Πώς μπορεί ένας άνθρωπος του ποδοσφαίρου να είναι λάτρης της πειθαρχίας, τελειομανής, διορατικός, “ορκισμένος” πρωταθλητής και ταυτόχρονα άστατος χαρακτήρας με πλούσιο βιογραφικό όχι μόνο σε ποδοσφαιρικούς τίτλους αλλά ταυτόχρονα και σε εξωγηπεδική ζωή γεμάτη ξενύχτια, γυναίκες, τζόγο και αλκοόλ; Μόνο αν πρόκειται για τον …ξεχωριστό κύριο Ερνστ Χάπελ. Ο Νίκος Στρατής θυμάται στο Kingsport.gr, έναν εκ των κορυφαίων προπονητών που έχει αναδείξει το παγκόσμιο ποδόσφαιρο, καθώς στις 14 Νοεμβρίου συμπληρώθηκαν 25 χρόνια από τον θάνατο του…
Πρόκειται για τον πρώτο προπονητή που κατέκτησε με διαφορετική ομάδα το κύπελλο Ευρώπης πρωταθλητριών ομάδων και έναν από τους πιο παρορμητικούς ανθρώπους που έχουν περάσει από το ποδόσφαιρο, με το πλέον αντισυμβατικό Status για προπονητή ομάδων που έκαναν με απόλυτη επιτυχία πρωταθλητισμό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μία από τις πιο έντονες προσωπικότητες που έχουν εμφανιστεί στο παγκόσμιο στερέωμα, άνθρωπος παθιασμένος με το ποδόσφαιρο στο οποίο άφησε το στίγμα του με το “θορυβώδες” πέρασμα του…
Παίζοντας …μόνος τη Ρεάλ!
Ο Ernst Franz Hermann Happel γεννήθηκε στην Βιέννη στις 29 Νοεμβρίου 1925 και αποτέλεσε έναν από τους καλύτερους ποδοσφαιριστές της γενιάς του καθώς ήταν βασικό στέλεχος στην εθνική Αυστρίας με 51 συμμετοχές και 5 γκολ από το 1947 ως το 1958 συμμετέχοντας σε δύο μουντιάλ το 1954 και το 1958. Στα γήπεδα της Ελβετίας μάλιστα το 1954 είχε φτάσει μέχρι τον ημιτελικό του “Ζανκτ Γιακομπ Παρκ” της Βασιλειας όπου συνετρίβη από την μετέπειτα παγκόσμια πρωταθλήτρια Δ. Γερμανία με 6-1 απογοητεύοντας τους συμπατριώτες του που είχαν πιστέψει πως ήταν φαβορί για τον τελικό. Τα έξι γκολ που δέχτηκε η ομάδα του Βάλτερ Νάους έφεραν τον αριστερό αμυντικό Ερνστ Χαπελ σε δυσμενή θέση καθώς δέχτηκε σκληρή κριτική, ακόμα και υπόνοιες για χρηματισμό από τον τύπο της χώρας, γεγονός που τον έκανε έναν από τους μεγαλύτερους πολέμιους των μέσων ενημέρωσης στην διάρκεια της ποδοσφαιρικής του διαδρομής.
Σε συλλογικό επίπεδο μεγαλούργησε ως αμυντικός στην γενέτειρα του με την φανέλα της Ραπίντ Βιέννης, με την οποία όχι μόνο πανηγύρισε 6 πρωταθλήματα Αυστρίας, αλλά επίσης έφτασε μία ανάσα από τα προημιτελικά του κυπέλλου πρωταθλητριών του 1957 γνωρίζοντας τον αποκλεισμό από την κυρίαρχο της εποχής Ρεάλ Μαδρίτης, χάνοντας 4-2 στο πρώτο παιχνίδι του Μπερναμπέου και επικρατώντας με 3-1 στην ρεβάνς χάρη στα γκολ του μόλις 21 ετών τότε Ερνστ Χάπελ που αν και αμυντικός διέθετε εξαιρετικά τεχνικά στοιχεία. Εκείνα τα χρόνια δεν ίσχυε ο κανονισμός του εκτός έδρας γκολ με αποτέλεσμα οι δύο ομάδες να παίξουν και 3ο ματς στη …Μαδρίτη με την Ρεάλ να επικρατεί με 2-0.
Γεννημένος για προπονητής
Κι αν ως ποδοσφαιριστής διακρίθηκε στους αγωνιστικούς χώρους, στους πάγκους απλά …μεγαλούργησε ανεβάζοντας επίπεδο κάθε σύλλογο που αναλάμβανε. Η …μανία που είχε με την τακτική με πολύ πίεση σε όλο το γήπεδο και άμυνας ζώνης καθώς απαξίωνε επιδεικτικά το man to man, έφερνε την ομάδα του σε θέση ισχύος συγκριτικά με τον αντίπαλο ενώ οι αξεπέραστες προπονητικές του δυνατότητες φάνηκαν από πολύ νωρίς. Ανέλαβε την μετρίων δυνατοτήτων Αντο Ντεν Χααγκ με την οποία πανηγύρισε το κύπελλο Ολλανδίας του 1968 ενώ ένα χρόνο μετά κάθισε στον πάγκο της Φέγενορντ, όπου και κατάφερε να τελειοποιήσει το ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο το οποίο έκανε ευρέως γνωστό στον πλανήτη ο αείμνηστος Ρίνους Μίχελς ως προπονητής του Αγιαξ και της εθνικής Ολλανδίας. Παρόλα αυτά προηγήθηκε χρονικά η κατάκτηση του κυπέλλου πρωταθλητριών από την Φέγενορντ του Χάπελ το 1970 στο νικηφόρο 2-1 της παρέας των Γιάνσεν, Φαν Χάνεχεμ και Ισραέλ επί της Σέλτικ του Τζοκ Στιν στο Μιλάνο, προτού αρχίσει η κυριαρχία του “Αίαντα” στην Ευρώπη.
Οι χαμένοι τελικοί του ’78
Στην επόμενη ομάδα του την Κλαμπ Μπριζ έφερε επίσης επανάσταση με την εκτεταμένη εφαρμογή του τεχνητού οφσάιντ οδηγώντας την Βελγική ομάδα σε τρεις κατακτήσεις πρωταθλήματος και δύο ευρωπαϊκούς τελικούς, αμφότερους χαμένους πάντως από την μεγάλη Λίβερπουλ των ’70ς. Τον τελικό του κυπέλλου ΟΥΕΦΑ το 1976 και του κυπέλλου πρωταθλητριών δύο χρόνια αργότερα με την ήττα 1-0 στο Γουέμπλεϊ. Την σεζόν 1977-78 μάλιστα έμελλε να χάσει δύο μεγάλους τίτλους παίζοντας …εκτός έδρας τελικούς αφού εκτός από την ήττα από την Λίβερπουλ στο Λονδίνο, διατηρώντας διπλή ιδιότητα, έμελλε να … ξαναπικραθεί ενάμιση μήνα αργότερα και στον τελικό του μουντιάλ ως εκλέκτορας της εθνικής Ολλανδίας, γνωρίζοντας την ήττα από την οικοδέσποινα Αργεντινή με 3-1 στην παράταση στον τελικό του Μονουμεντάλ του Μπουένος Αιρες. Στις καθυστερήσεις του τελικού ο Ολλανδός Ρόμπι Ρέζεμπρινκ είχε δοκάρι για την Ολλανδία, η οποία είχε ισοφαρίσει με τον Ντιρκ Νανινγκά λιγα λεπτά πριν το φινάλε του τελικού. Η τύχη όμως δεν χαμογέλασε στον …αγέλαστο “δάσκαλο” των πάγκων Ερνστ Χάπελ που έφτασε μία ανάσα από τον τίτλο του παγκοσμίου πρωταθλητή.
Ο …παππούς από το Αμβούργο!
Μετά από μία επιτυχημένη θητεία στην Σταντάρ Λιέγης την οποία οδήγησε στην 2η θέση του πρωταθλήματος, αλλά και σε ένα κύπελλο και ένα σουπερ καπ βάζοντας παράλληλα τις βάσεις για την κυριαρχία της ομάδας τα επόμενα χρόνια με τον Ραϊμον Γκούταλς, ο ίδιος το καλοκαίρι του 1981 έμελλε να κάνει την κίνηση …κλειδί για την υστεροφημία του πηγαίνοντας στο Αμβούργο. Εκεί όπου προχώρησε ένα βήμα παραπάνω τις τακτικές του προκατόχου του, σπουδαίου Κροάτη Μπράνκο Ζέμπετς διατηρώντας την άμυνα ζώνης και με την τελειοποίηση της αγαπημένης του άμυνας ζώνης οδήγησε την ομάδα του λιμανιού σε δύο σερί ευρωπαϊκούς τελικούς για να χάσει το κύπελλο UEFA το 1982 και μάλιστα με εμφατική ήττα 3-0 μέσα στο “Βολκσπαρκστάντιον απο την Γκέτεμποργκ, αλλά ένα χρόνο μετά κατάφερε να γίνει ο πρώτος coach που πανηγυρίζει δεύτερο κύπελλο πρωταθλητριών Ευρώπης με διαφορετική ομάδα στη νίκη με 1-0 του Αμβούργου των Χορστ Χρουμπες και Μανφρεντ Καλτς επι της Γιουβέντους χάρη στο γκολ του Φέλιξ Μάγκατ στο Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας.
Αποχαιρέτησε τον σύλλογο του γερμανικού Βορρά στο τέλος της έκτης σεζόν του με ένα κύπελλο Γερμανίας το 1987 για να επιστρέψει στην πατρίδα του, ώστε να είναι κοντά στα αγαπημένα του εγγόνια που δεν ήθελε να τον θυμούνται ως τον …παππού από το Αμβούργο! Ανέλαβε τις τύχες της μετρίου βεληνεκούς FC Tirol για μία τετραετία για να της χαρίσει τους μόνους τίτλους της ιστορίας της, δυο πρωταθλήματα και ένα κύπελλο Αυστρίας προτού αναλάβει το 1992 τις τύχες τις εθνικής ομάδας της χώρας του, ωστόσο η επιβαρυμένη κατάσταση της υγείας του μανιώδη καπνιστή Χάπελ που έπασχε από καρκίνο του πνεύμονα δεν του επέστρεψε να συνεχίσει.
Απεβίωσε σε ηλικία 67 ετών σε κλινική του Ίνσμπρουκ αφήνοντας παρακαταθήκη στις επόμενες ποδοσφαιρικές γενιές την τελειοποίηση του ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου, αλλά και τις ευχάριστες συνήθως αναμνήσεις από τον ιδιαίτερο αυτόν άνθρωπο και χαρακτήρα που έμεινε στην ιστορία ως ένας από τους κορυφαίους προπονητές που ανέδειξε το παγκόσμιο ποδόσφαιρο…
Το μεγαλύτερο γήπεδο της Αυστρίας, το “Πράτερ” της Βιέννης πήρε το όνομα του, ενώ ένα από τα πολλά στεφάνια που κατέθεσαν χιλιάδες θαυμαστές του στην κηδεία του έγραφε χαρακτηριστικά: “Μην θρηνείτε για τον θάνατο του Ερνστ Χάπελ, χαρείτε απλά επειδή έζησε…”
Οι ..ατάκες του Χάπελ που έμειναν στην ιστορία
«Μέρα χωρίς ποδόσφαιρο είναι χαμένη μέρα»
«Το αν θα κερδίσω, εξαρτάται μόνο από μένα. Αν κάνω λάθος, πραγματικά εξοργίζομαι»
«Όποιος θέλει να μιλά, ας διαφημίζει ηλεκτρικές σκούπες. Εγώ χρειάζομαι ποδοσφαιριστές»
«Πρώτα από όλα πρέπει να έχεις καλή ομάδα. Ένας γάιδαρος δεν μπορεί ποτέ να γίνει άλογο κούρσας»
«Όποιος θέλει χάδια, να πάει στη μαμά του!»
«Αν επιτρέψω τα ατομικά μαρκαρίσματα, τότε δεν έχω στο γήπεδο 11 παίκτες, αλλά 11 γαϊδούρια»
«Ο φόβος για μένα δεν υπάρχει σε κανένα λεξικό»
«Ο Φρανκ Νόιμπαρτ είναι υπερβολικά ψηλός και αργός. Μέχρι να φτάσει η ιδέα από το κεφάλι στο πόδι του, έχει … τελειώσει το παιχνίδι»
«Δεν θέλω να εξαρτώμαι από κανέναν, θέλω να είμαι κύριος του εαυτού μου, είναι θεμελιώδης αρχή αυτή. Αν εξαρτώμαι, τότε δεν έχω πλέον ζωή»
«Στο ποδόσφαιρο οι σπεσιαλίστες είναι περιορισμένης χρήσης. Αυτό με ανησυχεί. Οι ερασιτέχνες, από την άλλη, μπορούν να χρησιμοποιηθούν οπουδήποτε. Αυτό με ηρεμεί»
«Ο πρώτος καθηγητής μου στην προπονητική μου είχε πει: μη φοβάσαι, Ερνστ. Αν κοιτάξεις προσεκτικά, ορισμένα θηρία μεταμορφώνονται σε ακίνδυνες αγελάδες».
«Για μένα είναι σημαντικό πώς διοικείται ένας σύλλογος. Όσοι λιγότεροι στο προεδρείο, τόσο καλύτερα. Αν είναι 18, δεν έχω ούτως ή άλλως κανένα απολυτως ενδιαφέρον»
«Δεν θα ήθελα να είναι το ποδόσφαιρο το χόμπι μου, διότι τότε θα είχε ελάχιστο χρόνο για τη συλλογή γραμματοσήμων!»
«Δεν μεγάλωσα οικογενειακά, μόνο με τη γιαγιά μου. Δεν είναι ευχάριστο να μεγαλώνεις χωρίς την πατρική και μητρική αγάπη»
«Ένας καλός μέσος έχει μάτια στην πλάτη, αυτό είναι όλο το μυστικό»
«Δεν είναι απαραίτητο να χτίζεις ένα τείχος γύρω από το ξενοδοχείο της ομάδας. Αλλά καλό είναι να έχεις πάντα μερικά τούβλα!».
«Η προπονητική απαιτεί φυσικό χάρισμα. Επιστημονικά δεν μπορείς να τη μάθεις αληθινά»
«Ζήσαμε τόσα πολλά, που πρέπει να σταματήσω. Με τις υπερβολικά πολλές νίκες χαλαρώνει η πειθαρχία, παραγινόμαστε φίλοι. Υποφέρεις και κλαις με τον άλλο, γελάς και νικάς με τον άλλο. Και αυτό δεν πρέπει να διαρκεί υπερβολικά πολλά»
«Έχουμε υπερβολικά πολλούς φοβισμένους προπονητές και συλλόγους πάντα δέκα παίκτες με την πλάτη στον τοίχο. Έτσι φεύγει ο κόσμος από τα γήπεδα!»
«Βρισκόμαστε στον κόσμο για να κάνουμε λάθη. Όταν κάποιος αναλαμβάνει ευθύνη, γίνονται και λάθη»
«Όσο περισσότερα απαγορεύεις, τόσο το χειρότερο»
«Ο καθένας δικαιούται να καπνίζει. Αλλά δεν θέλω να δω κανέναν να καπνίζει!»
«Είμαι τρελός και παλαβός με την τηλεόραση. Κάθομαι και βλέπω, είτε παίζει ανοησίες είτε όχι. Είτε κρατά λίγα λεπτά είτε ως τις τέσσερις τα χαράματα. Όσο παίζει το πρόγραμμα, τόσο κι εγώ βλέπω!»
«Όσο λιγότερη εκτίμηση είχα για έναν προπονητή, τόσο πιο δυσάρεστος γινόμουν»
«Έναν παίκτη, όπως ήμουν εγώ, δεν τον εύχομαι σε κανέναν προπονητή!»
«Ένας παίκτης πρέπει να κάνει προπόνηση με την μπάλα, όχι μόνο να τρέχει, να τρέχει, να τρέχει. Ακόμη κι εγώ μπορώ να τρέχω μαζί με την μπάλα»
«Πιστεύω ότι η εποχή του κλασικού επιθετικού περιοχής έχει παρέλθει. Ακόμη κι αυτός πρέπει να έχει μια συγκεκριμένη τελειότητα: είτε στον αέρα, όπως ο Χρούμπες, είτε στο έδαφος, όπως ο Γκερντ Μίλερ».
«Κάθε πιτσιρικάς που του αρέσει το ποδόσφαιρο έχει ένα είδωλο»
«Το ποδόσφαιρο είναι παιχνίδι μπάλας, αυτό λησμονούν πολλοί προπονητές. Δεν είναι ούτε δέκαθλο ούτε άρση βαρών. Το ποδόσφαιρο ζει μέσα από τους καλλιτέχνες του, τα πρότυπα»
«Δεν έχει γεννηθεί ακόμη ο προπονητής που θα δώσει στους παίκτες του το ποδοσφαιρικό ένστικτο και την κατανόηση του παιχνιδιού»
«Ένας παίκτης δεν μπορεί να κάνει σεξ την προηγουμένη του αγώνα. Αλλά τη Δευτέρα, ελεύθερα. Την Τρίτη, μια χαρά. Την Τετάρτη… Αν όμως κάνει σεξ την Παρασκευή, τότε είναι παντελώς ηλίθιος»
«Μπορώ να απολαύσω παίκτες μόνο ενός συγκεκριμένου τύπου: αυτούς που παίζουν με αυτοσχεδιασμό και φαντασία, που εκπλήσσουν τον αντίπαλο, που προχωρούν σε απρόσμενες κινήσεις»
«Δεν πρόκειται ποτέ να είμαι αρνητικός μετά από ένα παιχνίδι, ακόμη κι αν έχουμε χάσει 5-1. Από πλευράς ψυχολογίας είναι το χειρότερο που θα μπορούσα να κάνω»
«Θέλω πάντα να κερδίζω τα πάντα. Και αν δεν μπορώ να τα κερδίσω όλα, τότε θέλω όλα τα υπόλοιπα»
«Όσο έχω την υγεία μου, θα είμαι προπονητής. Και αν κάποτε δεν είμαι υγιής, θα εξακολουθώ να πηγαίνω στα παιχνίδια»
«Όσο πιο δύσκολος είναι ένας αγώνας, τόσο λιγότερο καπνίζω. Αν είναι εύκολος αλλά δεν πηγαίνει καλά μετά από 20 λεπτά , τότε αρχίζω το τσιγάρο!»