Εικοσιένα χρόνια από εκείνη τη μεγάλη μέρα που η Εθνική Ελλάδας ανέβαινε στην κορυφή της Ευρώπης.
Ένα όμορφο κυριακάτικο απόγευμα, σαν σήμερα πριν από ακριβώς 21 χρόνια. 4 Ιουλίου 2004. Η Εθνική Ελλάδας, το «πειρατικό» μόλις τρεις μέρες νωρίτερα έχει αποκλείσει στην παράταση, τη μέχρι τότε φαβορί, Τσεχία, με το γκολ του Τραϊανού Δέλλα και πλέον βρίσκεται στο μεγάλο τελικό της Λισαβόνας. Όλοι οι Έλληνες το περιμένουν με ανυπομονησία.
Πήγαν στην Πορτογαλία με σκοπό απλά… να μη διασυρθούν. Να βάλουν ένα γκολ, να κάνουν μια νίκη. Η οποία ήρθε στο πρώτο κιόλας παιχνίδι με την οικοδέσποινα. 2-1 επί της Πορτογαλίας και η αρχή είχε ήδη γίνει. Στην πορεία προέκυψε και η πρόκριση από τον όμιλο. Ισοπαλία 1-1 με την Ισπανία τη δεύτερη αγωνιστική, ένας βαθμός-χρυσάφι, μετά την εξαιρετική μπαλιά του Βασίλη Τσιάρτα και το γκολ του Άγγελου Χαριστέα. Ενώ και οι δύο αντίπαλοι πριν τον αγώνα λένε «ποια Ελλάδα μωρέ, 3-0 θα νικήσουμε»… Τόσο οι Πορτογάλοι σαν διοργανωτές, όσο και οι Ισπανοί που ήθελαν να πάρουν ρεβάνς μετά το 0-1 στη Σαραγόσα στα προκριματικά.
Τρίτη αγωνιστική με τη Ρωσία. Η Ελλάδα περνάει με νίκη, με ισοπαλία, ακόμα και με ήττα με κάποιες προϋποθέσεις. Η ήττα μεν ήρθε, με 2-1, αλλά την ίδια ώρα η Ισπανία δεν κατάφερε να υποβάλλει την Πορτογαλία. Ήταν η πιο γλυκιά ήττα στην ιστορία της Εθνικής και… στους «8»!
Ακολούθησε το ματς με την (κάτοχο του προηγούμενου Euro) Γαλλία στον προημιτελικό, που όλοι είπαν «ε, εντάξει, μέχρι εδώ ήταν». Αλλά μετά τη λήξη και το γκολ του Άγγελου Χαριστέα μετά από την εντυπωσιακή προσπάθεια του «κάπτεν» Θοδωρή Ζαγοράκη, η σπίθα είχε ανάψει. «Ρε… λες;» αναρωτιόμασταν όλοι. Ημιτελικός με την Τσεχία, με 4 νίκες σε ισάριθμα ματς. «Μπα… αυτό ήταν, τέλος». Αλλά και πάλι οι Έλληνες δεν «μάσησαν». Η Τσεχία ναι μεν πίεζε, αλλά στα «χασομέρια» του πρώτου ημιχρόνου της παράτασης, ο «Κολοσσός» έβαλε τέλος στα όνειρά τους.
Και η Ελλάδα στον τελικό! «Σήκωσέ το, το τιμημένο, δεν μπορώ να περιμένω» και άλλα… παρεμφερή ακούγονταν όλες αυτές τις μέρες.
Μέχρι εκείνο το απόγευμα στη Λισαβόνα. Ο ήλιος ήταν ακόμη ψηλά, δικαιώνοντας το όνομα του σταδίου. «Da Luz», το στάδιο του φωτός. Οι Πορτογάλοι ήθελαν «ρεβάνς» για την πρεμιέρα, αλλά εκείνοι είχαν το άγχος να τους κυριεύει. Οι Έλληνες απλά ζούσαν το όνειρο.
Σε όλο το παιχνίδι, οι Ίβηρες έπαιζαν χωρίς καθαρό μυαλό, κάνοντας αβίαστα λάθη, τους πίεζε το βάρος της χώρας τους. Μέχρι τη φάση του 56ου λεπτού. Ο Άγγελος Μπασινάς εκτέλεσε το κόρνερ, ο… άλλος Άγγελος, ο Χαριστέας έπιασε την κεφαλιά και… αυτό ήταν! Όλοι πλέον ήξεραν ότι η Ελλάδα δεν έχανε αυτό το ματς. Οι Πορτογάλοι επιχείρησαν να πιέσουν, αλλά πλέον το άγχος τους είχε κυριεύσει και παραδόθηκαν σε αυτό.
Ο διαιτητής έδειξε 5 λεπτά καθυστερήσεις που μας φάνηκαν… αιώνας. Ώσπου στο τέλος σφύριξε. Η πρώτη εικόνα ήταν αυτή του Αντώνη Νικοπολίδη να έχει πέσει στο έδαφος μην μπορώντας να πιστέψει αυτό που κατάφερε η ομάδα.
Μέχρι και ο γενικά ψυχρός Όττο Ρεχάγκελ πανηγύριζε σαν μικρό παιδί.
Και φτάνει η ώρα της απονομής, με τελευταίο στο βάθρο τον Θοδωρή Ζαγοράκη να φιλάει και να υψώνει το τρόπαιο στον ουρανό της Λισαβόνας.
Κάτι εκατομμύρια Έλληνες ανά την υφήλιο ήταν στους δρόμους και πανηγύριζαν. Από τις ελάχιστες (δυστυχώς) φορές που κάτι ένωσε αυτόν το λαό.
Την επόμενη μέρα στην επιστροφή, η αποστολή έκανε 4 ώρες από το αεροδρόμιο μέχρι το Καλλιμάρμαρο, όπου είχε στηθεί μια μεγάλη γιορτή.
Ακολούθησαν ακόμη 4 συμμετοχές σε μεγάλες διοργανώσεις. Euro 2008, Μουντιάλ 2010, Euro 2012 με συμμετοχή στα προημιτελικά, Μουντιάλ 2014 με συμμετοχή στους «16» και χαμένη πρόκριση στα πέναλτι για τα προημιτελικά.
Μπορεί κανείς να μην το πίστευε αλλά εκείνο το βράδυ η ιστορία το έγραψε. Η Ελλάδα έγινε Πρωταθλήτρια Ευρώπης για το 2004.
Από τότε για κάποια χρόνια το ελληνικό ποδόσφαιρο είχε πάρει την κατηφόρα. Το «πειρατικό» είχε παροπλιστεί… Αλλά ήρθε η ώρα που ξανασηκώνεται! Και θα πλεύσει και πάλι σε νέες επιτυχίες. Πολύ σύντομα!
Οι αγώνες της Εθνικής στο EURO 2004
Φάση Ομίλων
12.6.2004 Ελλάδα-Πορτογαλία 2-1 (Καραγκούνης 6’, Μπασινάς 51’ πέν – Κρ. Ρονάλντο 90’+3’)
16.6.2004 Ελλάδα-Ισπανία 1-1 (Χαριστέας 66’ – Μοριέντες 28’)
20.6.2004 Ελλάδα-Ρωσία 1-2 (Βρύζας 43’ – Κιριτσένκο 2’, Μπουλίκιν 17’)
Προημιτελικά
25.6.2004 Ελλάδα-Γαλλία 1-0 (Χαριστέας 65’)
Ημιτελικά
1.7.2004 Ελλάδα-Τσεχία 1-0 παρ. (Δέλλας 105’)
Τελικός
4.7.2004 Ελλάδα-Πορτογαλία 1-0 (Χαριστέας 57’)
Οι 23 που εξύψωσαν το ελληνικό ποδόσφαιρο στο Έβερεστ!
Δεκαεπτά ποδοσφαιριστές, εκ των είκοσι τριών που είχαν επιλεγεί για την αποστολή από τον Ότο Ρεχάγκελ, αγωνίστηκαν στην τελική φάση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος 2004 και στο μάξιμουμ των λεπτών συμμετοχής έφτασαν πέντε διεθνείς.
Νικοπολίδης, Σεϊταρίδης, Δέλλας, Ζαγοράκης, Καψής αγωνίστηκαν από το 1ο έως το τελευταίο λεπτό και των έξι παιχνιδιών της Εθνικής στο τουρνουά της Πορτογαλίας, δηλαδή σε 555’. Ακολουθούν, κατά σειρά, με πάνω από 500 λεπτά συμμετοχής ο Χαριστέας (539) και ο Κατσουράνης (510) και την οκτάδα των διεθνών που έπαιξαν σε όλους τους αγώνες του EURO 2004 (με διαφορετικά λεπτά συμμετοχής) συμπληρώνει ο Φύσσας (461’).
Αναλυτικά ο πίνακας των συμμετοχών των διεθνών μας ανά αγώνα:
| EURO 2004 | ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ | ΙΣΠΑΝΙΑ | ΡΩΣΙΑ | ΓΑΛΛΙΑ | ΤΣΕΧΙΑ | ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ | ΣΥΝΟΛΟ |
| Νικοπολίδης | 90 | 90 | 90 | 90 | 105 | 90 | 555 |
| Σεϊταρίδης | 90 | 90 | 90 | 90 | 105 | 90 | 555 |
| Δέλλας | 90 | 90 | 90 | 90 | 105 | 90 | 555 |
| Ζαγοράκης | 90 | 90 | 90 | 90 | 105 | 90 | 555 |
| Καψής | 90 | 90 | 90 | 90 | 105 | 90 | 555 |
| Χαριστέας | 74 | 90 | 90 | 90 | 105 | 90 | 539 |
| Κατσουράνης | 45 | 90 | 90 | 90 | 105 | 90 | 510 |
| Φύσσας | 90 | 85 | 1 | 90 | 105 | 90 | 461 |
| Βρύζας | 90 | 90 | 90 | 90 | 81 | 441 | |
| Μπασινάς | 90 | 42 | 84 | 71 | 90 | 377 | |
| Καραγκούνης | 45 | 52 | 90 | 105 | 292 | ||
| Γιαννακόπουλος | 67 | 49 | 34 | 76 | 226 | ||
| Νικολαϊδης | 23 | 41 | 21 | 60 | 145 | ||
| Βενετίδης | 5 | 89 | 0 | 14 | 108 | ||
| Τσάρτας | 38 | 48 | 6 | 15 | 107 | ||
| Παπαδόπουλος | 69 | 9 | 78 | ||||
| Λάκης | 16 | 0 | 30 | 46 |
Φυσικά είναι αδύνατο να παραλείψουμε τους έξι παίκτες που συμμετείχαν στην αποστολή του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος 2004 και συγκεκριμένα τους legends και Πρωταθλητές Ευρώπης Κώστα Χαλκιά, Φάνη Κατεργιαννάκη, Παντελή Καφέ, Γιώργο Χ. Γεωργιάδη, Νίκο Νταμπίζα, Γιάννη Γκούμα.
Οι πέντε που συμμετείχαν στα προκριματικά
Εκτός των 23 παικτών που επέλεξε ο κ. Ρεχάγκελ στην αποστολή του EURO, επιπλέον πέντε διεθνείς συμμετείχαν στη διαδικασία των προκριματικών ώστε να φτάσει η Εθνική στα γήπεδα της Πορτογαλίας και παράλληλα να προκριθεί σε τελική φάση EURO για 2η φορά στην ιστορία της μετά το 1980.
Αναλυτικά:
Χρήστος Πατσατζόγλου: 1 συμμετοχή – 90’ (07/09/2002: Ελλάδα-Ισπανία 0-2).
Σωτήρης Κυργιάκος: 1 συμμετοχή – 90’ (02/04/2003: Β. Ιρλανδία-Ελλάδα 0-2).
Λάμπρος Χούτος: 1 συμμετοχή – 25’ (11/06/2003: Ελλάδα-Ουκρανία 1-0).
Παρασκευάς Αντζάς: 2 συμμετοχές – 180’ (11/10/2003: Ελλάδα – Β. Ιρλανδία 1-0 και 06/09/2003: Αρμενία-Ελλάδα 0-1).
Κώστας Κωνσταντινίδης: 2 συμμετοχές 131’ – (02/04/2003: Β. Ιρλανδία-Ελλάδα 0-2 και 07/09/2002: Ελλάδα-Ισπανία 0-2).
Θυμάστε ότι…
Τρεις παίκτες της Ελλάδας επελέγησαν στην καλύτερη 11άδα του EURO 2004: Τραϊανός Δέλλας, Γιούρκας Σεϊταρίδης και φυσικά ο MVP της διοργάνωσης, Θεόδωρος Ζαγοράκης;
… Άλλες δύο Εθνικές Ομάδες είχαν 3πλή εκπροσώπηση στην κορυφαία 11άδα του τουρνουά (η Τσεχία με Τσεχ, Νέντβεντ, Μπάρος και η Πορτογαλία με Καρβάλια, Μανίς, Ρονάλντο);
… To 2004 καταρρίφθηκε 2 φορές το ρεκόρ του νεότερου σκόρερ σε EURO: ο Ρούνεϊ πέτυχε γκολ σε ηλικία 18 ετών και 237 ημερών και λίγο μετά ο Ελβετός Φονλάντεν σκόραρε σε ηλικία 18 ετών και 141 ημερών;
… H Ελλάδα έγινε, το 2004, η 9η Εθνική Ομάδα που κατέκτησε τον κορυφαίο ευρωπαϊκό τίτλο (και το 2016 η Πορτογαλία η 10η);
… Ο Ντμίτρι Κιριτσέκνο πέτυχε εναντίον της Ελλάδας το πιο γρήγορο γκολ σε EURO 68’’ μετά την έναρξη του ματς (το ρεκόρ του έσπασε τον προηγούμενο μήνα από τον Μπαϊράμι της Αλβανίας);
… Η Εθνική Ομάδα επικράτησε σε όλους τους νοκ άουτ αγώνες της με το ίδιο σκορ (1-0 διαδοχικά την Γαλλία, την Τσεχία και την Πορτογαλία στον τελικό);
… Ο Γιώργος Καραγκούνης ήταν ο πρώτος παίκτης του τουρνουά που έγραψε το όνομά του στον πίνακα των σκόρερ με το γκολ του στην πρεμιέρα εναντίον των Πορτογάλων;
… Για να φτάσει η Εθνική στην κατάκτηση του EURO 2004, πέτυχε 7 γκολ σκοράροντας σε όλους τους αγώνες της;
… Στο EURO 2004 συμμετείχαν 8 Εθνικές Ομάδες λιγότερες σε σχέση με τα σύγχρονα τουρνουά (ο αριθμός των συμμετοχών από 16 σε 24 άλλαξε το 2016);
… Το 2004 η Ελλάδα συμμετείχε σε Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα για 2η φορά στην ιστορία της, μετά το Κύπελλο Εθνών του 1980, που είχε διεξαχθεί σε 2 ομίλους των 4 ομάδων;
… Η Εθνική έδωσε τους 6 αγώνες της σε τρεις πόλεις (Πόρτο, Λισαβόνα, Φάρο);
Ο Φάνης Κατεργιαννάκης, μέλος εκείνης της ομάδας, είχε δηλώσει σε συνέντευξή του στο Kingsport.gr για το Euro:
Να πάμε στην «κλισέ» ερώτηση. 2004… Το κλίμα μέσα στην ομάδα πώς ήταν;
40 μέρες στον παράδεισο!
Ο Ρεχάγκελ το πίστευε; Ξεκινάτε να πάτε στην Πορτογαλία, το πίστευε; Σας έλεγε «πάμε να το πάρουμε»;
Πιο πολύ από όλους.
Γιατί, εσείς δεν το πιστεύατε;
Εμείς αρχίσαμε να το πιστεύουμε πιο μετά. Ο πρώτος στόχος ήταν να βάλουμε ένα γκολ σε Ευρωπαϊκό. Έρχεται το γκολ, έρχεται και η νίκη. Γιατί δεν είχαμε σκοράρει νομίζω σε πανευρωπαϊκό. Και λέμε «πάμε να βάλουμε ένα γκολ». Αλλά το θέμα είναι και η παρέα. Τα λέω και στα παιδιά και σε όλους. Άμα πας μόνος σου, πας ψηλά, βγάζεις λεφτά αλλά δεν σε ξέρει κανένας. Αν είσαι παρέα πας μακριά. Ομάδα. Άμα δεις υπήρχαν εθνικές πολύ καλύτερες από εμάς. Υπήρξαν παίκτες, Δομάζος, Δεληκάρης… Τώρα εδώ μαζεύτηκαν όλοι, πίσω οι εγωισμοί. Οι φίρμες μας ήταν ο Ντέμης, ο Τσιάρτας, ο Νταμπίζας και δεν παίζανε, αλλά βοηθούσαν. Αν υπήρχε αυτή η μουρμούρα (σ.σ. η τωρινή), το κλίμα θα άλλαζε.
Αυτό ήταν έργο Ρεχάγκελ;
Ναι.
Δηλαδή σας είπε «η ομάδα είναι πάνω απ’ όλα και δεν κοιτάμε ονόματα»;
Όχι, έβλεπε. Υπήρχαν παίκτες που βοηθούσαν και άδικα αποκλείστηκαν. Ο Ρεχάγκελ αυτά δεν τα κοίταζε. Δηλαδή σε έκοβε, δεν έδινε δεύτερη ευκαιρία. Και ο Νταμπίζας που δεν έπαιξε, σε ένα ματς δεν του πήγε. Πολλά τέτοια έγιναν. Και με εμένα θυμάμαι τι έγινε. Μετά το Euro δεν με ξαναπήρε. Ενώ ήμουν Ιταλία, έπαιζα βασικός, ήμασταν 5οι-6οι με την Κάλιαρι και δεν με ξαναπήρε. Αλλά θυμάμαι που δεν πήγα καλά σε μια προπόνηση.
[…]
Euro 2004. Τελειώνει ο τελικός και ο Ζαγοράκης σηκώνει το Κύπελλο. Η πρώτη σκέψη ποια ήταν; Ο κόσμος;
Για εμένα ο κόσμος. Να γυρίσουμε με το κύπελλο.
Αυτό που αντικρίσατε στην Αθήνα το περιμένατε;
Όχι. Μας λέγανε βέβαια. Ο Όττο μας είχε απομονωμένους σε ξενοδοχεία, σε βουνά κλπ. Ένας λόγος για εμένα, σε μια προπόνηση που δεν πήγα καλά ήταν αυτός. Δηλαδή τελειώνει ένα ματς, μας πάει σε ένα βουνό και πιάνουμε ΕΡΤ. Βλέπουμε τι γίνεται στην Ελλάδα και κάθισα μέχρι τις 5 το πρωί! Την άλλη μέρα, 9 το πρωί, εγώ λάσπη. Τα έξω, μέσα τα έβαζα! Γιατί κάναμε προπόνηση εμείς που δεν παίζαμε και οι άλλοι κάνανε αποθεραπεία. Έπεφτα και πήγαιναν μέσα όλα. Γι’ αυτό μετά δεν με ξαναπήρε.
Πιστεύεις ότι αυτή η επιτυχία εξαργυρώθηκε όσο έπρεπε;
Όχι, με τίποτα. Το εκμεταλλεύτηκαν διάφοροι παράγοντες. Μπορούσαμε να κάνουμε περισσότερα. Σαν σύλλογοι, σαν επίπεδο ποδοσφαίρου, όχι σαν παίκτες.
Σαν παίκτες; Ο Ζαγοράκης που βγήκε MVP της διοργάνωσης πήγε στη Μπολόνια.
Εντάξει, ο «Ζαγόρ» τότε ήταν και κάποιας ηλικίας, ωστόσο αυτό φάνηκε στα σημερινά νέα παιδιά. Σαν παίκτες το εξαργυρώνουν. Έγινε η μαγιά από τότε, τη συντηρήσαμε. Αυτή η γενιά είχε μια «στραβή» τώρα, αλλά υπάρχει το ταλέντο να πάμε πάλι μπροστά. Δηλαδή δεν ξεθώριασε αυτό.
Εντάξει, στραβές όλες οι ομάδες έχουν.
Παντού, άμα δεις παραδείγματα, χιλιάδες. Απλά μην μας πάρει από κάτω. Φυσάμε και ανάβει η φωτιά πάλι.
1987 ή 2004; Ποια επιτυχία ήταν μεγαλύτερη;
Το ’87 το ζήσαμε, το πανηγυρίσαμε, αλλά εγώ νομίζω το ’04. Το 1987 ήταν επιτυχία, ήταν πρωτόγνωρο για εμάς. Αλλά μετά επειδή η Εθνική το εξαργύρωνε και το καθιέρωσε, το συντηρεί μέχρι και σήμερα από παίκτες που είναι συνέχεια σε υψηλό επίπεδο, προπονητές σε μεγάλες ομάδες. Νομίζω μεγαλύτερη επιτυχία όμως ήταν το ποδόσφαιρο. Δηλαδή φτάσαμε να είμαστε 10οι-12οι στην κατάταξη στο Παγκόσμιο Κύπελλο.