπου στο τέλος σφύριξε. Η πρώτη εικόνα ήταν αυτή του Αντώνη Νικοπολίδη να έχει πέσει στο έδαφος μην μπορώντας να πιστέψει αυτό που κατάφερε η ομάδα.
Μέχρι και ο γενικά ψυχρός Όττο Ρεχάγκελ πανηγύριζε σαν μικρό παιδί.
Και φτάνει η ώρα της απονομής, με τελευταίο στο βάθρο τον Θοδωρή Ζαγοράκη να φιλάει και να υψώνει το τρόπαιο στον ουρανό της Λισαβόνας.
Κάτι εκατομμύρια Έλληνες ανά την υφήλιο ήταν στους δρόμους και πανηγύριζαν. Από τις ελάχιστες (δυστυχώς) φορές που κάτι ένωσε αυτόν το λαό.
Την επόμενη μέρα στην επιστροφή, η αποστολή έκανε 4 ώρες από το αεροδρόμιο μέχρι το Καλλιμάρμαρο, όπου είχε στηθεί μια μεγάλη γιορτή.
Ακολούθησαν ακόμη 4 συμμετοχές σε μεγάλες διοργανώσεις. Euro 2008, Μουντιάλ 2010, Euro 2012 με συμμετοχή στα προημιτελικά, Μουντιάλ 2014 με συμμετοχή στους «16» και χαμένη πρόκριση στα πέναλτι για τα προημιτελικά.
Μπορεί κανείς να μην το πίστευε αλλά εκείνο το βράδυ η ιστορία το έγραψε. Η Ελλάδα έγινε Πρωταθλήτρια Ευρώπης για το 2004.
Αλλά δυστυχώς από τότε το ελληνικό ποδόσφαιρο έχει πάρει την κατηφόρα. Το «πειρατικό» έχει παροπλιστεί… Αλλά δείχνει πως είναι πολύ κοντά η ώρα που θα ξανασηκωθεί! Και θα πλεύσει και πάλι σε νέες επιτυχίες. Σύντομα!
Οι αγώνες της Εθνικής στο EURO 2004
Φάση Ομίλων
12.6.2004 Ελλάδα-Πορτογαλία 2-1 (Καραγκούνης 6’, Μπασινάς 51’ πέν – Κρ. Ρονάλντο 90’+3’)
16.6.2004 Ελλάδα-Ισπανία 1-1 (Χαριστέας 66’ – Μοριέντες 28’)
20.6.2004 Ελλάδα-Ρωσία 1-2 (Βρύζας 43’ – Κιριτσένκο 2’, Μπουλίκιν 17’)
Προημιτελικά
25.6.2004 Ελλάδα-Γαλλία 1-0 (Χαριστέας 65’)
Ημιτελικά
1.7.2004 Ελλάδα-Τσεχία 1-0 παρ. (Δέλλας 105’)
Τελικός
4.7.2004 Ελλάδα-Πορτογαλία 1-0 (Χαριστέας 57’)
Το πούλμαν που μετέφερε την αποστολή έγραφε «Η αρχαία Ελλάδα είχε 12 θεούς, η σύγχρονη έχει 11». Είχε όμως συνολικά 23:
1. Αντώνης Νικοπολίδης, 2. Γιούρκας Σεϊταρίδης, 3. Στέλιος Βενετίδης, 4. Νίκος Νταμπίζας, 5. Τραϊανός Δέλλας, 6. Άγγελος Μπασινάς, 7. Θοδωρής Ζαγοράκης, 8. Στέλιος Γιαννακόπουλος, 9. Άγγελος Χαριστέας, 10. Βασίλης Τσιάρτας, 11. Ντέμης Νικολαΐδης, 12. Κώστας Χαλκιάς, 13. Φάνης Κατεργιαννάκης, 14. Τάκης Φύσσας, 15. Ζήσης Βρύζας, 16. Παντελής Καφές, 17. Γιώργος Γεωργιάδης, 18. Γιάννης Γκούμας, 19. Μιχάλης Καψής, 20. Γιώργος Καραγκούνης, 21. Κώστας Κατσουράνης, 22. Δημήτρης Παπαδόπουλος, 23. Βασίλης Λάκης. Προπονητής: Ότο Ρεχάγκελ, Βοηθός: Γιάννης Τοπαλίδης.
Ο Φάνης Κατεργιαννάκης, μέλος εκείνης της ομάδας, είχε δηλώσει σε συνέντευξή του στο Kingsport.gr για το Euro:
Να πάμε στην «κλισέ» ερώτηση. 2004… Το κλίμα μέσα στην ομάδα πώς ήταν;
40 μέρες στον παράδεισο!
Ο Ρεχάγκελ το πίστευε; Ξεκινάτε να πάτε στην Πορτογαλία, το πίστευε; Σας έλεγε «πάμε να το πάρουμε»;
Πιο πολύ από όλους.
Γιατί, εσείς δεν το πιστεύατε;
Εμείς αρχίσαμε να το πιστεύουμε πιο μετά. Ο πρώτος στόχος ήταν να βάλουμε ένα γκολ σε Ευρωπαϊκό. Έρχεται το γκολ, έρχεται και η νίκη. Γιατί δεν είχαμε σκοράρει νομίζω σε πανευρωπαϊκό. Και λέμε «πάμε να βάλουμε ένα γκολ». Αλλά το θέμα είναι και η παρέα. Τα λέω και στα παιδιά και σε όλους. Άμα πας μόνος σου, πας ψηλά, βγάζεις λεφτά αλλά δεν σε ξέρει κανένας. Αν είσαι παρέα πας μακριά. Ομάδα. Άμα δεις υπήρχαν εθνικές πολύ καλύτερες από εμάς. Υπήρξαν παίκτες, Δομάζος, Δεληκάρης… Τώρα εδώ μαζεύτηκαν όλοι, πίσω οι εγωισμοί. Οι φίρμες μας ήταν ο Ντέμης, ο Τσιάρτας, ο Νταμπίζας και δεν παίζανε, αλλά βοηθούσαν. Αν υπήρχε αυτή η μουρμούρα (σ.σ. η τωρινή), το κλίμα θα άλλαζε.
Αυτό ήταν έργο Ρεχάγκελ;
Ναι.
Δηλαδή σας είπε «η ομάδα είναι πάνω απ’ όλα και δεν κοιτάμε ονόματα»;
Όχι, έβλεπε. Υπήρχαν παίκτες που βοηθούσαν και άδικα αποκλείστηκαν. Ο Ρεχάγκελ αυτά δεν τα κοίταζε. Δηλαδή σε έκοβε, δεν έδινε δεύτερη ευκαιρία. Και ο Νταμπίζας που δεν έπαιξε, σε ένα ματς δεν του πήγε. Πολλά τέτοια έγιναν. Και με εμένα θυμάμαι τι έγινε. Μετά το Euro δεν με ξαναπήρε. Ενώ ήμουν Ιταλία, έπαιζα βασικός, ήμασταν 5οι-6οι με την Κάλιαρι και δεν με ξαναπήρε. Αλλά θυμάμαι που δεν πήγα καλά σε μια προπόνηση.
[…]
Euro 2004. Τελειώνει ο τελικός και ο Ζαγοράκης σηκώνει το Κύπελλο. Η πρώτη σκέψη ποια ήταν; Ο κόσμος;
Για εμένα ο κόσμος. Να γυρίσουμε με το κύπελλο.
Αυτό που αντικρίσατε στην Αθήνα το περιμένατε;
Όχι. Μας λέγανε βέβαια. Ο Όττο μας είχε απομονωμένους σε ξενοδοχεία, σε βουνά κλπ. Ένας λόγος για εμένα, σε μια προπόνηση που δεν πήγα καλά ήταν αυτός. Δηλαδή τελειώνει ένα ματς, μας πάει σε ένα βουνό και πιάνουμε ΕΡΤ. Βλέπουμε τι γίνεται στην Ελλάδα και κάθισα μέχρι τις 5 το πρωί! Την άλλη μέρα, 9 το πρωί, εγώ λάσπη. Τα έξω, μέσα τα έβαζα! Γιατί κάναμε προπόνηση εμείς που δεν παίζαμε και οι άλλοι κάνανε αποθεραπεία. Έπεφτα και πήγαιναν μέσα όλα. Γι’ αυτό μετά δεν με ξαναπήρε.
Πιστεύεις ότι αυτή η επιτυχία εξαργυρώθηκε όσο έπρεπε;
Όχι, με τίποτα. Το εκμεταλλεύτηκαν διάφοροι παράγοντες. Μπορούσαμε να κάνουμε περισσότερα. Σαν σύλλογοι, σαν επίπεδο ποδοσφαίρου, όχι σαν παίκτες.
Σαν παίκτες; Ο Ζαγοράκης που βγήκε MVP της διοργάνωσης πήγε στη Μπολόνια.
Εντάξει, ο «Ζαγόρ» τότε ήταν και κάποιας ηλικίας, ωστόσο αυτό φάνηκε στα σημερινά νέα παιδιά. Σαν παίκτες το εξαργυρώνουν. Έγινε η μαγιά από τότε, τη συντηρήσαμε. Αυτή η γενιά είχε μια «στραβή» τώρα, αλλά υπάρχει το ταλέντο να πάμε πάλι μπροστά. Δηλαδή δεν ξεθώριασε αυτό.
Εντάξει, στραβές όλες οι ομάδες έχουν.
Παντού, άμα δεις παραδείγματα, χιλιάδες. Απλά μην μας πάρει από κάτω. Φυσάμε και ανάβει η φωτιά πάλι.
1987 ή 2004; Ποια επιτυχία ήταν μεγαλύτερη;
Το ’87 το ζήσαμε, το πανηγυρίσαμε, αλλά εγώ νομίζω το ’04. Το 1987 ήταν επιτυχία, ήταν πρωτόγνωρο για εμάς. Αλλά μετά επειδή η Εθνική το εξαργύρωνε και το καθιέρωσε, το συντηρεί μέχρι και σήμερα από παίκτες που είναι συνέχεια σε υψηλό επίπεδο, προπονητές σε μεγάλες ομάδες. Νομίζω μεγαλύτερη επιτυχία όμως ήταν το ποδόσφαιρο. Δηλαδή φτάσαμε να είμαστε 10οι-12οι στην κατάταξη στο Παγκόσμιο Κύπελλο.