Ο Άγιαξ συμπληρώνει σήμερα 125 χρόνια λαμπρής ιστορίας.
Σαν Σήμερα στις 18 Μαρτίου του 1900 γεννήθηκε ο Άγιαξ από τέσσερις φίλους στο πατάρι του καφέ-μπαρ Ανατολικές Ινδίες στο Άμστερνταμ. Οι ιδρυτές ήταν οι Φλόρις Στέμπελ, Κάρελ Ρίζερ και οι αδελφοί Χαν και ο Γιόχαν Ντάντε οι οποίοι έδωσαν στο υπό σύσταση σωματείο το όνομα του «Αίαντα» από τη Σαλαμίνα, ήρωα της Τροίας.
Τα χρώματα αρχικά ήταν το μαύρο και το κόκκινο όπως και τα χρώματα του εμβλήματος του Άμστερνταμ στην συνέχεια(1917) όρισαν το κόκκινο και το λευκό.
Στα 125 χρόνια ζωής ο «Αίαντας» εχει στην τροπαιοθήκη του 36 τίτλοι πρωταθλήματος, 20 τίτλοι κυπέλλου και 9 Σούπερ Καπ σε εθνικό επίπεδο, αθροίζονται με τα 11 διεθνή τρόπαια, συμπεριλαμβανομένων 4 Κυπέλλων Πρωταθλητριών/Champions League, – τρία από αυτά κέρδισαν διαδοχικά κατά τη χρυσή εποχή του Άγιαξ του Γιόχαν Κρόιφ-, 2 Διηπειρωτικά Κύπελλα, 3 Κύπελλα UEFA Super Cup , 1 Κύπελλο Κυπελλούχων και 1 Κύπελλο UEFA, καθιστώντας το σύλλογο, ως έναν από τους πιο επιτυχημένους στην ιστορία.
Ο Άγιαξ στα πρώτα του βήματα του αγωνιζόταν στις τοπικές κατηγορίες του Άμστερνταμ. Το 1911 ανέβηκε στην A’ Κατηγορία της Ολλανδίας. Το 1917 κατέκτησε τον πρώτο του τίτλο το Κύπελλο Ολλανδίας και την επόμενη χρονιά στέφτηκε πρωταθλητής
Τότε αναγκάσθηκε να αλλάξει τη φανέλα με τις κάθετες κόκκινες και άσπρες ρίγες, επειδή ήταν ολόιδια με αυτή της Σπάρτα Ρότερνταμ, που κυριαρχούσε στην Ολλανδία και να υιοθετήσει τη λευκή φανέλα με την κάθετη πλατιά κόκκινη ρίγα μπρος – πίσω, που τον ακολουθεί μέχρι σήμερα.
Εντός των τειχών ο Άγιαξ είχε την κυριαρχία, αλλά επιζητούσε και τη διεθνή καταξίωση, μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’50, όταν καθιερώθηκαν τα ευρωπαϊκά κύπελλα. Θα το καταφέρει στις αρχές τις δεκαετίας του ’70, με προπονητή ένα παλιό του παίκτη, τον Ρίνους Μίχελς, οποίος εφάρμοσε το λεγόμενο ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο, καθώς στο σύστημα αυτό οι παίκτες δεν έχουν συγκεκριμένες θέσεις και τρέχουν ακατάπαυστα για να καλύψουν τα κενά που αφήνουν οι συμπαίκτες τους. Ο αμυντικός γίνεται επιθετικός και ο επιθετικός μετατρέπεται σε αμυντικό. Έτσι, η ομάδα βρίσκεται σε διαρκή κίνηση, μπλοκάροντας κάθε κίνηση των αντιπάλων της.
Τα αποτελέσματα δεν άργησαν να φανούν. Με μια πλειάδα νέων και ταλαντούχων ποδοσφαιριστών, ο Άγιαξ φθάνει στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1969, αλλά συντρίβεται με 4-1 από τη μεγάλη Μίλαν του Ριβέρα. Θα φθάσει στην κορυφή δύο χρόνια αργότερα. Στις 2 Ιουνίου 1971 αντιμετωπίζοντας στο Γουέμπλεϊ τον Παναθηναϊκό και τον νικά με 2-0. Το Έπος του Γουέμπλεϊ, όπως το ονομάσαμε στην Ελλάδα για την επιτυχία του τριφυλλιού, θα είναι η απαρχή θριάμβων για την ομάδα του Άμστερνταμ.
Θα ακολουθήσουν δύο ακόμη Κύπελλα Πρωταθλητριών (1972, 1973), με προπονητή τον ρουμάνο Στέφαν Κόβατς, που παραμένει πιστός στη φιλοσοφία του Μίχελς. Ο Κρόιφ και η παρέα του θα γνωρίσουν τη διεθνή καταξίωση και το θαυμασμό όλου του φίλαθλου κόσμου. Το 1972, με νωπές της δάφνες από την κατάκτηση του πρώτου του τίτλου, ο Άγιαξ ήρθε στην Ελλάδα, αναζητώντας τις ρίζες του. Με αρκετούς αναπληρωματικούς, αγωνίσθηκε στο «ξερό» γήπεδο της Σαλαμίνας με τον τοπικό Αίαντα, τον οποίο νίκησε με 2-0.
Στις 27 Σεπτεμβρίου του 1989 ο Άγιαξ φιλοξένησε την Αούστρια Βιέννης για την δεύτερη αγωνιστική του πρώτου γύρου του Κυπέλλου Uefa. Η Αούστρια είχε μικρό προβάδισμα πρόκρισης έπειτα από την νίκη της με 1-0 επί Αυστριακού εδάφους. Ο Βάουτερς σκόραρε στο 45’ για τον Άγιαξ, ισοφαρίζοντας το σκορ του πρώτου αγώνα οδηγώντας τον αγώνα στην παράταση. Επί της ουσίας τα πάντα ξεκινούσαν από την αρχή.
Το 1990 ο Άγιαξ δέχτηκε ποινή μονοετούς αποκλεισμού από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις λόγο της ρίψης ενός αντικειμένου και συγκεκριμένα σίδερου στον τερματοφύλακα της Αούστρια Βιέννης, και σαν μην έφτανε ο αποκλεισμός ήρθε και την αποχώρηση των Κρόιφ και Φαν Μπάστεν, δύο πρωτοκλασσάτων εγνωσμένης αξίας ποδοσφαιριστών που έγραψαν την δική του ο καθένας ιστορία αγωνιζόμενοι με την φανέλα του Αίαντα.
Τα επόμενα χρόνια ο Άγιαξ θα συνεχίσει την κυριαρχία του στην Ολλανδία και θα έχει σποραδικές επιτυχίες στην Ευρώπη. Η εξαετία 1991-1997, με προπονητή τον Λούις Φαν Χάαλ, θα είναι ιδιαίτερα επιτυχημένη για τα Παιδιά του Θεού (Godenzonen), όπως είναι ένα από τα προσωνύμια της ομάδας, με 3 πρωταθλήματα, 1 Κύπελλο, 1 Τσάμπιονς Λιγκ, 1 Κύπελλο ΟΥΕΦΑ και 1 Διηπειρωτικό. Το 1996 ο Άγιαξ ξαναβρήκε στον δρόμο του τον Παναθηναϊκό στα ημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ. Οι πράσινοι νίκησαν με 1-0 στο Άμστερνταμ και βρέθηκαν κοντά στον τελικό. Στον επαναληπτικό της Αθήνας, όμως, ο Άγιαξ ανέτρεψε την κατάσταση και προκρίθηκε πανηγυρικά με 3-0.
Η ομάδα του Άμστερνταμ φημίζεται για τις ακαδημίες ποδοσφαίρου, που έχουν βγάλει πολύ σπουδαίους ποδοσφαιριστές, με κορυφαίο παράδειγμα τον Γιόχαν Κρόιφ. Αξιοποιεί, όχι μόνα τα εγχώρια ταλέντα, αλλά και νεαρούς παίκτες από άλλες χώρες, έχοντας ιδρύσει θυγατρικές ομάδες στη Νότιο Αφρική και τις ΗΠΑ.
Την ερυθρόλευκη φανέλα του Άγιαξ έχουν φορέσει σπουδαίοι ποδοσφαιριστές, όπως οι: Μίχελς, Κρόιφ, Μιούρεν, Ρεπ, Σουρμπίρ, Νέεσκενς, Χάαν, Κρολ, Χούλσοφ, Ράικαρντ, Φαν Τσιπ, Ζέεντορφ, Κλάιφερτ, Κούμαν, Φαν Ντερ Σαρ, Όφερμαρς, Βίτσκε, Βάουτερς, Βαν Μπάστεν, Μπέργκαμπ, Φαν Ντερ Φάαρτ, Μάρσιο Σάντος, Στέιπλετον αδελφοί Λάουντρουπ, Κανού, Λέρμπι, Μέλμπι, Όλσεν, Λιτμάνεν, Αρβελάτζε, Ιμπραίμοβιτς ,Ντάβιντς και Σταμ. Στην ομάδα του Άμστερνταμ έχουν αγωνισθεί και τέσσερις Έλληνες: ο Νίκος Μαχλάς (1999-2002), ο Γιάννης Αναστασίου (2004-2006) και ο Άγγελος Χαριστέας (2005-2006) και ο Κωσταντίνος Λάμπρου (2017-2019).
Ο μεγάλος αντίπαλος του Άγιαξ είναι η Φέγενορντ, η ομάδα του μεγάλου λιμανιού της Ολλανδίας. Τα μεταξύ του ντέρμπι λέγεται Klassieker αποτελούν το ποδοσφαιρικό γεγονός της χρονιάς στην Ολλανδία. Οι συγκρούσεις μεταξύ των οπαδών τους είναι συχνές και βίαιες, με αποκορύφωμα τον θάνατο ενός οπαδού του Άγιαξ το 1997.
Οι αντίπαλοι οπαδοί και ιδιαίτερα της Φέγενορντ αποκαλούν τους φίλους του Άγιαξ Εβραίους (Joden), επειδή στο Άμστερνταμ υπήρχε προπολεμικά μια πολυπληθής εβραϊκή κοινότητα, που εξολοθρεύτηκε από τους Ναζί. Τα συνθήματα αντιπάθειας κατά του Άγιαξ έχουν συχνά αντισημιτικό περιεχόμενο. Ένα από αυτά είναι: «Hamas, Hamas, joden aan het gas» («Χαμάς, Χαμάς, οι Εβραίοι στους θαλάμους αερίων»). Οι οπαδοί του Άγιαξ από αντίδραση αναρτούν στο γήπεδο λάβαρα και πανό με το Άστρο του Δαυίδ και επευφημούν για να εμψυχώσουν την ομάδα τους με την κραυγή «Εβραίοι, Εβραίοι». Ανταποδίδουν στους οπαδούς της Φέγενορντ με το σύνθημα «Als de lente komt dan gooien wij bommen op Rotterdam» («Όταν θα έλθει η άνοιξη, εμείς θα βομβαρδίσουμε το Ρότερνταμ»), υπονοώντας το βομβαρδισμό του Ρότερνταμ από τους Ναζί κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Άγιαξ θεωρείται εργοστάσιο παικτών καθώς όλες οι ευρωπαϊκές ομάδες ενισχύονται από αυτόν καθώς οι Γουέσλι Σνάιντερ, Ζλάταν Ιμπραϊμοβιτς, Φαν Ντ Φάαρτ, Μπάμπελ, Λούιζ Σουάρεζ είναι τα πιο τρανταχτά και χαρακτηριστικότερα παραδείγματα ποδοσφαιριστών, οι οποίοι αγωνίστηκαν με την φανέλα του Άγιαξ αλλά δεν παρέμειναν στις τάξεις του συλλόγου.
Ο «Αίαντας» από το 2017 έως το 2019 τα τρομερά μωρά δηλαδή έκαναν καταπληκτική πορεία στις Ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Καθώς την σεζόν 2017-2018 προκρίθηκαν στον τελικό του Europa League, αλλά δεν κατάφεραν να πανηγυρίσουν την κατάκτηση του τροπαίου καθώς παραδόθηκαν στην ανωτερότητα της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ που στο πάγκο της βρισκόταν ο Ζοσέ Μουρίνιο. Οι Πογκμπά και Μχιταριάν βρήκαν δίχτυα για τους «κόκκινους» διαβόλους, οι οποίοι δεν απειλήθηκαν από τον γεμάτο ταλέντο Άγιαξ.
Η αγωνιστική περίοδο 2018-2019 ο Αίαντας έκανε άλλη μια εκπληκτική σεζόν στο Τσάμπιονς Λιγκ με το ταξίδι ωστόσο να ολοκληρώνεται άδοξα απέναντι στην Τότεναμ στο « Amsterdam Arena». Η Τότεναμ του Μαουρίσιο Ποκετίνο πέρασε νικηφόρα από την Ολλανδία χάρη σε τέρμα του Λούκας Μόουρα στις καθυστερήσεις του παιχνιδιού.
Η έκβαση του αγώνα σίγουρα άφησε πικρή γεύση στον Αίαντα, ο οποίος χάρη στα τέρματα, τα οποία σημείωσαν στο 5ο και στο 35ο αντίστοιχα λεπτό της αναμέτρησης οι Ντε Λιχτ και Ζιγιεχ ήταν μπροστά με 2-0 αλλά είδε την Τότεναμ να πετυχαίνει τεράστια ανατροπή και να δείχνει μέταλλο νικητή με τον Λούκας Μόουρα να κάνει το καλύτερο ημίχρονο της ποδοσφαιρικής του καριέρας και με δικό του χατ-τρικ η Τότεναμ να παίρνει το εισιτήριο για τον τελικό εκείνης της χρονιάς, ο οποίος έλαβε χώρα στο « Wanda Metropolitano», έδρα της Ατλέτικο Μαδρίτης.
Το 2021 έφτασε στα προημιτελικά του Europa League, όπου αποκλείστηκε από τη Ρόμα, αλλά κατέκτησε το πρωτάθλημα και το Κύπελλο Ολλανδίας. Την επόμενη σεζόν (2021-22) στέφθηκε ξανά πρωταθλητής, αν και έχασε το Κύπελλο και το Σούπερ Καπ από την PSV. Στο Champions League προκρίθηκε ως πρώτος με έξι νίκες στη φάση των ομίλων, αλλά αποκλείστηκε στους «16» από την Μπενφίκα.
Το 2022, ο Άλφρεντ Σρέουντερ διαδέχθηκε τον Τεν Χαγκ στην τεχνική ηγεσία ο οποίος αποχώρησε για τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.
Κατά τη θερινή μεταγραφική περίοδο, οι περισσότεροι βασικοί παίκτες αποχώρησαν, αλλά έγιναν και σημαντικές επενδύσεις με την ομάδα να ξεκινάει δυναμικά στην Eredivisie, αλλά αποκλείστηκε γρήγορα από το Champions League. Μετά από επτά σερί αγώνες χωρίς νίκη, ο Σρέουντερ απολύθηκε και ανέλαβε προσωρινά ο Χάιτινγκα. Ο Άγιαξ τερμάτισε τρίτος – χαμηλότερη θέση από το 2009 – και αποκλείστηκε από την Ουνιόν Βερολίνου στο Europa League, ενώ έχασε στον τελικό του Κυπέλλου από την PSV στα πέναλτι.
Τον Μάιο του 2023, ο Σβεν Μίσλιντατ ανέλαβε αθλητικός διευθυντής και προσέλαβε τον Μαουρίς Στάιν. Μεταγραφικά δαπανήθηκαν 111 εκατ. ευρώ, αλλά η ομάδα είχε το χειρότερο ξεκίνημα εδώ και 59 χρόνια. Στις 29 Οκτωβρίου, η ήττα 5-2 από την PSV την έριξε στην τελευταία θέση της Eredivisie για πρώτη φορά στην ιστορία της. Ο Μίσλιντατ απολύθηκε τον Σεπτέμβριο λόγω σκανδάλου και αδυναμίας στήριξης από τον σύλλογο. Μετά την ήττα από την PSV, προπονητής ανέλαβε μέχρι το τέλος της σεζόν ο Τζον φαν ‘τ Σχιπ. Υπό την καθοδήγησή του, η ομάδα ανέβηκε στην 5η θέση, τερμάτισε 3η στον όμιλο του Europa League και αποκλείστηκε από την Άστον Βίλα στο Conference League. Στο Κύπελλο, αποκλείστηκε από την USV Hercules, ομάδα τρίτης κατηγορίας.
Το καλοκαίρι του 2024 ξεκίνησε αναδόμηση με νέα διοίκηση. Ο Άλεξ Κρόες και ο Μαράιν Μπέουκερ ανέλαβαν τεχνικοί διευθυντές, ενώ προπονητής έγινε ο Ιταλός Φραντσέσκο Φαριόλι, ο πρώτος ξένος στον πάγκο του Άγιαξ από το 1998. Υπό την καθοδήγησή του, η ομάδα προκρίθηκε στη φάση των ομίλων του Europa League, τερμάτισε 11η και στις 9 Φεβρουαρίου 2025 επέστρεψε στην κορυφή της Eredivisie για πρώτη φορά μετά τον Νοέμβριο του 2022.
Τίτλοι:
Eredivisie / Πρωταθλήματα Ολλανδίας (36):
1917–18, 1918–19, 1930–31, 1931–32, 1933–34, 1936–37, 1938–39, 1946–47, 1956–57, 1959–60 , 1965–66, 1966–67, 1967–68, 1969–70, 1971–72, 1972–73, 1976–77, 1978–79, 1979–80, 1981–82 , 1982–83, 1984–85, 1989–90, 1993–94, 1994–95, 1995–96, 1997–98, 2001–02, 2003–04, 2010–11 , 2011–12, 2012–13, 2013–14, 2018–19, 2020–21, 2021–22.
KNVB Cup / Κύπελλα Ολλανδίας (20):
1916–17, 1942–43, 1960–61, 1966–67, 1969–70, 1970–71, 1971–72, 1978–79, 1982–83, 1985–86, 1986–87, 1992–93, 1997–98, 1998–99, 2001–02, 2005–06, 2006–07, 2009–10, 2018–19, 2020–21.
Johan Cruyff Shield ( 9): 1993, 1994, 1995, 2002, 2005, 2006, 2007, 2013, 2019.
UEFA Champions League / Κύπελλα Πρωταθλητριών Ευρώπης/ Τσάμπιονς Λιγκ (4): 1970–71, 1971–72, 1972–73, 1994–95.
Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης (1): 1987.
Europa League/ Κύπελλο ΟΥΕΦΑ (1): 91-1992.
UEFA Super Cup / Σούπερ Καπ Ευρώπης (2): 1973, 1995.
Διηπειρωτικά Κύπελλα (2): 1972, 1995.