Φάνης Κατεργιαννάκης: «Ένα ”κλικ” θέλει το ελληνικό γυναικείο ποδόσφαιρο»
Λένε ότι η ομάδα ξεκινάει από τον τερματοφύλακα. Όμως πίσω από κάθε μεγάλο τερματοφύλακα βρίσκεται και ένας μεγάλος προπονητής.
Ο παλαίμαχος τερματοφύλακας και πλέον προπονητής τερματοφυλάκων στις Εθνικές ομάδες των ανδρών, των παίδων, των γυναικών και των κορασίδων, Φάνης Κατεργιαννάκης σε μια εκ βαθέων συνέντευξη στο Kingsport.gr και στους Γιάννη Δρόσο και Λώρα Δρίβα. Εξαιρετικός τερματοφύλακας και προπονητής, που διακρίνεται για το ήθος και τον χαρακτήρα του εντός και εκτός γηπέδου, μίλησε για την εμπειρία του ως προπονητής, για τις στιγμές της καριέρας του που τον σημάδεψαν, για την εμπειρία του Euro 2004, ενώ στο τέλος έκανε και μια… αποκάλυψη.
Πώς βλέπεις τις σημερινές Εθνικές;
Ξεκινάμε από την ανδρών. Με την ανδρών έχουμε μια πολύ καλή πορεία, νομίζω άλλαξε εντελώς το κλίμα. Δίνουμε ένα σημαντικό παιχνίδι 25 Μαρτίου με το Βέλγιο, ένα πολύ δύσκολο παιχνίδι και βλέπουμε άλλη διάθεση από τα παιδιά. Κάτι που δεν βλέπαμε, πχ επί εποχής Ρανιέρι μας είχε πάρει λίγο από κάτω.
Η Ελπίδων δεν είναι το κομμάτι μου. Ξεκινάει ένα καινούργιο τουρνουά το Σεπτέμβριο. Νομίζω ότι ο Αντώνης (σ.σ. Νικοπολίδης) θα κάνει το καλύτερο, όπως κάνει κάθε φορά.
Με τους νέους δείχνουμε ένα καλό πρόσωπο, όπως και με τους παίδες. Και ο Γιάννης ο Γκούμας κάνει πολύ καλή δουλειά και ο Βασίλης ο Γεωργόπουλος. Και ως αποτέλεσμα βλέπουμε ότι, αυτό που λέμε, χρειάζονται τη στήριξη τα νέα παιδιά. Το κάνει και ο Ολυμπιακός φέτος αρκετά, ο ΠΑΟΚ έχει βγάλει αρκετά παιδιά από τις ακαδημίες. Και τώρα έχει μπει και ο Παναθηναϊκός. Δήλωσε ότι θα προωθηθούν πολλοί νέοι παίκτες. Βλέπουμε και ο Ηρακλής ότι έχει νέα παιδιά, στην Εθνική νέων και ελπίδων. Με Ρούσσο, Αγγελόπουλο, τον Λάμπρου που πήγε στον Πανιώνιο. Όλα αυτά τα παιδιά άμα στηριχτούν, θα δούμε ένα άλλο πρόσωπο στο ελληνικό ποδόσφαιρο.
Στις πιο παλιές εποχές υπήρχαν πολλοί Έλληνες στην ενδεκάδα. Τώρα έχουν αλλάξει τα δεδομένα. Δεν θεωρώ ότι είναι προς το καλύτερο να έρχονται ξένοι παίκτες, ακριβές μεταγραφές και να μην αξιοποιούνται οι Έλληνες.
Αυτό χρόνια το περιμέναμε και το περιμένουμε και τελευταία. Θα ψήφιζε έναν κανονισμό η ΟΥΕΦΑ, αλλά δεν το βλέπω να πραγματοποιείται. Δηλαδή θα ήταν στη 18άδα στην αρχή 8 Έλληνες, νομίζω. Όχι μόνο για την Ελλάδα, πανευρωπαϊκά. Αλλά δεν βλέπω να προχώρησε, τι συμφέροντα παίζουν. Δηλαδή μέσα στην 20άδα θα ήταν 3-4 ξένοι. Σε διάρκεια 3 ετών ήταν ο στόχος. Αλλά απ’ ότι βλέπουμε έπρεπε να γίνει από τη ΦΙΦΑ και την ΟΥΕΦΑ. Γιατί από την ΕΠΟ δεν μπορεί να γίνει κάτι. Και υπάρχουν πολλοί καλύτεροι Έλληνες. Και σε συσκέψεις που κάναμε με τον κ. Σκίμπε, μαζέψαμε όλους τους προπονητές της Σούπερ Λιγκ και έδωσαν ιδέες διάφορες. Περισσότερο οι ξένοι, πχ Ισπανοί, να κάνουμε πρωταθλήματα Under-20, κανένα πιο δυνατό πρωτάθλημα, μοντέλο Ισπανίας. Αλλά νομίζω μόνο ο κ. Μπέντο στηρίζει νέα παιδιά (σ.σ. η συνέντευξη έγινε πριν την απομάκρυνση του Πορτογάλου). Τώρα το βολεύει γιατί είχε ξεφύγει κιόλας. Δεν ξέρω αν αλλάξει τίποτα που τον πλησιάζουν οι άλλοι. Παίζουν ρόλο και αυτά. Αλλά δεν ξέρω με τι συμφέροντα έρχονται κατώτερης ποιότητας ξένοι. Στην εποχή μας ήταν τρεις ποιοτικοί ξένοι και οι υπόλοιποι ταλέντα.
Τελείως διαφορετικό ποδόσφαιρο.
Αυτό λέμε και με τα παιδιά εκείνης της Ελπίδων που πήγαιναν συνέχεια τελικά, με Δέλλα, Ελευθερόπουλο, κάθε χρόνο πήγαιναν τελικά, επειδή είχαν παιχνίδια.
Στην Εθνική γυναικών;
Άλλο κομμάτι αυτό. Πριν 1,5 χρόνο ξεκίνησα με τις νεάνιδες και το Νοέμβριο με τις γυναίκες.
Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με το γυναικείο; Δεν είναι δύσκολο ένας προπονητής να ξεκινήσει να ασχολείται με το γυναικείο;
Όχι, την πρώτη φορά που πήγα είδα το πάθος και την όρεξη που έχουν τα κορίτσια για ποδόσφαιρο. Δηλαδή ήταν μέχρι και τραυματίες και δεν το δήλωναν για να παίξουν. Μέχρι που προσωπικά έπιασα 1-2 προπονητές, τουλάχιστον να προλαβαίνουμε τα χειρότερα. Δηλαδή αν είναι τραυματίες να το λένε σε εμάς, μην έχουμε χειρότερα. Αυτά που συζητάμε κάθε μέρα είναι οι χιαστοί. Είναι έντονο φαινόμενο στις γυναίκες. Το ψάχνουμε, ρωτάω και εγώ ερευνητές, γιατρούς και ορθοπεδικούς. Προσπαθούμε να βρούμε τι φταίει.
Μπορεί να φταίει το κακό γήπεδο;
Και εγώ στην αρχή έτσι πίστευα ότι είναι τα πλαστικά γήπεδα, αλλά είναι ο σωματότυπος. Οι επιστήμονες και οι γιατροί λένε, είναι η λεκάνη και η εκγύμναση από τις μικρές ηλικίες. Προσαγωγούς, απαγωγούς, σταθεροποιητής λεκάνης… δεν τα κάνουν από τις μικρές ηλικίες και τις υποτιμάνε. Αλλά πρέπει να βγει ένα πρόγραμμα, να μοιραστεί σε γυμναστήρια, να κάνουν οπωσδήποτε αυτό το πρόγραμμα. Γι’ αυτό ρωτάμε. Και εγώ άσχετος είμαι αλλά πρέπει να μάθεις. Προέχει η υγεία. Και αυτά τα παιδιά μπορεί να κάνουν κακό μετέπειτα στο σώμα τους.
Το γυναικείο ποδόσφαιρο έχει μέλλον στην Ελλάδα;
Έχει. Ένα «κλικ» θέλει. Έκανε αρκετά βήματα μπροστά, οι κορασίδες πήγαν στην Elite Round και οι γυναίκες είναι στο ίδιο επίπεδο με Ρουμανία, Ουκρανία που ήμασταν πέρυσι, τις είχαμε δηλαδή, το πιστεύουμε. Με τη Ρουμανία δηλαδή, ένα τέτοιο αποτέλεσμα άμα πάρεις, παίρνεις φόρα.
Η δουλειά του προπονητή τερματοφυλάκων πόσο δύσκολη είναι;
Η θέση του τερματοφύλακα είναι δύσκολη. Στη δουλειά προσπαθείς να φτιάξεις τον ή την τερματοφύλακα. Είναι θέμα… πώς να το πω, εμπειρικά μιλάω, έχουν μπει σε «καλούπια» πολλοί τερματοφύλακες. Λέει κάποιος γυμναστής «θα γίνεις έτσι». Τα συζητάω και με τα παιδιά και τους λέω πως εμείς παίζαμε ελεύθερα και ήμασταν καλύτεροι. Με τεχνική μηδέν, δεν μας έδειξε κανείς. Και ήμασταν πιο καλοί πιστεύω από αυτή τη γενιά. Και οφείλεται ότι δεν παίζουν ελεύθερα. Σου λέει κάποιος «θα κάνεις αυτό και αυτό, γιατί δεν έκανες αυτό» και δεν βγαίνει το ταλέντο έτσι.
Πιο καλά άνδρες ή γυναίκες; Και πιο δύσκολα;
Άλλο κομμάτι το ένα, άλλο το άλλο. Απλά στις γυναίκες προσπαθείς να δες τα όρια, στους άνδρες τα ξέρεις. Επειδή έχω παίξει και εγώ, ξέρω πού είναι το όριο του άνδρα. Στις γυναίκες υπάρχουν και οι αστάθμητοι παράγοντες και οι τραυματισμοί που δεν λένε, που κρατιούνται.
Η ψυχολογία παίζει ρόλο;
Άλλο στους άνδρες, άλλο στις γυναίκες.
Οι γυναίκες είναι πιο ευαίσθητες;
Πολύ πιο ευαίσθητες.
Εδώ σαν θεατής κάποια αγχώνεται από την τηλεόραση, στο πέναλτι πχ. Πώς μπορεί και το αντιμετωπίζει ο τερματοφύλακας;
Οι άνδρες έχουν άλλη διαχείριση. Στις γυναίκες είναι πιο δύσκολα, αυτό λέμε και με τον Κόουτς. Τρώγαμε ένα γκολ και δεύτερο και τρίτο. Συνήθως τα γκολ, όσο ήμουν εγώ τα τρώγαμε στο 40’ με 45’, όταν «θολώνουν» τα κορίτσια. Άμα φας ένα, τρως και δεύτερο στο καπάκι. Ή στο 85’ με 90’, που έκανα μια στατιστική.
Εκεί που λες «άντε να τελειώσει, ένα πεντάλεπτο έμεινε»…
Είναι η απογοήτευση και η φυσική κατάσταση. Κεφάλι κάτω, πέφτει ο ρυθμός της ομάδας και «θολώνεις». Φεύγει το γλυκογόνο, το τραβάει ο οργανισμός απ’ το μυ. Που λένε «πώς το έχασε στο 90’ πάνω στη γραμμή ο παικταράς»; Δεν έχει κάνει σωστή διατροφή. Δεν πάει να είσαι και… Ferrari. Άμα βάλεις στον Μέσι μια διατροφή και φάει πατατάκια και βάλεις και τον άλλον να φάει μια πατάτα, θα τρέχει πιο πολύ ο άλλος. Ο Μέσι σε ένα σημείο θα πέσει. Είναι νόμος αυτό. Μια σοκολάτα να φας, έχεις μια διάρκεια. Οι περισσότεροι δεν ξέρουν τι να φάνε. Το γλυκογόνο τελειώνει γρήγορα. Πάρτε για παράδειγμα τους τενίστες. Εμείς ξέρουμε ότι έχουμε 90 λεπτά. Θα φάμε αυτό το φαγητό για να μας πιάσει μέχρι το 90-90φεύγα. Οι τενίστες που δεν ξέρουν πότε θα τελειώσουν, γι’ αυτό παίρνουν τη μπανάνα, το γλυκογόνο, τα υγρά τους. Και πάει το γλυκογόνο στο μυαλό, αλλιώς θα τραβήξει από τον μυ και εξαντλείται. Εγώ το έχω πάθει πολλές φορές, όχι αγωνιστικά, στη ζωή.
Πάμε πίσω, στην Εθνική ανδρών.Ένα σχόλιο για τους σημερινούς τερματοφύλακες;
Είναι ο Καρνέζης, σταθερός στην Ιταλία. Πέρυσι ψηφίστηκε ο καλύτερος στην ομάδα του και συνεχίζει φέτος. Νομίζω είναι εγγύηση. Ο Καπίνο είναι εξελίξιμος, ταλαντούχος. Είχε μια ατυχία τώρα με τη θλάση, αλλά είναι το μέλλον της Εθνικής. Είναι ο Παναγιώτης Γλύκος και αυτός σταθερή αξία, εγγύηση. Και όλα αυτά είναι λόγω των ευρωπαϊκών παιχνιδιών για εμένα.
Υπάρχει κάποιος τερματοφύλακας που πιστεύεις πως πρέπει να είναι στην Εθνική και δεν είναι;
Νομίζω όσοι είναι στην Εθνική αξίζουν. Βέβαια υπάρχουν και άλλοι από πίσω, όπως ο Κυριακίδης που κάνει μια σταθερή πορεία. Αλλά επειδή υπάρχουν άλλα κριτήρια για εμένα στην Εθνική και νομίζω και για τους προπονητές, είναι οι παραστάσεις. Γιατί όπως είπαμε, άλλο να παίζεις παιχνίδια μόνο στην Ελλάδα και άλλο να παίζεις ευρωπαϊκά. Και υπάρχουν και άλλοι εξελίξιμοι, αρκεί να στηριχτούν.
Να πάμε στην «κλισέ» ερώτηση. 2004… Το κλίμα μέσα στην ομάδα πώς ήταν;
40 μέρες στον παράδεισο!
Ο Ρεχάγκελ το πίστευε; Ξεκινάτε να πάτε στην Πορτογαλία, το πίστευε; Σας έλεγε «πάμε να το πάρουμε»;
Πιο πολύ από όλους.
Γιατί, εσείς δεν το πιστεύατε;
Εμείς αρχίσαμε να το πιστεύουμε πιο μετά. Ο πρώτος στόχος ήταν να βάλουμε ένα γκολ σε Ευρωπαϊκό. Έρχεται το γκολ, έρχεται και η νίκη. Γιατί δεν είχαμε σκοράρει νομίζω σε πανευρωπαϊκό. Και λέμε «πάμε να βάλουμε ένα γκολ». Αλλά το θέμα είναι και η παρέα. Τα λέω και στα παιδιά και σε όλους. Άμα πας μόνος σου, πας ψηλά, βγάζεις λεφτά αλλά δεν σε ξέρει κανένας. Αν είσαι παρέα πας μακριά. Ομάδα. Άμα δεις υπήρχαν εθνικές πολύ καλύτερες από εμάς. Υπήρξαν παίκτες, Δομάζος, Δεληκάρης… Τώρα εδώ μαζεύτηκαν όλοι, πίσω οι εγωισμοί. Οι φίρμες μας ήταν ο Ντέμης, ο Τσιάρτας, ο Νταμπίζας και δεν παίζανε, αλλά βοηθούσαν. Αν υπήρχε αυτή η μουρμούρα (σ.σ. η τωρινή), το κλίμα θα άλλαζε.
Αυτό ήταν έργο Ρεχάγκελ;
Ναι.
Δηλαδή σας είπε «η ομάδα είναι πάνω απ’ όλα και δεν κοιτάμε ονόματα»;
Όχι, έβλεπε. Υπήρχαν παίκτες που βοηθούσαν και άδικα αποκλείστηκαν. Ο Ρεχάγκελ αυτά δεν τα κοίταζε. Δηλαδή σε έκοβε, δεν έδινε δεύτερη ευκαιρία. Και ο Νταμπίζας που δεν έπαιξε, σε ένα ματς δεν του πήγε. Πολλά τέτοια έγιναν. Και με εμένα θυμάμαι τι έγινε. Μετά το Euro δεν με ξαναπήρε. Ενώ ήμουν Ιταλία, έπαιζα βασικός, ήμασταν 5οι-6οι με την Κάλιαρι και δεν με ξαναπήρε. Αλλά θυμάμαι που δεν πήγα καλά σε μια προπόνηση.
Θεωρείς ότι ήταν δίκαιος; Όπως επίσης, ο Ζήκος δεν άξιζε μια θέση στην Εθνική;
Θυμάμαι τι έχουν κάνει, τι πείραξε τον Όττο και τους απέκλεισε. Κάτι τον πείραξε για αυτά τα παιδιά. Ή και για άλλους που έβγαλαν όλα τα προκριματικά , κάτι τον πείραξε και τον άφησε στον πάγκο και έπαιξε άλλο παιδί.
Και για αυτό το θέμα του εγωισμού έχει πάει πίσω η Εθνική τα τελευταία χρόνια;
Δεν ήμουν πιο πριν (σ.σ. ως προπονητής), τώρα ήρθα τον τελευταίο χρόνο. Νομίζω αυτοί οι παίκτες έχουν περισσότερες παραστάσεις από εμάς στο Euro του 2004. Είναι δυνατά, τρανταχτά ονόματα, αν μας βάλεις σε μια ζυγαριά. Τώρα που άρχισε να γίνεται ομάδα πάλι, νομίζω θα φύγει ο εγωισμός. Όλες οι «στραβές» μπαίνουν κάτω από το χαλί. Και μια νίκη να κάνεις, πάει κάτω από το χαλί. Στις νίκες λένε «πω πω τι ομαδα). Γιατί υπήρχαν ατυχή αποτελέσματα, στην κυριολεξία. Δηλαδή και με τα Φερόε που χάσαμε, που λέγανε μας ακύρωσε καθαρό γκολ… γίνανε φάσεις που πέρασαν κάτω από το χαλί. Έμεινε η ήττα. Θυμάστε το γκολ του Μήτρογλου; Άμα έμπαινε σε εκείνο το σημείο, ήταν οριακό. Είναι θέμα εγωισμού.
Πάνω στους διαιτητές… Το λάθος είναι ανθρώπινο, παντού υπάρχουν λάθη. Φταίει όμως και η εκπαίδευσή τους;
Όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και γενικότερα. Για τους διαιτητές, δεν το ξέρω αυτό το κομμάτι. Εγώ θα πω καλύτερα να μάθουν πρώτα τους κανονισμούς οι παίκτες και οι φίλαθλοι και μετά να κρίνουμε. Γιατί εμείς κάνουμε σεμινάρια τι άλλαξε. Και είναι σημαντικά, πχ οι προτεραιότητες στον επιθετικό. Έχει κάτι λεπτομέρειες για το επιθετικό, εσύ νομίζεις ότι είναι οφσάιντ ενώ δεν είναι. Ή ο αμυντικός. Αυτά τα κάνουμε και στους νέους και στους άνδρες, είναι σημαντικά. Εκεί θέλει προσοχή ο παίκτης και μετά ο φίλαθλος. Αλλά άμα δεν προσέχει ο παίκτης, ο φίλαθλος θα προσέξει; Από εκεί ξεκινάνε οι προκατειλημμένοι και μετά τους κρίνεις.
Αυτά με την Εθνική. Πάμε τώρα στο flashback και στα χρόνια της αγωνιστικής καριέρας.
Πώς έγινε η μεταγραφή σου στον Άρη;
Η μεταγραφή μου στον Άρη… Υπήρχε ένα προηγούμενο. Ήταν να πάω στον Ηρακλή, δοκιμάστηκα εκεί με τον Θεοδωρίδη τον συγχωρεμένο. Ήταν να κλείσω και έγινε η μεταγραφή του Κωστή στην ΑΕΚ. Ήταν μέρες εδώ ο Θεοδωρίδης και είχε αργήσει η μεταγραφή, είχε τσαντιστεί η ομάδα (σ.σ. ο Εθνικός Πυλαίας) και λέει «θα πάμε στον Άρη να δοκιμαστείς». Και εγώ έλεγα «δεν πάω πουθενά». Μου απάντησε «θα πηγαίνεις στον Άρη κάθε μέρα και θα έρχεσαι να παίζεις Δ’ Εθνική μόνο στους αγώνες». Αυτό μου το είπε ο Απόστολος Τσουρέλας, παλιός παίκτης του ΠΑΟΚ που τον είχα προπονητή. Και ο Άρης είχε βγει Ευρώπη τότε από το Μάρτιο, με Ιβάν, Λόντσαρ αν θυμάστε. Και ήμουν 3 μήνες για δοκιμή στον Άρη και έτσι με πήραν.
Από τον Εθνικό Πυλαίας και τη Δ’ Εθνική, στον Άρη και την Α’ Εθνική. Πόσο εύκολη είναι αυτή η αλλαγή για ένα παιδί 20 ετών;
Εύκολη ήταν για εμένα, γιατί είχα φίλους τον Δέλλα, το Λαμπριάκο, το Μαυρογενίδη, παίζαμε από τις μικρές ηλικίες σαν αντίπαλοι, κάναμε και παρέα, ήμασταν από την ίδια γειτονιά. Για εμένα ήταν έυκολο. Τώρα συγκυρία ήταν… υπήρχαν πολλοί πιτσιρικάδες. Αλλά μέχρι να παίξεις υπήρχε μια ροή, μια ιεραρχία. Υπομονή θέλει μέχρι να αρπάξεις την ευκαιρία.
Πάμε τώρα σε ημερομηνίες. Στις 11 Δεκεμβρίου 1994 έρχεται η πρώτη συμμετοχή. Ποιο ήταν το πρώτο πράγμα που σκέφτηκες όταν στο ημίχρονο του Ηρακλής-Άρης 3-1 σου λέει ο Γιώργος Φοιρός να βάλεις γάντια και να αντικαταστήσεις το Χρήστο Καρκαμάνη;
Εκεί κάνεις την προθέρμανση και μπαίνεις. Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα… τον κόσμο.
Τον κόσμο;
Για εμένα τον κόσμο. Εγώ είμαι ΠΑΟΚτσής και έπαιξα στις «μισητές» ομάδες του, αλλά όπου πήγαινα έπαιζα για τον κόσμο. Γιατί τους σκεφτόμουν, τις θυσίες που κάνουν, τις εκδρομές και γι’ αυτό δενόμουν και με τον κόσμο παντού. Στον Ολυμπιακό ξέρανε ότι είμαι ΠΑΟΚτσής, αλλά με εκτιμάνε πιο πολύ από άλλους, δηλαδή παίρνουν τηλέφωνα και οι οπαδοί. Το έχω δηλώσει και στο περιοδικό του Ολυμπιακού. Και οι Αρειανοί το ξέρανε βέβαια, αλλά εγώ έπαιζα για τον κόσμο. Να μην τους πικράνω, πώς θα γυρίσουν σπίτι στις οικογένειές τους; Έχω κάνει και εγώ φίλαθλος-οπαδός. Έτσι το σκέφτομαι εγώ, μπορεί να είναι και καλό αυτό και κακό. Τώρα το ότι δήλωνα στα περιοδικά ότι είμαι ΠΑΟΚτσής δεν ξέρω πώς μου βγήκε, αλλά το σεβάστηκαν πολλοί. Και στον Άρη. Άρης-ΠΑΟΚ τώρα ξέρεις τι γίνεται… εγώ είναι γεννημένος στην Τούμπα και 8 χρόνια στον Άρη. Και στον Ολυμπιακό το είχα δηλώσει και μου είχαν πει «μη μασάς, μόνο βάζελος μην είσαι» και τέτοια (σ.σ. γέλια).
Στις 18 Φεβρουαρίου 1996 παίζεις για πρώτη φορά εναντίον του Ολυμπιακού στο Καραϊσκάκη. Μπορεί ο Ολυμπιακός να μην είχε επιστρέψει ακόμη στους τίτλους, αλλά είχε ξεκινήσει να ανασυγκροτείται. Πώς ένιωσες τότε; Σε άγχωσε ή το αντιμετώπισες όπως τα υπόλοιπα παιχνίδια;
18 Φεβρουαρίου του ’96, εκεί ήμουν φαντάρος και έφυγα άρον-άρον από Φλώρινα, να πάω να παίξω στο Καραϊσκάκη. Το θυμάμαι αυτό, με μια προπόνηση νομίζω. Εκεί πας να το χαρείς, γεμάτο γήπεδο, με Γιουσκόβιακ, Ίβιτς. Θυμάμαι είχα τρύπια γάντια και ήρθε ο Μελέτης Περσίας και μου είπε «έλα παλικάρι μου να σου δώσω γάντια» και δεν τα είχα πάρει. Το θυμάμαι αυτό, έπιανα τη μπάλα με δεύτερη προσπάθεια και ήρθε ο Περσίας να μου δώσει γάντια. Από τη Φλώρινα, απ’ το φυλάκιο στο Καραϊσκάκη. Και μου είπε ο διοικητής μου, Ολυμπιακός εκείνος «πρόσεχε». 4-0 είχε λήξει.
Και από το ευχάριστο στο πιο δυσάρεστο. 26 Ιανουαρίου 1997. Στο Βύρωνα για τον αγώνα Αθηναϊκός-Άρης. Τα δελτία των παικτών του Άρη μένουν στο πούλμαν και η ήττα στα χαρτιά ήταν καταδικαστική. Εσείς οι παίκτες, τι λέγατε μετά το περιστατικό;
Θυμάμαι εκείνη τη στιγμή. Κατεβαίνουμε, είχε μια τσάντα «Barcelona» ο υπεύθυνος, βγαίνουμε εμείς για προθέρμανση, εγώ δεν έπαιζα, έπαιζε ο Καρκαμάνης και περιμένουμε, περιμένουμε… 40 λεπτά. Λέμε «τι έγινε, καήκαμε», γιατί οι αναπληρωματικοί βγαίναμε πιο μπροστά. Μπαίνουμε μέσα, βλέπουμε μια αναμπουμπούλα και μας λένε «τα δελτία»! είχαμε το Ρότσα τότε και είπε «ρε παιδιά, μήπως έπρεπε εγώ να τα κουβαλάω τα δελτία;». ήταν πρωτόγνωρο αυτό. Και απ’ ότι μάθαμε μετά, έφυγε το λεωφορείο, πήγε Ελευσίνα, δεν υπήρχαν και τα κινητά, τότε έβγαιναν νομίζω. Και ήταν ο Παθιακάκης στο Βύρωνα προπονητής και τον θυμάμαι χαρακτηριστικά να λέει «βρε παιδιά ήθελα να γίνει το ματς», ήμουνα μπροστά. Και έρχεται εκείνη την ώρα κάποιος και λέει «ήρθαν τα δελτία». Γιατί μετά από 20 λεπτά, μισή ώρα δεν θυμάμαι, υπήρχε κανονισμός να κλείσει το φύλλο αγώνα. Και πήγαμε μείον 3 και επακόλουθο ήταν ο υποβιβασμός στη Β’ Εθνική. Έμειναν τα δελτία στο πούλμαν, το πούλμαν έφυγε, έτρεξε περιπολικό αλλά είχε περάσει το όριο. Και μας είχε δώσει ψυχολογία ο Ρότσα τότε θυμάμαι φοβερή και ήμασταν έτοιμοι. Και έγινε αυτό… η μαύρη χρονιά που λέμε.
Και η ψυχολογία μετά στη Β’ Εθνική;
Στη Β’ Εθνική ξεκινήσαμε, πάλι φαντάρος ήμουν στα τελειώματα. Πάω στην πρώτη προπόνηση και ήμασταν 7 άτομα. Κοιτιόμασταν και λέμε «πού πάμε;». Ήταν ο Γιώργος Φοιρός και ήμασταν πρώτη συγκέντρωση 7 άτομα. Και την άλλη μέρα ανέβηκαν Χαριστέας, Κατσιαρός, Θεοδωρίδης, ξεχνάω και άλλους. Γι’ αυτό λέμε και η Β’ Εθνική φέρνει ευκαιρίες. Παίξανε αυτά τα παιδιά και μετά έφυγε ο Δέλλας μεταγραφή στη Σέφιλντ Γουένσντεϊ, πήραμε μεταγραφή 3-4 έμπειρους παίκτες, Μπορμπόκη, Μιρτσέκη, Παναγιωτίδη από τον ΠΑΟΚ, Ταληκριάδη και ξεκινήσαμε να πάμε την πορεία μας. Εκεί δεν ξεκίνησα βασικός, ξεκίνησε ο Ταληκριάδης, μετά την 3η-4η αγωνιστική έμπαινα εγώ και βγήκαμε πρώτοι κιόλας.
Και ο Άρης τότε έπαιζε με μαύρες εμφανίσεις.
Μαύρες ναι. Δεν σηκώσαμε και τίτλο, λόγω ντροπής. Μας είπαν «μη σηκώσετε τίτλο». Μας στήριξαν οι Αρειανοί οι φίλαθλοι γιατί δεν υπήρχαν χρήματα. Στην προετοιμασία μας έδωσαν από 100 χιλιάδες δραχμές και στους μεγαλύτερους 200-300 κάτι τέτοιο, για να έρθει η όρεξη.
Με δεδομένες τις δυσκολίες κάθε κατηγορίας, για έναν νέο σαν πρωτάθλημα είναι καλύτερα στην Α’ ή τη Β’ Εθνική;
Στη Β’ νομίζω ωριμάζεις καλύτερα, ανδρώνεσαι. Στη Σούπερ Λιγκ είναι αλλιώς, γι’ αυτό βλέπουμε τώρα ο Άρης που έχει παίκτες «σουπερλιγκάτους» για εμένα, δεν μπορούν να προσαρμοστούν, δυσκολεύονται στη Β’ Εθνική γιατί είναι εντελώς διαφορετικά. Επειδή το έχω ζήσει κιόλας. Και ειδικά την ομάδα, τα ιστορικά σωματεία, θέλουν όλοι να τα κερδίσουν για να γράψουν ιστορία. Γι’ αυτό δυσκολεύονται και ο ΟΦΗ και ο Άρης. Η γνώμη μου είναι αυτή, το έχω ζήσει, όπου πηγαίναμε, χάνανε από όλους και εμείς με το στανιό κερδίζαμε.
Με την επάνοδο του Άρη στην Α’ Εθνική, έρχεται και η ευρωπαϊκή έξοδος. Πρόκριση επί της Σερβέτ και αποκλεισμός από τη Θέλτα στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ. Παίζεις και στα 4 παιχνίδια. και μάλιστα στο πρώτο ματς, το 1-1 με τη Σερβέτ, είχες πιάσει πέναλτι.
Εντάξει αυτό να το παινευτώ λίγο, το είχα. Σε μια έρευνα που είχα κάνει με τον Σταύρο Πετρακόπουλο, αυτός το ξεκίνησε, ο στατιστικολόγος. Ημερομηνίες, ματς… με ένα τετραδιάκι μπλε και το κομπιούτερ, αλλά είναι όλα στο μυαλό του, τα θυμάται. Με αγώνες Α’ Εθνικής.
Για το πέναλτι, μελετάς τον κάθε παίκτη ξεχωριστά;
Επειδή δεν υπήρχαν στατιστικολόγοι τότε, καθόμουν την Κυριακή και έβλεπα τους παίκτες πώς σουτάρουν, πού, για να μην πέφτω στην τύχη. Και τους έγραφα στο μπλοκάκι και όποτε ερχόταν το παιχνίδι μεταξύ μας, έβλεπα τις 11άδες και έλεγα «άμα παίξει αυτός χτυπάει εκεί κλπ» και είχα έναν μπούσουλα να μην πέφτω στην τύχη. Εκεί το έχασε, εκεί το έβαλε, εκεί δοκάρι, εκεί το έπιασε. Σήμερα είναι πιο εύκολο για τους τερματοφύλακες που κάνουν και την πίτα. Αλλά εγώ έτσι έκανα.
Έχεις ποσοστό στις αποκρούσεις 35%.
Ναι.
47% αυτά που δεν μπήκαν γκολ και 35% οι αποκρούσεις σου.
Μου το χάλασε ο Μπουντούρης στο τέλος στην Καβάλα. Παίζαμε στη Β’ Εθνική, Καβάλα-Αναγέννηση Καρδίτσας. Κερδίζαμε 3-1, κάνει ο Σαπάνης πέναλτι. Ήξερα πού χτυπάει αυτός, «το έχω πιάσει» λέω…
Και πήγε από την άλλη;
Όχι, πάει στο «Γ»! Έπεσα στη σωστή γωνία, αλλά αυτός ήταν χαλαρός, 5-1 κερδίσαμε τελικά. Χτυπάει ακριβώς στο «Γ». και λέω «ή 50-50 πάει τώρα, ή πέφτει λίγο κάτω από το 50% αφού δεν το έπιασα. Αν ήταν 2-1 ή 1-0, το είχα γιατί τον είχα μελετήσει τον αρχηγό. Και το χτυπάει στο «Γ», ακούστηκε και ο ήχος. Αλλά προσπαθούμε τώρα με τις αναλύσεις, έχουμε διαφορετικά στοιχεία. Έχουν μπει τα «σκαφτά» και άλλα, πριν δεν τα έκαναν αυτά, ο Πανένκα τα ξεκίνησε. Έτσι του είχα πει και του Καρνέζη, για τον Τζούτζακ τότε. Μου λέει «ρε Φάνη άμα το κάνει σκαφτό»; «Ε, άμα το κάνει, το’ κανε, δεν σου λέω που θα πέσεις, σου λέω που τα ρίχνει. Εσύ τώρα σκέψου».
Και έρχεται το ματς με τη Σερβέτ, πρώτη ευρωπαϊκή συμμετοχή. Τι σκέφτεσαι εκείνη την ώρα μπαίνοντας στο γήπεδο; Από Β’ Εθνική, Ευρώπη.
Πάλι τον κόσμο θα πω. Εντάξει, μετά πάει μόνο του. Είναι να πάρεις τα παιχνίδια, είχα πάρει παιχνίδια. Ξεκινούσε και η Α’ Εθνική νομίζω, είχαμε πάρει παιχνίδια. Μετά είναι διαφορετικά, κάνεις και τα φιλικά προετοιμασίας, παίζεις με ευρωπαϊκές ομάδες. Είχαμε πάει και παίξαμε στη Βαλένθια. Ξέρεις τι παιχνίδια θα παίξεις και παίζεις τα ανάλογα παιχνίδια. Για εμένα, ένα μείον που είχα σε σχέση με άλλους, είναι ότι δεν έχω παίξει σε Εθνικές ομάδες να πάρω ευρωπαϊκά ματς. Ούτε σε ενώσεις, ΕΠΣ έπαιξα, ούτε σε παίδες, νέους, ελπίδες, κατευθείαν ανδρών. Δηλαδή είναι μεγάλο αβαντάζ να παίζεις. Βλέπω παιδιά ας πούμε της γενιάς μου και μου λένε, «τον Κλάιφερτ μάρκαρα τότε» που έπαιζαν αντίπαλοι. Είναι αλλιώς να τους παίζεις και αλλιώς να μπεις κατευθείαν. Μικραίνει η ψαλίδα. Και ένας λόγος που πήραμε και το Euro ήταν και αυτός, η ψαλίδα. Που τους απομυθοποιούν όλοι και τώρα που πάμε στα Παγκόσμια Κύπελλα. Ο Δέλλας ήταν συμπαίκτης με τον Τόττι, ο Ντέμης με τον Τόρρες. Τους βλέπεις αλλιώς, ενώ από την τηλεόραση λες «με ποιον θα παίξω» και τέτοια. Τον άλλον τον ζεις κάθε μέρα στην Ευρώπη.
Πάμε πάλι σε ημερομηνία. Στις 27 Ιανουαρίου 2002, Ολυμπιακός-Άρης 0-1 και εσύ πιάνεις τα πάντα.
Θέλει και τύχη, έχω κάνει και έχουν κάνει και άλλοι τέτοια ματς. Ας πούμε αν έμπαινε γκολ η κεφαλιά του Κωστούλα στο 90’… Έπιανα και αλλού και άλλες φορές έκανα καλές εμφανίσεις με τον Ολυμπιακό, αλλά αν φας γκολ, από κανένα πέναλτι πχ, σβήνονται όλα. Αυτή είναι η θέση μας. Άμα έμπαινε του Κωστούλα το γκολ δεν θα μιλούσε κανένας. Έτυχε, δεν έβαλαν γκολ και έμεινε έτσι. Πήγαιναν να με «σκοτώσουν» από κοντά, μιλούσαμε με τον Αλεξανδρή και του λέω «κάνε ένα πλασέ, μας μελάνιασες στο ένα μέτρο» (σ.σ. γελάει).
Το καλοκαίρι πας στον Ολυμπιακό. Εκεί περίμενες ότι θα είσαι βασικός;
Όχι, εκεί περίμενα να παλέψουμε. Ήταν ο Ελευθερόπουλος, πολύ καλός, στην Εθνική, ο Γεωργίου, ο Γιάννου την πρώτη χρονιά και μετά έφυγε ο Άγγελος (Γεωργίου) και ήρθε ο Γιουράι Μπούτσεκ. Ήθελε δουλειά. Ο «Ελέ» είχε παραστάσεις πολλές, ήταν δύσκολο.
Ο Ελευθερόπουλος έκανε πολύ καλές αποκρούσεις, αλλά δεν ήταν το ίδιο καλός στην έξοδο σε αντίθεση με τις δικές σου εξόδους.
Εγώ ήμουν καλός στις εξόδους, μου έλεγε ο Ελέ «να είχα την έξοδό σου» και του έλεγα «να είχα τα τετ α τετ σου».
Πώς γίνεται αυτό;
Άμα δεις και οι μεγάλοι τερματοφύλακες δεν είναι όλοι στο φουλ παντού. Άλλος είναι καλός στα πόδια, άλλος στη χεριά, άλλος στις εξόδους, άλλος στα τετ α τετ. Δεν υπάρχει ένας σε όλα. Ο Μπουφόν είναι της παλιάς σχολής, έχει τα αντανακλαστικά. Στην έξοδο τώρα λόγω εμπειρίας, βγαίνει όπου μπορεί. Είναι με την επικοινωνία, γι’ αυτό λέμε η εμπειρία. Σε καλύπτει και ο συμπαίκτης. Φύγε 2 μέτρα πίσω ας πούμε, δεν χρειάζεται να βγει αυτός. Ο Ελέ μου το έλεγε κιόλας, τις εξόδους δεν τις είχε. Στα τετ α τετ ήταν καλός, με πόδια, με χέρια κλπ. Τα λέγαμε γιατί είχαμε καλές σχέσεις και λέγαμε τα υπέρ, τα κατά, «το έβαλες εκεί, το έπνιξες εκεί» (γέλια). Με όλους τους τερματοφύλακες που ήμουν, δεν είχαμε να χωρίσουμε τίποτα, ένας ήταν ή παίζεις ή παίζω.
Η πρώτη σου χρονιά συμπίπτει με την κατάκτηση του 7ου συνεχόμενου πρωταθλήματος.
Είχε τραυματιστεί ο Ελέ που είχε μια διάρκεια, μια πορεία. Το έβδομο ήταν για εμένα το πιο δύσκολο και παλληκαρήσιο. Γιατί όλοι έλεγαν για τον Ολυμπιακό «πώς τα παίρνατε», γιατί μας έλεγαν και τέτοια. Αλλά και με 1-0 να κερδίζαμε (σ.σ. στη Ριζούπολη) το χάναμε. Λένε για το ματς της Ριζούπολης. Λέω, ελάτε πάνω στα ΠΑΟΚ-Άρης να δείτε τι γίνεται. Και με κόσμο και του Παναθηναϊκού τότε, 2.000 κόσμο. Και το ματς στα ίσα, ούτε διαιτησίες ούτε τίποτα. Το μόνο που είδα εγώ και έμαθα μετά, ήταν στη φυσούνα που δεν μπορούσαν τα παιδιά να βγουν να δουν τον αγωνιστικό χώρο. Και ήταν και για καλό τους. Γιατί αυτή η φουρνιά ήταν του Euro του ’04 αν δεις. Όλοι οι παικταράδες. Και λέω από αυτά που ζούμε εμείς στο ΠΑΟΚ-Άρης ή Άρης-ΠΑΟΚ, εδώ είναι μοναστήρι. Να μας περνάνε μπροστά από την «4» το πούλμαν του Άρη και χωρίς περιπολικό. Μας σπάγανε το πούλμαν με τσεκούρια, ήμασταν χωρίς συνοδεία. Και να πηγαίνουν όλοι, οι «4» παντού και εμείς να μην μπορούμε να πάμε πουθενά. Με μολότοφ να κρύβουν μέσα στην κερκίδα. Δηλαδή εδώ δεν γίνεται τόσο πολύ. Άμα δεις στα ΠΑΟΚ-Άρης… Αλλά τρομοκρατία δεν είδα, σε σχέση με τη Θεσσαλονίκη. Γιατί για εδώ μπορεί να ήταν «τρομοκρατία», αλλά σε σχέση με πάνω δεν ήταν τίποτα. Και μέσα δεν ξέρω τι έγινε, δεν έμαθα. Εκεί, για να είμαι δίκαιος δεν ξέρω.
Και βοήθησε πολύ στην ψυχολογία και ο Σωκράτης Κόκκαλης, αλλά και ο κόσμος.
Ναι, ο Κόκκαλης πάντα βοηθούσε. Ο κόσμος και παραμονή του αγώνα είχε έρθει να μας δει, πάντα σε τέτοια ματς, στα ντέρμπι βοηθάει.
Αν και ο κόσμος (όλων των ομάδων) βοηθούσε εκείνες τις εποχές, δεν συμβαίνει το ίδιο και τώρα.
Είναι και η ποιότητα, οι παίκτες που παίζανε. Έβλεπες τότε Τζιοβάνι, Καρεμπέ, Τζόρτζεβιτς, μετά όταν έφυγα ο Ριβάλντο.
Και έβλεπες και από τους Έλληνες πολλά
Είναι αυτό που λέμε. Είχες 3-4 ποιοτικούς ξένους και οι Έλληνες ήταν πολλοί. Αλλά δεν ξέρω σε τι άλλαξε η γενιά. Γιαννακόπουλος, Νινιάδης, Καραταΐδης, Καραπιάλης, Κωστούλας.
Στο γήπεδο δηλαδή δεν είναι το ίδιο συναίσθημα.
Ναι, και εγώ το βλέπω, νιώθω ευλογημένος.
Φίλαθλοι και των δύο ομάδων και του Ολυμπιακού και του Παναθηναϊκού στο ίδιο γήπεδο, δεν συμβαίνει πια αυτό.
Πιο παλιά ναι. Τώρα… Γιατί και στην ομάδα και ο Παναθηναϊκός είχε παίκτες, Μπασινάς, Βαζέχα, Βάντσικ, απογειωνόταν η ομάδα.
Έβλεπες πρωτάθλημα τότε.
Και έβλεπες και επαρχιακές ομάδες.
Εκείνος ο Ολυμπιακός γιατί ενώ μπορούσε στην Ευρώπη αποτύγχανε;
Έλα ντε; Ιδού η απορία. Νομίζω ήταν, για εμένα, μέχρι να πάρει το πρώτο διπλό. Την προηγούμενη χρονιά πριν πάω, ήταν το ματς με τη Λα Κορούνια και δεν έγινε το διπλό στο παρά τσακ. Και άμα γίνει μια αρχή… μετά δεν έκανε απανωτά δύο διπλά; Και στη Βρέμη και στη Ρώμη. Γι’ αυτό επανέρχομαι στις γυναίκες, άμα κάνουμε μια ανατροπή με Ουκρανία αυτά που λέμε. Στο ποδόσφαιρο είναι αυτά, στη ζωή… λογικό.
Είχες παίξει και ένα παιχνίδι εναντίον του Άρη. Εκεί πώς ένιωσες;
Ναι, στον Πύργο. Εκεί και αν ήταν περίεργα. Καλά που ήταν στον Πύργο. Είχε και Αρειανούς. Εντάξει, εκεί πιο πολύ με τους συμπαίκτες, κόσμο δεν είχε πολύ. Γιατί αλλιώς θα ένιωθες άμα ήταν στο Χαριλάου. Στο Χαριλάου ήμουν, αλλά στον πάγκο, έπαιξε ο Ελέ. Είναι ανάμεικτα τα συναισθήματα. Με κόσμο είναι αλλιώς.
Είσαι από τους λίγους τερματοφύλακες που έχουν ασίστ στο ενεργητικό τους.
Με τον Ιωνικό, στον Οφορίκουε. Ε, μικρό γήπεδο… δεν πας για ασίστ αλλά τον βρίσκεις. Τον ψάχνεις βέβαια, ήταν και η ικανότητα του Οφορίκουε, θυμόσαστε τι κοντρόλ είχε κάνει, τακουνάκι και πλάσαρε. Γιατί σε αυτά τα γήπεδα είναι και η ικανότητα του επιθετικού.
Τον σημάδεψες;
Πάντα προσπαθούσα να σημαδέψω. Θυμάμαι με τον Τζιοβάνι, καθόμασταν μετά την προπόνηση, γιατί δεν την ήθελε ψηλά, την ήθελε στο ύψος της μέσης, το «αργεντίνικο» που λέμε. Καθόμασταν για ώρα και το δουλεύαμε, γιατί από ψηλά βοηθούσε τον αμυντικό, ενώ στη μέση την κοντρολάρει με τα πόδια. Και στον Οφορίκουε μου είχε πιάσει το βολέ αυτό και είχε κάνει φοβερό κοντρόλ, του είχε έρθει στα πόδια. Άμα ήταν κανένας άλλος δεν θα το κατάφερνε. Έχω κάνει καλές ασίστ, αλλά ο επιθετικός δεν το είχε να την κοντρολάρει και του έφευγε. Είναι και η ικανότητα, το γήπεδο κλπ.
Πάντα μου άρεσε να βλέπω τα νούμερα των παικτών. Το «22» στον Ολυμπιακό πώς το επέλεξες;
Δεν είχε νούμερα και πήρα αυτό. Τυχαία.
Μετά τον Ολυμπιακό και το Euro, έρχεται και η μεταγραφή στην Κάλιαρι.
Είχα παίξει έναν ολόκληρο γύρο, 15-16 ματς, με έβγαλε μόνο 2-3 αγωνιστικές πριν τελειώσει ο γύρος. Η δικαιολογία θυμάμαι ήταν, είχε αποβληθεί ο προπονητής μας, παίζαμε στο Παλέρμο και μου λέει «θα παίξει ο Ιέτσο στο παιχνίδι για να μπορεί να συννενοείται». Εντάξει και εγώ μπορούσα να συνεννοηθώ, αλλά μετά έμαθα ότι είχα όρο στο συμβόλαιο, στις 20 συμμετοχές ανανέωση συμβολαίου και διπλάσια αμοιβή. Μετά με πέταξε έξω, αλλά ο Ιέτσο ήταν στο δωμάτιό μου. Του είπα τι έγινε και μου λέει «ια παίξεις, μη στεναχωριέσαι, θα το φτιάξουμε». Και ξεκινάμε δεύτερο γύρο με τη Μπολόνια, με το Ζαγοράκη, χάνουμε 2-0 με τον Ιέτσο, και έκανε ότι τραυματίζεται. Με σηκώνει για ζέσταμα ο προπονητής αλλά δεν με βάζει. Εκεί τα παίρνω, του λέω ότι θέλω να παίζω, χάνω και την Εθνική, θέλω να φύγω. Είχε έρθει μια πρόταση από τη Λεβάντε του Σούστερ. Παίρνω εγώ το δελτίο και τελικά η Λεβάντε κλείνει τον Καμπαγιέρο της Θέλτα και μένω εγώ ελεύθερος έξι μήνες. Υπήρχε και μια κουβέντα από τη Σεβίλλη. Έτσι γράφει λανθασμένα στο ίντερνετ για τη Σεβίλλη (σ.σ. σε αγγλική ιστοσελίδα αναφέρεται λανθασμένα πως έχει παίξει στην ισπανική ομάδα). Και από τη Δυναμό Μόσχας υπήρχε πρόταση, αλλά ήταν τελευταία μέρα και έμεινα ελεύθερος.
Από άλλη μεγάλη ελληνική ομάδα υπήρχε ποτέ πρόταση;
Κάποια στιγμή είχε ακουστεί για τον Παναθηναϊκό, αλλά προφορικά, πριν τον Ολυμπιακό. Και μετά με τον ΠΑΟΚ που είχε παιχτεί κάτι, μετά την Κάλιαρι. Πάλι προφορικά όμως, τίποτα επίσημο.
Και γυρνάς και έρχεται ο Ηρακλής, έστω και μετά από χρόνια.
Ναι, στον Ηρακλή πήγα την περίοδο που έμεινα ελεύθερος. Πήγαινα και έκανα προπονήσεις στον Ηρακλή, ήταν ο Σάββας Κωφίδης προπονητής τότε. Και μου λέει «δεν έρχεσαι να βοηθήσεις κιόλας»; Και πήγα… δεν βοήθησα (γελάει). Ήμουν έξι μήνες χωρίς δελτίο. Με την εφορία δεν μπορούσαν να κάνουν πολλές μεταγραφές. Πήγε ο Γεωργιάδης και 1-2 μεταγραφές ακόμα και είχε συμπληρωθεί το όριο. Και έμεινα έξι μήνες χωρίς δελτίο. Δεν μπορούσαν να μου βγάλουν. Μετά πήγε καλά η ομάδα και ο Αμπάρης, βγήκαμε Ευρώπη τότε, με Επαλέ κλπ. Και είχα χαλαστεί πολύ. Δεν είχα απαιτήσεις βέβαια να με βάλει γιατί πήγαινε καλά ο Αμπάρης. Στην προετοιμασία όμως του είπα (σ.σ. του Κωφίδη) ότι είδα μια εφημερίδα που έλεγε «τελευταίες συμμετοχές». Είχαμε 6-7 ματς, φιλικά και είχα 90 λεπτά συμμετοχής. Μου λέει «έλα, έμπειρος είσαι», του λέω «τι έμπειρος ρε Σάββα», ήμασταν και συμπαίκτες στον Άρη «δεν έχω παιχνίδια, ένα χρόνο εκτός». Έξι μήνες εκτός και έξι χωρίς δελτίο, ένα χρόνο χωρίς παιχνίδι. Όποτε με έβαζε, εγώ εκτός τόπου και χρόνου. Γι’ αυτό βλέπεις κάποιους που μπαίνουν και λέει «δεν έπιασε την ευκαιρία». Αφού έχει να παίξει καιρό; Άφησέ τον 4, 5, 6 ματς να βρει τα πατήματά του. για τους τερματοφύλακες. Όποτε με έβαλε, χάλια, ξανά έξω. Του λέω «βρε βάλε με 4-5 ματς», ε και μετά με έβαζε, με έβγαζε, με έβαζε μετά από δέκα αγωνιστικές… όταν έβρισκα τα πατήματά μου ένιωθα καλά, αλλά άμα δεν παίζεις; Χάνεις την αίσθηση του χώρου.
Και μετά έρχεται η Καβάλα.
Είχα σταματήσει πάλι ένα χρόνο. Με πήρε τηλέφωνο ο Μάκης Ψωμιάδης, ο πρόεδρος της Καβάλας και μου έκανε πρόταση, του είπα ότι είχα ένα χρόνο να παίξω, ωστόσο εκείνος πίστεψε σε εμένα. Και έτσι υπέγραψα για 3 χρόνια, αν και αρχικά είχα σκοπό να μείνω μόνο έναν και μετά να σταματήσω. Εξασφαλίσαμε μαθηματικά την άνοδο και μετά έβαζε τα άλλα παιδιά, τα νέα και έπαιζαν στα τελευταία ματς. Πήγαμε καλά, ανταγωνιζόμασταν με τον Ατρόμητο για την καλύτερη άμυνα. Παλεύαμε με τον Μιχαηλίδη.
Και κλείνεις την καριέρα σου ως αλλαγή απέναντι στον Παναθηναϊκό.
Στο ΟΑΚΑ. Είχαμε τερματοφύλακες τον Κάλατς από τη Μίλαν και τον Ιτάνζ από τη Λίβερπουλ. Δύο θηρία και στην αρχή εγώ ήμουν τρίτος. Κάποια στιγμή, έγινα πρώτος, από εμένα ξεκινούσε η αποστολή. Και κάθισα άλλα δύο χρόνια. Μετά με Βαγιέχο και Γκαλίνοβιτς. Και μπήκα στο ΟΑΚΑ σαν αλλαγή απέναντι στον Παναθηναϊκό.
Ποια θεωρείς τη μεγαλύτερη αγωνιστική επιτυχία σου;
Το Euro 2004 και ας μην έπαιξα.
Euro 2004. Τελειώνει ο τελικός και ο Ζαγοράκης σηκώνει το Κύπελλο. Η πρώτη σκέψη ποια ήταν; Ο κόσμος;
Για εμένα ο κόσμος. Να γυρίσουμε με το κύπελλο.
Αυτό που αντικρίσατε στην Αθήνα το περιμένατε;
Όχι. Μας λέγανε βέβαια. Ο Όττο μας είχε απομονωμένους σε ξενοδοχεία, σε βουνά κλπ. Ένας λόγος για εμένα, σε μια προπόνηση που δεν πήγα καλά ήταν αυτός. Δηλαδή τελειώνει ένα ματς, μας πάει σε ένα βουνό και πιάνουμε ΕΡΤ. Βλέπουμε τι γίνεται στην Ελλάδα και κάθισα μέχρι τις 5 το πρωί! Την άλλη μέρα, 9 το πρωί, εγώ λάσπη. Τα έξω, μέσα τα έβαζα! Γιατί κάναμε προπόνηση εμείς που δεν παίζαμε και οι άλλοι κάνανε αποθεραπεία. Έπεφτα και πήγαιναν μέσα όλα. Γι’ αυτό μετά δεν με ξαναπήρε.
Πιστεύεις ότι αυτή η επιτυχία εξαργυρώθηκε όσο έπρεπε;
Όχι, με τίποτα. Το εκμεταλλεύτηκαν διάφοροι παράγοντες. Μπορούσαμε να κάνουμε περισσότερα. Σαν σύλλογοι, σαν επίπεδο ποδοσφαίρου, όχι σαν παίκτες.
Σαν παίκτες; Ο Ζαγοράκης που βγήκε MVP της διοργάνωσης πήγε στη Μπολόνια.
Εντάξει, ο «Ζαγόρ» τότε ήταν και κάποιας ηλικίας, ωστόσο αυτό φάνηκε στα σημερινά νέα παιδιά. Σαν παίκτες το εξαργυρώνουν. Έγινε η μαγιά από τότε, τη συντηρήσαμε. Αυτή η γενιά είχε μια «στραβή» τώρα, αλλά υπάρχει το ταλέντο να πάμε πάλι μπροστά. Δηλαδή δεν ξεθώριασε αυτό.
Εντάξει, στραβές όλες οι ομάδες έχουν.
Παντού, άμα δεις παραδείγματα, χιλιάδες. Απλά μην μας πάρει από κάτω. Φυσάμε και ανάβει η φωτιά πάλι.
1987 ή 2004; Ποια επιτυχία ήταν μεγαλύτερη;
Το ’87 το ζήσαμε, το πανηγυρίσαμε, αλλά εγώ νομίζω το ’04. Το 1987 ήταν επιτυχία, ήταν πρωτόγνωρο για εμάς. Αλλά μετά επειδή η Εθνική το εξαργύρωνε και το καθιέρωσε, το συντηρεί μέχρι και σήμερα από παίκτες που είναι συνέχεια σε υψηλό επίπεδο, προπονητές σε μεγάλες ομάδες. Νομίζω μεγαλύτερη επιτυχία όμως ήταν το ποδόσφαιρο. Δηλαδή φτάσαμε να είμαστε 10οι-12οι στην κατάταξη στο Παγκόσμιο Κύπελλο.
Σε πολλούς προκριματικούς ομίλους, ήμασταν στο 1ο γκρουπ δυναμικότητας.
Ναι, μετά αρχίσαμε να πέφτουμε, από τα ανεπιτυχή αποτελέσματα. Στο μπάσκετ μέχρι και σήμερα βλέπουμε από τους συλλόγους να διεκδικούν τετράδα, φάιναλ φορ… Γι’ αυτό βάζω το ποδόσφαιρο, που δεν ξέρω αν θα ξαναγίνει. Που εγώ πιστεύω μπορεί να ξαναγίνει. Ας πούμε στο Παγκόσμιο το πίστευα πολύ αν περνούσαμε την Κόστα Ρίκα.
Ευρωπαϊκό τίτλο σε επίπεδο συλλόγων θα δούμε ποτέ στην Ελλάδα;
Τώρα είμαστε λίγο κάτω, πατώσαμε, αλλά μπορούσαμε με τον Παναθηναϊκό κάποια στιγμή (σ.σ. 1996 και 2003). Αλλά επειδή υπάρχει το φιλότιμο στην Ελλάδα, το πιστεύω κάποια στιγμή.
Είναι δύσκολο βέβαια, γιατί οι ξένοι έχουν λεφτά και περισσότερη δύναμη.
Εγώ πιστεύω αν μπουν Έλληνες θα πάμε καλά, γιατί τα βλέπουμε και στις μικρές ηλικίες που μπορούμε να μπούμε. Δεν έχουν τίποτα παγκοσμίως πολλές χώρες. Βλέπεις Ισλανδία, βλέπεις τα Φερόε που χάσαμε εμείς, πως δυσκολεύονται πολλές ομάδες. Έχει μικρύνει η ψαλίδα, έχουν μπει προπονητές αξιόλογοι από άλλα κράτη και βάζουν πολλά παιδιά.
Η επιτυχία του 2004 πιστεύεις ότι μπορεί να κάνει τις μικρές χώρες να πιστέψουν ότι μπορούν να κάνουν κάτι; Πχ η Ισλανδία που την είδαμε στο Euro 2016.
Ναι, το βλέπουμε και το αναφέρουν συνέχεια.
Το έχουν ως παράδειγμα δηλαδή;
Τα λένε και δημοσίως. «Πάμε σαν Ελλάδα», οι Ισλανδοί νομίζω το λέγανε και οι Ουαλοί.
Οι Άγγλοι δεν πρόκειται να το πάρουν ποτέ.
Καλά, οι Άγγλοι είναι «καπεταναίοι». Και οι Βέλγοι επίσης. Είναι οι καλύτεροι παίκτες στον κόσμο, οι πιο ακριβοπληρωμένοι, αλλά είναι «καπεταναίοι». Παλαιότερα υπήρχαν και σε εμάς τέτοιοι, που δεν μπορούσαν να βάλουν πίσω τον εγωισμό τους. Οι Βέλγοι έχουν προβληματάκια στα τελευταία τουρνουά.
Ποιο θεωρείς ότι ήταν το καλύτερο παιχνίδι σου;
Θα βάλω εκείνο με τον Ολυμπιακό, το Ολυμπιακός-Άρης 0-1.
Καλύτερος προπονητής;
Έχω ξαναπεί, είναι ο Παναγούλιας και ο Ρεχάγκελ, σαν ψυχολογία που τη βάζω πάντα, γι’ αυτό λέω αυτούς.
Αντίστοιχα καλύτερος συμπαίκτης;
Πολλοί υπήρχαν.
Ο σέντερ μπακ δηλαδή που είχες σιγουριά όταν έπαιζε μπροστά σου.
Ειδικά οι σέντερ μπακ ήταν πολλοί. Αφοί είπαμε, η Ελλάδα βγάζει λάδι, μέλι, σέντερ μπακ. Σαν σύνολο, επειδή τους βάζω πακέτο, δεν τους βλέπω «παιχτικώς». Θα πω τον Τζανφράνκο Τζόλα. Επειδή τους βλέπω και σαν χαρακτήρα. Και εδώ έχω και άλλους, αλλά παρεξηγούν πολύ. Υπάρχουν πολλά καλά παιδιά, οπότε θα πω τον Ευρωπαίο.
Δυσκολότερος αντίπαλος;
Ο Βαζέχα, ο Ντέμης και ο Κωνσταντίνου. Αυτούς θυμάμαι που μου τα έβαζαν.
Δυσκολότερο γήπεδο, σαν αγωνιστικός χώρος;
Το πιο χάλια τερέν… εκεί στη Β’ Εθνική έχει πολλά. Θυμάμαι της Μηχανιώνας, δεν ήθελα να έχει ήλιο και αέρα. Γιατί είχε κόντρα ήλιο, χτυπούσε και στη θάλασσα και ήταν χάλια. Αν και υπήρχαν πολλά με λακούβες. Βασικά κοιτάς τον αγωνιστικό χώρο, αλλά εμένα με πείραζαν άλλα, ο ήλιος κλπ. Αλλά σαν έδρα, ναι μεν μου άρεσαν οι έδρες, αλλά δεν με επηρέαζαν.
Από τους τωρινούς τερματοφύλακες του εξωτερικού, ποιον θαυμάζεις;
Δεν θαυμάζω, εγκρίνω. Ποτέ δεν έλεγα θαυμάζω. Από τους τωρινούς εγκρίνω τον Μπουφόν, της γενιάς μας.
Το ίνδαλμά σου στο ξεκίνημα;
Δεν είχα ίνδαλμα, γι’ αυτό λέω εγκρίνω. Μου άρεσε το πακέτο χαρακτήρας-παίκτης και έτσι λέω τον Μπουφόν. Αν και άλλαξαν πολλά σε αυτή τη δεκαετία, που έγινε τερματο-παίκτης. Να βγαίνει προς τα έξω, όπως κάνει τώρα ο Νόιερ. Το ξεκίνησε ο Φαν Ντερ Σαρ, αλλά εκείνος ήξερε μπάλα.
Κάτι τελευταίο. Για το Survivor που έχει πάει ο Λάμπρος Χούτος. Αν σου έκαναν πρόταση θα πήγαινες;
Α, προχθές το συζητούσα! Το βλέπει η οικογένειά μου και βλέπω και το Λάμπρο. Εγώ νομίζω θα πήγαινα. Μου αρέσουν αυτά.
Παρ’ όλες τις συνθήκες εκεί;
Ναι, για να φας πρέπει να παλέψεις. Το μόνο δύσκολο είναι το φαγητό, αλλιώς είναι διακοπές. Μου αρέσουν αυτά, ο αγώνας, η επιβίωση… Γι’ αυτό έκανα ένα σπίτι έξω από τη Θεσσαλονίκη. Να βάλω μαρούλια, κότες, κατσίκια, το’ χω αυτό. Το μόνο δύσκολο είναι η πείνα, θα έπαιρνα κανένα παστελάκι στη ζούλα (σ.σ. γελάει). Θα ρωτήσουμε το Λάμπρο.
Ευχαριστούμε πολύ!
Και εγώ σας ευχαριστώ!
Ευχαριστούμε το ξενοδοχείο “London”, Λεωφόρος Ποσειδώνος 38, Γλυφάδα, για τη φιλοξενία.