Άλλος ένας Τελικός Κυπέλλου Ελλάδας έφτασε. Παναθηναίκός και Άρης θα διεκδικήσουν απόψε στις 20:30 στο Πανθεσσαλικό το τρόπαιο της δεύτερης τη τάξει ελληνικής διοργάνωσης και το Kingsport.gr παρουσιάζει σε ένα μεγάλο αφιέρωμα την ιστορία του θεσμού.
Άλλος ένας Τελικός Κυπέλλου Ελλάδας έφτασε. Παναθηναϊκός και Άρης θα διεκδικήσουν απόψε, Σάββατο 25 Μαΐου, στις 20:30 στο Πανθεσσαλικό Στάδιο το τρόπαιο της δεύτερης τη τάξει ελληνικής διοργάνωσης και το Kingsport.gr παρουσιάζει σε ένα μεγάλο αφιέρωμα την ιστορία του θεσμού.
Παναθηναϊκός και Άρης διεκδικούν το Κύπελλο Ελλάδας στον 80ό τελικό του θεσμού ολοκληρώνεται η φετινή εν Ελλάδι αγωνιστική χρονιά(25/5, 20:30, ζωντανά από το Cosmote Sport 1 και στις 22:30 σε μαγνητοσκόπηση από την ΕΡΤ 3).
Αφενός, ο Παναθηναϊκός που τερμάτισε στην 4η θέση της Σούπερ Λιγκ, παίζει για 31η φορά σε τελικό και διεκδικεί το 20ό τρόπαιό του. Τελευταία φορά το κατέκτησε το 2022 απέναντι στον ΠΑΟΚ. Το έχει κατακτήσει τις χρονιές: 1940, 1948, 1955, 1967, 1969, 1977, 1982, 1984, 1986, 1988, 1989, 1991, 1993, 1994, 1995, 2004, 2010, 2014, 2022.
Αφετέρου ο Άρης που τερμάτισε 5ος στο πρωτάθλημα, παίζει 10ο τελικό του και ψάχνει το δεύτερο τρόπαιό του, με το προηγούμενο να το έχει κατακτήσει το 1970 επί του ΠΑΟΚ.
Στην πορεία του ως τον τελικό, ο Παναθηναϊκός απέκλεισε στη φάση των «16» τον Ολυμπιακό με ισοπαλία 1-1 στη Λεωφόρο, νέα ισοπαλία 0-0 στο «Καραϊσκάκης» και πρόκριση με 6-7 στα πέναλτι. Στα προημιτελικά απέκλεισε τον Ατρόμητο. Όπου παρά την ήττα με 1-2 στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, νίκησε με 0-2 στο Περιστέρι και προκρίθηκε. Και στα ημιτελικά απέκλεισε τον ΠΑΟΚ, με νίκη 0-1 στην Τούμπα, ήττα 1-2 στο «Απόστολος Νικολαΐδης» και πρόκριση με 6-5 στα πέναλτι.
Από την άλλη, ο Άρης απέκλεισε στη φάση των «16» την ΑΕΚ, με ισοπαλία 0-0 στη Νέα Φιλαδέλφεια, νέα ισοπαλία 1-1 στο «Κλεάνθης Βικελίδης» και πρόκριση με 4-2 στα πέναλτι. Στα προημιτελικά απέκλεισε τη νίκη Βόλου, με νίκη 3-0 στη Θεσσαλονίκη και ισοπαλία 2-2 στο Βόλο. Και στα ημιτελικά απέκλεισε τον Παναιτωλικό, με νίκη 0-1 στο Αγρίνιο και ισοπαλία 0-0 στο Χαριλάου.
Ο τελικός θα διεξαχθεί για ακόμη μια χρονιά στο Πανθεσσαλικό Στάδιο του Βόλου και για ακόμη μια φορά δυστυχώς κεκλεισμένων των θυρών, με μικρό αριθμό προσκλήσεων, υπό τον φόβο επεισοδίων.
Διαιτήτρια θα είναι η Γαλλίδα Στεφανί Φραπάρ, η οποία γίνεται η πρώτη γυναίκα που θα σφυρίξει Τελικό Κυπέλλου Ελλάδας, αλλά και πρώτη σε μεγάλο ελληνικό αγώνα
Πάμε να δούμε συνοπτικά την ιστορία της διοργάνωσης
Το 1931, η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία ξεκινά το θεσμό του Κυπέλλου Ελλάδας. Στα πρώτα χρόνια της διοργάνωσης, η συμμετοχή ήταν προαιρετική και όποια ομάδα επιθυμούσε δήλωνε συμμετοχή. Αργότερα, με την δημιουργία των εθνικών κατηγοριών και του επαγγελματικού ποδοσφαίρου, συμμετέχουν ομάδες από τις κατηγορίες αυτές. Έως το 2013 έως και την Γ’ Εθνική, η οποία από την επόμενη χρονιά έγινε ερασιτεχνική και έτσι μέχρι το 2019 της Σούπερ Λιγκ και Φούτμπολ Λιγκ, ενώ από το 2019 συμμετέχουν και οι κυπελλούχοι των τοπικών Ε.Π.Σ.
Στις πρώτες διοργανώσεις και μέχρι περίπου τη δεκαετία του ‘60 τα ζευγάρια μέχρι και τα ημιτελικά κάθε διοργάνωσης προέκυπταν με γεωγραφικά κριτήρια έτσι ώστε να αποφεύγονται οι πολλές μετακινήσεις.
Έως το 1963-64 εάν ένας αγώνας έληγε ισόπαλος ακολουθούσε παράταση και αν δεν προέκυπτε και πάλι νικητής γινόταν επαναληπτικός στην έδρα του φιλοξενούμενου. Στην περίπτωση νέας ισοπαλίας ακολουθούσε κλήρωση. Εκείνη τη χρονιά, ο ημιτελικός Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός 1-1 στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας διακόπηκε καθώς φίλοι και των δύο ομάδων μπήκαν στο γήπεδο προκαλώντας σοβαρότατες ζημιές καθώς πίστευαν ότι το ματς ήταν κανονισμένο να λήξει ισόπαλο έτσι ώστε να γίνει επαναληπτικός για εισπρακτικούς λόγους. Έτσι, η ΕΠΟ αποφάσισε να καταργήσει τον επαναληπτικό, και έτσι μετά από ένα ισόπαλο παιχνίδι γινόταν κλήρωση.
Το τρόπαιο του 1969 κατέληξε στον Παναθηναϊκό μετά από στρίψιμο κέρματος (Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός 1-1 κανονικός αγώνας και παράταση), για μοναδική φορά στην ιστορία του θεσμού. Έτσι, από την περίοδο 1969-70 καθιερώνεται η διαδικασία των πέναλτι για κάθε αγώνα που λήγει ισόπαλος. Στην πορεία, εισήχθησαν οι διπλοί αγώνες και ο κανονισμός των εκτός έδρας γκολ. Το 1979 στα προημιτελικά και τα ημιτελικά, το 1980 στη φάση των «16» και το 1983 στους «32». Για δύο χρονιές, το 1991 και 1992 ο τελικός ήταν επίσης διπλός αγώνας. Στα μέσα της δεκαετίας του ’80 επίσης εισήχθησαν και οι προκριματικοί όμιλοι. Μέχρι σήμερα, ανά κάποιες χρονιές το σύστημα αλλάζει.
Έως και τη φετινή χρονιά, 84 διαφορετικές ομάδες έφτασαν έστω μία φορά μέχρι και την προημιτελική φάση, εκ των οποίων 27 στα ημιτελικά, 19 στον τελικό και 11 κατέκτησαν το τρόπαιο.
Οι προηγούμενοι τελικοί:
1932 | ΑΕΚ-Άρης 5-3 (Λεωφόρος Αλεξάνδρας), Θέμος Ασδέρης |
1933 | Εθνικός-Άρης 2-2 (Χαριλάου), Γιαν Κοψίβα (Τσεχοσλοβακία) |
Εθνικός-Άρης 2-1 (Λεωφόρος Αλεξάνδρας), Γιαν Κοψίβα (Τσεχοσλοβακία) | |
1934 | Δεν διεξήχθη |
1935 | Δεν διεξήχθη |
1936 | Δεν διεξήχθη |
1937 | Δεν διεξήχθη |
1938 | Δεν διεξήχθη |
1939 | ΑΕΚ-ΠΑΟΚ 2-1 (Νέα Φιλαδέλφεια), Κώστας Νεγρεπόντης |
1940 | Παναθηναϊκός-Άρης 3-1 (Λεωφόρος Αλεξάνδρας), Δημήτρης Δημητριάδης |
1941 | Δεν διεξήχθη |
1942 | Δεν διεξήχθη |
1943 | Δεν διεξήχθη |
1944 | Δεν διεξήχθη |
1945 | Δεν διεξήχθη |
1946 | Δεν διεξήχθη |
1947 | Ολυμπιακός-Ηρακλής 5-0 (Λεωφόρος Αλεξάνδρας), Θέμος Ασδέρης |
1948 | Παναθηναϊκός-ΑΕΚ 2-1 (Λεωφόρος Αλεξάνδρας), Αντώνης Μηγιάκης |
1949 | ΑΕΚ-Παναθηναϊκός 2-1 (Λεωφόρος Αλεξάνδρας), Τζακ Μπίμπι (Αγγλία) |
1950 | ΑΕΚ-Αρης 4-0 (Λεωφόρος Αλεξάνδρας), Τζακ Μπίμπι (Αγγλία) |
1951 | Ολυμπιακός-ΠΑΟΚ 4-0 (Λεωφόρος Αλεξάνδρας), Βαγγέλης & Γιάννης Χέλμης |
1952 | Ολυμπιακός-Πανιώνιος 2-2 2-0 (Λεωφόρος Αλεξάνδρας), Βαγγέλης & Γιάννης Χέλμης |
1953 | Ολυμπιακός-ΑΕΚ 4-2 (Λεωφόρος Αλεξάνδρας), Βαγγέλης & Γιάννης Χέλμης |
1954 | Ολυμπιακός-Δόξα Δράμας 2-0 (Λεωφόρος Αλεξάνδρας), Βαγγέλης & Γιάννης Χέλμης |
1955 | Παναθηναϊκός-ΠΑΟΚ 2-0 (Λεωφόρος Αλεξάνδρας), Σβέντισλαβ Γκλίσοβιτς (Γιουγκοσλαβία) |
1956 | ΑΕΚ-Ολυμπιακός 2-1 (Λεωφόρος Αλεξάνδρας), Κώστας Νεγρεπόντης |
1957 | Ολυμπιακός-Ηρακλής 2-0 (Γήπεδο Γ. Καραϊσκάκης), Κώστας Ζώγας |
1958 | Ολυμπιακός-Δόξα Δράμας 5-1 (Γήπεδο Γ. Καραϊσκάκης), Τίμπορ Κέμενι (Ουγγαρία) |
1959 | Ολυμπιακός-Δόξα Δράμας 2-1 (Λεωφόρος Αλεξάνδρας), Μπρούνο Βάλε (Ιταλία) |
1960 | Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός 1-1 3-0 (Λεωφόρος-Καραϊσκάκη), Τζίνα Σιμονόφσκι (Γιουγκοσλαβία) |
1961 | Ολυμπιακός-Πανιώνιος 3-0 (Λεωφόρος Αλεξάνδρας), Τζίνα Σιμονόφσκι (Γιουγκοσλαβία) |
1962 | Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός * (Νέα Φιλαδέλφεια) |
1963 | Ολυμπιακός-Πιερικός 3-0 (Λεωφόρος Αλεξάνδρας), Γιάννης Χέλμης |
1964 | Δεν τελείωσε ** Κλεάνθης Μαρόπουλος |
1965 | Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός 1-0 (Γήπεδο Γ. Καραϊσκάκης), Μάρτον Μπούκοβι (Ουγγαρία) |
1966 | ΑΕΚ-Ολυμπιακός 2-0 α.α *** Τρύφων Τζανετής |
1967 | Παναθηναϊκός-Πανιώνιος 1-0 (Νέα Φιλαδέλφεια), Στέφαν Μπόμπεκ (Γιουγκοσλαβία) |
1968 | Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός 1-0 (Λεωφόρος Αλεξάνδρας), Θανάσης Σούλης Κίνλεϋ |
1969 | Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός 1-1 **** (Γήπεδο Γ. Καραϊσκάκης), Λάκης Πετρόπουλος |
1970 | Άρης-ΠΑΟΚ 1-0 (Καυτανζόγλειο), Μίλοβαν Τσίριτς (Γιουγκοσλαβία) |
1971 | Ολυμπιακός-ΠΑΟΚ 3-1 (Γήπεδο Γ. Καραϊσκάκης), Γιώργος Δαρίβας |
1972 | ΠΑΟΚ-Παναθηναϊκός 2-1 (Γήπεδο Γ. Καραϊσκάκης), Λες Σάνον (Αγγλία) |
1973 | Ολυμπιακός-ΠΑΟΚ 1-0 (Γήπεδο Γ. Καραϊσκάκης), Λάκης Πετρόπουλος |
1974 | ΠΑΟΚ-Ολυμπιακός 2-2 (4-3 πεν) (Νέα Φιλαδέλφεια), Λες Σάνον (Αγγλία) |
1975 | Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός 1-0 (Γήπεδο Γ. Καραϊσκάκης), Γιώργος Δαρίβας |
1976 | Ηρακλής-Ολυμπιακός 2-2 (4-4 παρ) (6-5 πεν) (Νέα Φιλαδέλφεια), Λες Σάνον (Αγγλία) |
1977 | Παναθηναϊκός-ΠΑΟΚ 2-1 (Γήπεδο Γ. Καραϊσκάκης), Κάζιμιρ Γκόρσκι (Πολωνία) |
1978 | ΑΕΚ-ΠΑΟΚ 2-0 (Γήπεδο Γ. Καραϊσκάκης), Ζλάτκο Τσαϊκόφσκι (Γιουγκοσλαβία) |
1979 | Πανιώνιος-ΑΕΚ 3-1 (Γήπεδο Γ. Καραϊσκάκης), Πάνος Μάρκοβιτς |
1980 | Καστοριά-Ηρακλής 5-2 (Νέα Φιλαδέλφεια), Σάββας Βασιλειάδης |
1981 | Ολυμπιακός-ΠΑΟΚ 3-1 (Νέα Φιλαδέλφεια), Κάζιμιρ Γκόρσκι (Πολωνία) |
1982 | Παναθηναϊκός-Λάρισα 1-0 (Νέα Φιλαδέλφεια), Λάκης Πετρόπουλος |
1983 | ΑΕΚ-ΠΑΟΚ 2-0 (ΟΑΚΑ), Χέλμουτ Σενέκοβιτς (Αυστρία) |
1984 | Παναθηναϊκός-Λάρισα 2-0 (ΟΑΚΑ), Γιάτσεκ Γκμοχ (Πολωνία) |
1985 | Λάρισα-ΠΑΟΚ 4-1 (ΟΑΚΑ), Αντρέι Στρεϊλάου (Πολωνία) |
1986 | Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός 4-0 (ΟΑΚΑ), Πιέτρ Πάκερτ (Τσεχοσλοβακία) |
1987 | ΟΦΗ-Ηρακλής 1-1 (3-1 πεν) (ΟΑΚΑ), Ευγένιος Γκέραρντ (Ολλανδία) |
1988 | Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός 1-1 (2-2 παρ) (4-3 πεν) (ΟΑΚΑ), Γκίντερ Μπένγκτσον (Σουηδία) |
1989 | Παναθηναϊκός-Πανιώνιος 3-1 (ΟΑΚΑ), Γκίντερ Μπένγκτσον (Σουηδία) |
1990 | Ολυμπιακός-ΟΦΗ 4-2 (ΟΑΚΑ), Ίμρε Κόμορα (Ουγγαρία) |
1991 | Αθηναϊκός-Παναθηναϊκός 0-3 (Λεωφόρος Αλεξάνδρας), Βασίλης Δανιήλ |
Παναθηναϊκός-Αθηναϊκός 2-1 (ΟΑΚΑ), Βασίλης Δανιήλ | |
1992 | ΠΑΟΚ-Ολυμπιακός 1-1 (Τούμπα), Όλεγκ Μπλαχίν (Ουκρανία) |
Ολυμπιακός-ΠΑΟΚ 2-0 (Στάδιο Γ. Καραϊσκάκης), Όλεγκ Μπλαχίν (Ουκρανία) | |
1993 | Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός 1-0 (ΟΑΚΑ), Ίβιτσα Όσιμ (Βοσνία) |
1994 | Παναθηναϊκός-ΑΕΚ 2-2 (3-3 παρ) (4-2 πεν) (ΟΑΚΑ), Χουάν Ραμόν Ρότσα (Αργεντινή) |
1995 | Παναθηναϊκός-ΑΕΚ 0-0 (1-0 παρ) (ΟΑΚΑ), Χουάν Ραμόν Ρότσα (Αργεντινή) |
1996 | ΑΕΚ-Απόλλων Αθηνών 7-1 (ΟΑΚΑ), Ντούσαν Μπάγεβιτς (Βοσνία) |
1997 | ΑΕΚ-Παναθηναϊκός 0-0 (5-3 πεν) (Γήπεδο Γ. Καραϊσκάκης), Πέτρος Ραβούσης |
1998 | Πανιώνιος-Παναθηναϊκός 1-0 (Γήπεδο Γ. Καραϊσκάκης), Χρήστος Εμβολιάδης |
1999 | Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός 2-0 (ΟΑΚΑ), Ντούσαν Μπάγεβιτς (Βοσνία) |
2000 | ΑΕΚ-Ιωνικός 3-0 (ΟΑΚΑ), Γιάννης Παθιακάκης |
2001 | ΠΑΟΚ-Ολυμπιακός 4-2 (Νέα Φιλαδέλφεια), Ντούσαν Μπάγεβιτς (Βοσνία) |
2002 | ΑΕΚ-Ολυμπιακός 2-1 (ΟΑΚΑ), Φερνάντο Σάντος (Πορτογαλία) |
2003 | ΠΑΟΚ-Άρης 1-0 (Τούμπα), Άγγελος Αναστασιάδης |
2004 | Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός 3-1 (Νέα Σμύρνη), Ιτζάκ Σουμ (Ισραήλ) |
2005 | Ολυμπιακός-Άρης 3-0 (Παμπελοποννησιακό), Ντούσαν Μπάγεβιτς (Βοσνία) |
2006 | Ολυμπιακός-ΑΕΚ 3-0 (Παγκρήτιο), Τροντ Σόλιντ (Νορβηγία) |
2007 | Λάρισα-Παναθηναϊκός 2-1 (Πανθεσσαλικό), Γιώργος Δώνης |
2008 | Ολυμπιακός-Άρης 2-0 (Καυτανζόγλειο), Χοσέ Σεγούρα (Ισπανία) |
2009 | Ολυμπιακός-ΑΕΚ 3-3 (4-4 παρ) (15-14 πεν) (ΟΑΚΑ), Ερνέστο Βαλβέρδε (Ισπανία) |
2010 | Παναθηναϊκός-Άρης 1-0 (ΟΑΚΑ), Νίκος Νιόπλιας |
2011 | ΑΕΚ-Ατρόμητος 3-0 (ΟΑΚΑ), Μανόλο Χιμένεθ (Ισπανία) |
2012 | Ολυμπιακός-Ατρόμητος 1-1 (2-1 παρ) (ΟΑΚΑ), Ερνέστο Βαλβέρδε (Ισπανία) |
2013 | Ολυμπιακός-Αστέρας Τρίπολης 1-1 (3-1 παρ) (ΟΑΚΑ), Μίτσελ Γκονζάλες (Ισπανία) |
2014 | Παναθηναϊκός-ΠΑΟΚ 4-1 (ΟΑΚΑ), Γιάννης Αναστασίου |
2015 | Ολυμπιακός-Σκόντα Ξάνθη 3-1 (ΟΑΚΑ), Βίτορ Περέιρα (Πορτογαλία) |
2016 | ΑΕΚ-Ολυμπιακός 2-1 (ΟΑΚΑ), Στέλιος Μανωλάς |
2017 | ΠΑΟΚ-ΑΕΚ 2-1 (Πανθεσσαλικό), Βλάνταν Ίβιτς (Σερβία) |
2018 | ΠΑΟΚ-ΑΕΚ 2-0 (ΟΑΚΑ), Ραζβάν Λουτσέσκου (Ρουμανία) |
2019 | ΠΑΟΚ-ΑΕΚ 1-0 (ΟΑΚΑ), Ραζβάν Λουτσέσκου (Ρουμανία) |
2020 | Ολυμπιακός-ΑΕΚ 1-0 (Πανθεσσαλικό), Πέδρο Μαρτίνς (Πορτογαλία) |
2021 | ΠΑΟΚ-Ολυμπιακός 2-1 (ΟΑΚΑ), Πάμπλο Γκαρσία (Ουρουγουάη) |
2022 | Παναθηναϊκός-ΠΑΟΚ 1-0 (ΟΑΚΑ), Ιβάν Γιοβάνοβιτς (Σερβία) |
2023 | ΑΕΚ-ΠΑΟΚ 2-0 (Πανθεσσαλικό), Ματίας Αλμέιδα (Αργεντινή) |
* Διεκόπη στο 97’ λόγω σκότους και δε συνεχίστηκε
** Η ΑΕΚ είχε προκριθεί στον τελικό όμως ο ημιτελικός ΟΣΦΠ-ΠΑΟ διεκόπη λόγω επεισοδίων και ακυρώθηκε η διοργάνωση
*** Ο ΟΣΦΠ αρνήθηκε να παίξει στον τελικό
**** Στο στρίψιμο του κέρματος ο ΠΑΟ
Στατιστικά
Οι τροπαιούχοι και οι φιναλίστ
Κυπ | Φιν | Χρονιές Κατάκτησης | Χρονιές Φιναλίστ | |
Ολυμπιακός | 28 | 14 | 1947, 1951, 1952, 1953, 1954, 1957, 1958, 1959, 1960, 1961, 1963, 1965, 1968, 1971, 1973, 1975, 1981, 1990, 1992, 1999, 2005, 2006, 2008, 2009, 2012, 2013, 2015, 2020 | 1956, 1962, 1966, 1969, 1974, 1976, 1986, 1988, 1993, 2001, 2002, 2004, 2016, 2021 |
Παναθηναϊκός | 19 | 11 | 1940, 1948, 1955, 1967, 1969, 1977, 1982, 1984, 1986, 1988, 1989, 1991, 1993, 1994, 1995, 2004, 2010, 2014, 2022 | 1949, 1960, 1962, 1965, 1968, 1972, 1975, 1997, 1998, 1999, 2007 |
ΑΕΚ | 16 | 11 | 1932, 1939, 1949, 1950, 1956, 1964, 1966, 1978, 1983, 1996, 1997, 2000, 2002, 2011, 2016, 2023 | 1948, 1953, 1979, 1994, 1995, 2006, 2009, 2017, 2018, 2019, 2020 |
ΠΑΟΚ | 8 | 15 | 1972, 1974, 2001, 2003, 2017, 2018, 2019, 2021 | 1939, 1951, 1955, 1970, 1971, 1973, 1977, 1978, 1981, 1983, 1985, 1992, 2014, 2022, 2023 |
Πανιώνιος | 2 | 4 | 1979, 1998 | 1952, 1961, 1967, 1989 |
Λάρισα | 2 | 2 | 1985, 2007 | 1982, 1984 |
Άρης | 1 | 8 | 1970 | 1932, 1933, 1940, 1950, 2003, 2005, 2008, 2010 |
Ηρακλής | 1 | 4 | 1976 | 1947, 1957, 1980, 1987 |
ΟΦΗ | 1 | 1 | 1987 | 1990 |
Εθνικός Πειραιά | 1 | – | 1933 | – |
Καστοριά | 1 | – | 1980 | – |
Δόξα Δράμας | – | 3 | – | 1954, 1958, 1959 |
Ατρόμητος | – | 2 | – | 2011, 2012 |
Πιερικός | – | 1 | – | 1963 |
Αθηναϊκός | – | 1 | – | 1991 |
Απόλλων Σμύρνης | – | 1 | – | 1996 |
Ιωνικός | – | 1 | – | 2000 |
Αστέρας Τρίπολης | – | 1 | – | 2013 |
Ξάνθη | – | 1 | – | 2015 |
Στον αριθμό των παρουσιών των Ολυμπιακού και Παναθηναϊκού ως φιναλίστ, περιλαμβάνονται και οι συμμετοχές τους στον τελικό του 1962, ο οποίος διακόπηκε και δεν ανέδειξε νικητή.
Τα γκολ των τελικών
– Συνολικά στους τελικούς του Κυπέλλου Ελλάδας έχουν σημειωθεί 256 γκολ. Από αυτά, τα 250 τα έχουν πετύχει 165 παίκτες, τα 5 ήταν αυτογκόλ και τα 2 ήταν «χάρτινα». Αυτά της ΑΕΚ στον τελικό του 1966, που νίκησε χωρίς αγώνα.
-Πέντε ποδοσφαιριστές έχουν πετύχει «χατ-τρικ» σε τελικό Κυπέλλου. Ο Νίκος Κίτσος του Άρη το 1932, ο Γιάννης Βάζος του Ολυμπιακού το 1947, ο Κώστας Τσιρώνης της Καστοριάς το 1980, ο Βασίλης Τσιάρτας της ΑΕΚ το 1996 και ο Μάρκους Μπεργκ το 2014.
-Ο Ηλίας Ηλιάσκος της ΑΕΚ πέτυχε το 1932 το πρώτο γκολ στην ιστορία των τελικών του Κυπέλλου Ελλάδας, ο Γιώργος Δαρίβας του Ολυμπιακού το 50ο το 1953, ο Αχιλλέας Ασλανίδης του ΠΑΟΚ το 100ο το 1974, ο Χρήστος Δημόπουλος του Λεωφόρος Αλεξάνδρας το 150ο το 1988 και ο Τζιοβάνι Σίλβα Ντε Ολιβέιρα του Ολυμπιακού το 200ο το 2002.
-Ο πρώτος παίκτης που σκόραρε με δύο διαφορετικές ομάδες σε τελικό Κυπέλλου ήταν ο Αλέκος Χατζησταυρίδης, το 1939 με την ΑΕΚ και το 1947 με τον Ολυμπιακό. Έκτοτε ακολούθησαν άλλοι πέντε, ο Βαγγέλης Κουσουλάκης με Ηρακλή και Ολυμπιακό, ο Γρηγόρης Χαραλαμπίδης με Παναθηναϊκό και ΟΦΗ, ο Βαγγέλης Βλάχος με ΑΕΚ και Παναθηναϊκό, ο Δημήτρης Ναλιτζής με Πανιώνιο και ΠΑΟΚ και ο Μιχάλης Κωνσταντίνου με Παναθηναϊκό και Ολυμπιακό.
-Τα πέντε αυτογκόλ σε τελικούς Κυπέλλου έχουν σημειώσει οι Οικονόμου του Άρη το 1932, Δαμανάκης του ΠΑΟΚ το 1981, Γκαλίτσιος της Λάρισας το 1984, Μανωλάς της ΑΕΚ το 1994 και Βλάνταν Ίβιτς της ΑΕΚ το 2006.
Οι προπονητές
-Στους 79 τελικούς που έχουν διεξαχθεί, ο προπονητής της νικήτριας ομάδας ήταν Έλληνας στους 30 (ποσοστό 37,97%) και σήμερα θα γίνουν 31, μιας και οι δύο τεχνικοί είναι Έλληνες. Ενώ τους υπόλοιπους 49 τελικούς (ποσοστό 62,02%) κατέκτησαν ξένοι προπονητές.
-Στους τελικούς που κατέκτησε ξένος προπονητής, αυτός ήταν: Άγγλος (5), Γιουγκοσλάβος (5), Βόσνιος (5), Ισπανός (5), Πολωνός (4), Ούγγρος (3), Πορτογάλος (3), Αργεντινός (3), Τσεχοσλοβάκος (2), Σουηδός (2), Ρουμάνος (2), Σέρβος (2), Ιταλία (1), Αυστριακός (1), Ολλανδός (1), Ουκρανός (1), Ισραηλινός (1), Νορβηγός (1), Ουρουγουανός (1). (Στις παρενθέσεις αναφέρονται οι τίτλοι, όχι οι προπονητές. Μιας και δεν πρόκειται απαραίτητα και για διαφορετικούς προπονητές, μιας και πολλοί εξ αυτών κατέκτησαν τον τίτλο παραπάνω από μία φορές)
-Πρώτος ξένος προπονητής που κατέκτησε Κύπελλο Ελλάδας, ήταν ο Τσεχοσλοβάκος Γιαν Κοψίβα το 1933 με τον Εθνικό.
-Οι δύο προπονητές του τελικού του 2024, ως ποδοσφαιριστές υπήρξαν συμπαίκτες, κάτι που συνέβη για πρώτη φορά. Συγκεκριμένα, οι Χρήστος Κόντης (Παναθηναϊκός) και Άκης Μάντζιος (Άρης), ως ποδοσφαιριστές υπήρξαν συμπαίκτες στον Πανιώνιο.
Τα ρεκόρ του Μπάγεβιτς και του Σαργκάνη
Ο Ντούσαν Μπάγεβιτς ως ποδοσφαιριστής έχει κατακτήσει μόνο μία φορά το Κύπελλο Ελλάδας (1978 με την ΑΕΚ), ωστόσο ως προπονητής πέτυχε ένα μοναδικό ρεκόρ. Έγινε ο πρώτος που οδήγησε σε τελικό τέσσερις διαφορετικές ομάδες, την ΑΕΚ, τον Ολυμπιακό, τον ΠΑΟΚ και τον Άρη. Επιπλέον, το κατέκτησε με τις τρεις από αυτές (μόνο με τον Άρη δεν το κατάφερε) κάτι που επίσης είναι ρεκόρ.
Ο Νίκος Σαργκάνης είναι ο μοναδικός ποδοσφαιριστής που έχει παίξει σε τελικό Κυπέλλου Ελλάδας με τέσσερις διαφορετικές ομάδες, την Καστοριά, τον Ολυμπιακό, τον Παναθηναϊκό και τον Αθηναϊκό και κατέκτησε το τρόπαιο με τις τρεις (το έχασε με τον Αθηναϊκό).
Τα γήπεδα των τελικών
Ο τελικός του Κυπέλλου θα διεξαχθεί ξανά στο Πανθεσσαλικό Στάδιο του Βόλου. Συνολικά έχουν χρησιμοποιηθεί έντεκα γήπεδα για την διεξαγωγή του τελικού κυπέλλου, με τους περισσοτέρους στο ΟΑΚΑ (27 μονούς & 1 αγώνα διπλού), τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας να έχει φιλοξενήσει 18 τελικούς και το (παλαιό) Στάδιο Καραϊσκάκη 15 (μαζί με τον επαναληπτικό του 1960 και τον διπλό του 1992).Το Πανθεσσαλικό φιλοξενεί για 5η φορά τελικό.
Σημαντικό είναι επίσης το στοιχείο, πως ο συντριπτικός αριθμός των τελικών έχουν γίνει σε γήπεδα της Αθήνας (67 στους 78 μονούς τελικούς) με το ποσοστό να αγγίζει το 86%.
Αναλυτικά (μαζί με τον φετινό):
ΟΑΚΑ (28): 1983, 1984, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991 (Β’), 1993, 1994, 1995, 1996, 1999, 2000, 2002, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2018, 2019, 2021, 2022
Λεωφόρος Αλεξάνδρας (19):1932, 1933 (επαναληπτικός), 1940, 1947, 1948, 1949, 1950, 1951, 1952, 1953, 1954, 1955, 1956, 1959, 1960, 1961, 1963, 1968, 1991 (Α’)
Στάδιο Καραϊσκάκη (παλαιό) (15): 1957, 1958, 1960 (επαναληπτικός), 1965, 1969, 1971, 1972, 1973, 1975, 1977, 1978, 1979, 1992 (Β’), 1997, 1998
Νέα Φιλαδέλφεια (παλαιό) (9): 1939, 1962, 1967, 1974, 1976, 1980, 1981, 1982, 2001
Πανθεσσαλικό (5): 2007, 2017, 2020, 2023, 2024
Τούμπα (2): 1992 (Α’), 2003
Καυτανζόγλειο (2): 1970, 2008
Χαριλάου (1): 1933
Νέα Σμύρνη (1): 2004
Παμπελοποννησιακό (1): 2005
Παγκρήτιο (1): 2006
Αξιοσημείωτα των τελικών
- Ο πολυνίκης Ολυμπιακός δημιούργησε τη δική του «δυναστεία» στη διοργάνωση, αφού πέρα από τις 40 παρουσίες σε τελικό και τις 27 κατακτήσεις του τροπαίου, έχει να επιδείξει ένα σερί τεσσάρων κατακτήσεων (1951-1954) και άλλο ένα σερί πέντε κατακτήσεων (1957-1961), ενώ έχει και το ρεκόρ συνεχόμενων παρουσιών σε τελικό (8) από το 1956 έως και το 1963. Το 1964 ο τελικός δεν έγινε, το 1965 ξαναπήρε το τρόπαιο και το 1966 ήταν πάλι φιναλίστ, αλλά δεν κατέβηκε να αγωνιστεί. Θα μπορούσε δηλαδή να διευρύνει το σερί. Ακόμη, από το 1951 έως το 1969 εμφανίζεται 16 φορές σε τελικό και κατακτά 12 φορές το τρόπαιο. Ενδεικτικό της κυριαρχίας του στη διοργάνωση εκείνα τα χρόνια είναι πως σε ολόκληρη τη δεκαετία του ΄50 απουσίασε μόνο από έναν τελικό (1955) και από έναν τη δεκαετία του ΄60 (1967).
- Το 1931-32, στην πρώτη διοργάνωση του Κυπέλλου από την ΕΠΟ με πρώτη νικήτρια την ΑΕΚ, όλοι οι αγώνες διεξήχθησαν το ημερολογιακό έτος 1931.
- Το 1948 (Παναθηναϊκός-ΑΕΚ), ήταν ο πρώτος τελικός που δεν μετείχε ομάδα της Θεσσαλονίκης.
- Το 1954 (Ολυμπιακός-Δόξα Δράμας), συμμετέχει για πρώτη φορά ομάδα της περιφέρειας).
- Τρεις φορές κατά τα παρελθόν χρειάστηκε να γίνει επαναληπτικός αγώνας, καθώς δεν υπήρχε τότε η διαδικασία των πέναλτι, όταν τελείωνε ισόπαλη και η παράταση. Το 1933 (Εθνικός-Άρης), το 1952 (Ολυμπιακός-Πανιώνιος) και το 1960 (Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός). Άλλη μια φορά, το 1949 (ΑΕΚ-Παναθηναϊκός), ο πρώτος αγώνας είναι σαν να μην έγινε ποτέ, αφού διεκόπη στην παράταση (0-0) επειδή είχε νυχτώσει και δύο εβδομάδες αργότερα ξανάγινε από την αρχή.
- Το 1962 διεκόπη ο επεισοδιακός τελικός Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός στην παράταση (0-0) επειδή, λόγω των απανωτών καθυστερήσεων, είχε πλέον νυχτώσει, και δεν επαναλήφθηκε ποτέ, οπότε δεν υπάρχει κυπελλούχος εκείνη τη χρονιά, ενώ το 1964 διεκόπη ο ημιτελικός των δύο ομάδων, πάλι στην παράταση (1-1), λόγω εισβολής των φιλάθλων στον αγωνιστικό χώρο. Τότε δεν απονεμήθηκε ο τίτλος, ωστόσο κάποια χρόνια αργότερα η ΕΠΟ αναγνώρισε αυτό το τρόπαιο στην ΑΕΚ, η οποία είχε προκριθεί στον τελικό αποκλείοντας τον Πιερικό.
- Το 1966 η ΑΕΚ πέρασε στον τελικό με μηδενισμό της Καβάλας και ο άλλος φιναλίστ Ολυμπιακός διαμαρτυρήθηκε έντονα, με αποτέλεσμα να μην κατέβει στον τελικό, ο οποίος είχε προγραμματιστεί να γίνει Ιούλιο, γεγονός που προκάλεσε την αντίδραση του προπονητή των «ερυθρολεύκων», Μάρτον Μπούκοβι.
- Το 1969 έγινε το… ανεπανάληπτο (αλλά καθόλου απίθανο για τα ελληνικά δεδομένα). Ο τελικός Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός έληξε ισόπαλος και στην παράταση (1-1) και τότε δόθηκε εντολή ο νικητής να αναδειχθεί στο «κορώνα-γράμματα»! Ο διαιτητής έστριψε το νόμισμα κι αυτό έβγαλε κυπελλούχο τον Παναθηναϊκό. Αξίζει να σημειωθεί πως μέχρι τότε ο Ολυμπιακός ήταν αήττητος στο Κύπελλο από τον Παναθηναϊκό, σε οποιαδήποτε φάση της διοργάνωσης.
- Το 1970 ο τελικός έγινε για πρώτη φορά εκτός Αθηνών, συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη (Άρης-ΠΑΟΚ). Ωστόσο το 1933 είχε γίνει τελικός στη Θεσσαλονίκη (Άρης-Εθνικός), μόνο που είχε λήξει ισόπαλος (2-2) κι έτσι επαναλήφθηκε στην Αθήνα, οπότε και αναδείχθηκε κυπελλούχος ο Εθνικός. Το 2005 ο τελικός διεξήχθη στην Πάτρα και ήταν η πρώτη φορά που έγινε εκτός Αθήνας, Πειραιά, Θεσσαλονίκης, ενώ τα επόμενα χρόνια θα ακολουθήσουν το Ηράκλειο (2006) και ο Βόλος (2007).
- Το 1970 ο Άρης έγινε η πρώτη ομάδα που κατέκτησε το τρόπαιο και δεν ήταν αθηναϊκή (Παναθηναϊκός, ΑΕΚ) ή πειραϊκή (Ολυμπιακός, Εθνικός). Εκείνος ο τελικός (Άρης-ΠΑΟΚ 1-0) ήταν ο πρώτος που μεταδόθηκε τηλεοπτικά.
- Από το 1970 έως και το 1974 ο ΠΑΟΚ εμφανίζεται και στους πέντε τελικούς, ενώ κατακτά το τρόπαιο δύο φορές. Μέσα στη δεκαετία του ΄70 θα παίξει συνολικά σε επτά τελικούς.
- Το 1971 (Ολυμπιακός-ΠΑΟΚ), οι προπονητές του Ολυμπιακού Γιώργος Δαρίβας και Ανδρέας Μουράτης είχαν κατακτήσει και πάλι το Κύπελλο επί του ΠΑΟΚ ως παίκτες, σκοράροντας μάλιστα, ακριβώς 20 χρόνια πριν.
- Το 1980 η Καστοριά κατέκτησε το τρόπαιο και έγινε η πρώτη επαρχιακή ομάδα που το κατάφερε, πριν τη Λάρισα το 1985 και το 2007 και τον ΟΦΗ το 1987.
- Ο τελικός του 1981 χαρακτηρίστηκε ως ο «τελικός του πένθους» καθώς ο μεν Ολυμπιακός ήθελε τη νίκη για να αφιερώσει την κούπα στα θύματα της Θύρας 7, ο δε ΠΑΟΚ για τον προπονητή Γκιούλα Λοράντ που έφυγε από τη ζωή στον πάγκο τρείς εβδομάδες νωρίτερα πάλι σε παιχνίδι μεταξύ των δύο ομάδων.
- Το 1984 (Παναθηναϊκός-Λάρισα) έγινε ρεκόρ εισιτηρίων σε τελικό (73.829) στον τελευταίο αγώνα του Άνθιμου Καψή με τον Παναθηναϊκό να κάνει το νταμπλ.
- Η περίοδος 1982-1995 ανήκει στον Παναθηναϊκό, καθώς έπαιξε σε εννιά τελικούς και νίκησε σε όλους. Όμως το 1997, το 1998 και το 1999 εμφανίστηκε διαδοχικά στους τελικούς, αλλά τους έχασε και τους τρεις.
- Η ΑΕΚ δημιούργησε ένα δικό της σερί παρουσιών σε τελικούς την πενταετία 2016-2020, κερδίζοντας ωστόσο μόνο τον πρώτο.
- Το 1954 η εκπληκτική τότε Δόξα Δράμας του Τάκη Λουκανίδη, του Αντώνη Γεωργιάδη και του Παύλου Γρηγοριάδη, έγινε η πρώτη επαρχιακή ομάδα που έφτασε στον τελικό. Μάλιστα το επανέλαβε αυτό άλλες δύο φορές στα τέλη της δεκαετίας του ΄50 (1958 & 1959). Τα επόμενα χρόνια ακολούθησαν ο Πιερικός, η Καστοριά, η Λάρισα και ο ΟΦΗ.
- Την τετραετία 1982-1985 η Λάρισα έπαιξε στους τρεις από τους τέσσερις τελικούς και κατέκτησε το τρόπαιο την… τρίτη και φαρμακερή, με το επιβλητικό 4-1 επί του ΠΑΟΚ, στερώντας του το νταμπλ. Στους δύο προηγούμενους είχε ηττηθεί από τον Παναθηναϊκό. Σε αυτόν που δεν έπαιξε ήταν το 1983 (ΑΕΚ-ΠΑΟΚ 2-0) και ήταν ο πρώτος τελικός που διεξήχθη στο ΟΑΚΑ.
- Ο πρώτος τελικός που κρίθηκε στην παράταση ήταν το 1949 (ΑΕΚ-Παναθηναϊκός), με νικήτρια την ΑΕΚ. Ακολούθησε ο τελικός του 1995 με το ίδιο ζευγάρι, αλλά με νικητή τον Παναθηναϊκό, για να έρθουν τα δύο τρόπαια του Ολυμπιακού το 2012 και 2013.
- Ο πρώτος τελικός που οδηγήθηκε στα πέναλτι ήταν το 1974 με νικητή τον ΠΑΟΚ κόντρα στον Ολυμπιακό. Ακολούθησαν οι τελικοί το 1976 με νικητή τον Ηρακλή πάλι κόντρα στον Ολυμπιακό, το 1987 με νικητή τον ΟΦΗ κόντρα στον Ηρακλή, το 1988 με νικητή τον Παναθηναϊκό κόντρα στον Ολυμπιακό, το 1994 με νικητή τον Παναθηναϊκό κόντρα στην ΑΕΚ, το 1997 με νικήτρια την ΑΕΚ κόντρα στον Παναθηναϊκό και το 2009 με νικητή τον Ολυμπιακό κόντρα στην ΑΕΚ.
- Στον τελικό του 2009 εκτελέστηκαν 34 πέναλτι μέχρι να αναδειχθεί νικητής (εύστοχα ήταν τα 29) κι αυτό είναι ρεκόρ στην ιστορία της διοργάνωσης, καθώς ξεπέρασε τα 32 που είχαν εκτελεστεί την περίοδο 1985-86 στην αναμέτρηση Αναγέννηση Γιαννιτσών-ΠΑΟΚ 1-1. Τότε το σκορ των πέναλτι πήγε 15-16, δηλαδή ήταν όλα εύστοχα εκτός από το τελευταίο που έχασαν τα Γιαννιτσά και αποκλείστηκαν. Για πρώτη φορά η διαδικασία των πέναλτι εμφανίστηκε την περίοδο 1971-72.
- Τη διετία 1991-1992 ο τελικός του Κυπέλλου ήταν διπλός, με νικητές τον Παναθηναϊκό επί του Αθηναϊκού και τον Ολυμπιακό επί του ΠΑΟΚ. Το «πείραμα» δεν θεωρήθηκε πετυχημένο και έτσι επανήλθε ο μονός τελικός.
- Η μεγαλύτερη νίκη σε τελικό είναι αυτή που πέτυχε η ΑΕΚ επί του Απόλλωνα Αθηνών με 7-1 το 1996. Τα περισσότερα γκολ (8) έχουν σημειωθεί, πέρα από αυτόν τον τελικό, στον πρώτο τελικό της ιστορίας το 1932 (ΑΕΚ-Άρης 5-3), σ’ αυτόν το 1976 (Ηρακλής-Ολυμπιακός 4-4, αλλά στην παράταση) και το 2009 (Ολυμπιακός-ΑΕΚ 4-4, επίσης στην παράταση).
- Ο μοναδικός τελικός στην ιστορία του θεσμού μέχρι τώρα, στον οποίο δεν σημειώθηκαν γκολ, ούτε στην παράταση (0-0), ήταν αυτός του 1997 ανάμεσα στην ΑΕΚ και τον Παναθηναϊκό. Η Ένωση επιβλήθηκε στα πέναλτι (5-3).
- Ο διαιτητής του πρώτου τελικού της διοργάνωσης το 1932, Σωτήρης Ασπρογέρακας, κατέχει το δικό του ρεκόρ, καθώς είναι ο μοναδικός μέχρι σήμερα που έχει διευθύνει έξι τελικούς. Ακολουθούν οι Χρήστος Μίχας, Γιώργος Κασναφέρης και Τάσος Κάκος από τέσσερις.
- Το 2020 ο Ολυμπιακός νίκησε την ΑΕΚ στον τελικό που διεξήχθη στο Βόλο και έτσι έγινε η ομάδα που έχει κατακτήσει το τρόπαιο σε όλες τις πόλεις που έχει γίνει τελικός (Αθήνα, Πειραιάς, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο, Βόλος).
- Το 2016, είχαμε έναν τελικό παρωδία. Λόγω του κινδύνου επεισοδίων, ο αγώνας ΑΕΚ-Ολυμπιακού ύστερα από συνεχείς αναβολές (αλλά και δίμηνη διακοπή της διοργάνωσης) διεξήχθη κεκλεισμένων των θυρών, ενώ δόθηκαν 150 προσκλήσεις!
- Το 2017, για τον τελικό ήταν υποψήφια 4 γήπεδα (ΟΑΚΑ, Πανθεσσαλικό, AEL Arena, Παγκρήτιο), και η ΕΠΟ αποφάσισε ο τελικός να διεξαχθεί στο Πανθεσσαλικό. Και το αποφάσισε μόλις μία εβδομάδα πριν αυτός διεξαχθεί. Το γήπεδο μετά από πυρετώδεις προετοιμασίες ήταν τελικά… σχεδόν έτοιμο, ενώ μόλις μιάμιση μέρα πριν, γίνονταν συσκέψεις σχετικά με τη διεξαγωγή ή την αναβολή του. Το κορυφαίο της υπόθεσης ήταν τα εισιτήρια που η αρίθμησή τους έγινε με… αυτοκόλλητα! Όμως, οι οπαδοί πριν την έναρξη του ματς, επιδόθηκαν σε απίστευτης αγριότητας επεισόδια.
- Την τριετία 2017-2019 ο τελικός ήταν και στις τρεις περιπτώσεις ΠΑΟΚ-ΑΕΚ, με τον «δικέφαλο του βορρά» να σηκώνει το τρόπαιο και τις τρεις φορές. Ενώ στο παρελθόν υπήρξαν περιπτώσεις που το ίδιο ζευγάρι εμφανιζόταν δύο σερί χρονιές.
- Το να σφυρίζει τον τελικό ξένος διαιτητής, δεν είναι κάτι που συμβαίνει μόνο στις μέρες μας. Από το 1956 έως το 1968 (με εξαίρεση το 1959 που διηύθυνε Έλληνας, αλλά και το 1964 και 1966 που δεν έγιναν), αλλά και την τριετία 1974-1976 ο «άρχοντας» της αναμέτρησης ήταν ξένος. Και ξανά από το 2018 έως σήμερα.
- Το 2024, για πρώτη φορά διευθύνει τελικό γυναίκα διαιτήτρια, η Γαλλίδα Στεφανί Φραπάρ.
Αντί επιλόγου
Κανονικά, ένας τελικός Κυπέλλου, πρέπει να είναι γιορτή. Ωστόσο, δεν ισχύει πάντα αυτό. Ναι μεν υπήρξαν και αγώνες που ήταν «διαφημίσεις», ωστόσο υπήρξαν και τελικοί ντροπή. Όπως εκείνος του 1983 μεταξύ ΑΕΚ-ΠΑΟΚ, του 1995 μεταξύ Παναθηναϊκού-ΑΕΚ, ή του 2011 μεταξύ ΑΕΚ-Ατρομήτου. Ή του 2017 στο Βόλο όπου οι οπαδοί των δύο ομάδων έκαναν άγρια επεισόδια μεταξύ τους και είδαμε ως και μαχαιρώματα σε ζωντανή σύνδεση. Αλλά και τον περσινό, όταν σημειώθηκαν επεισόδια τόσο στο ΟΑΚΑ όσο και στο κέντρο της Αθήνας. Μην ξεχάσουμε και τον ημιτελικό του 1964 που οπαδοί κατέστρεψαν το γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας. Και φυσικά πολλοί άλλοι στους οποίους έγιναν μικρότερης έκτασης επεισόδια. Το γήπεδο είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας και δεν θα αλλάξει αυτό. Τουλάχιστον όχι άμεσα. Ας ελπίσουμε όμως, έστω για τους τελικούς, να βλέπουμε θέαμα αντάξιο ενός Τελικού Κυπέλλου. Να θυμόμαστε μόνο ωραία παιχνίδια και γκολ… και όχι επεισόδια και τελικούς να αναβάλλονται ή να διακόπτονται. Να θυμόμαστε μόνο τα ευτράπελα που προκαλούν γέλιο και όχι αυτά που φέρνουν στεναχώρια και εκνευρισμό.