Το Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα των ελπίδων διαχρονικά μας έχει προσφέρει μοναδικό θέαμα και αξέχαστες αναμνήσεις αλλά αν θέλαμε να παραφράσουμε την “ατάκα” του Λίνεκερ περί… Γερμανών θα λέγαμε ότι τουλάχιστον τα τελευταία 30 χρόνια στο Under 21 κερδίζουν οι χώρες που… βρέχονται από τη Μεσόγειο! Ο Νίκος Στρατής θυμίζει στο Kingsport.gr τους ήρωες προηγούμενων τελικών φάσεων σε μια διοργάνωση που έχει τις ρίζες του στη δεκαετία του ’70!
Η ενεργεία πρωταθλήτρια Ευρώπης Under 21 Ισπανία θεωρείται η κυρίαρχη δύναμη της εποχής σε επίπεδο ελπίδων. Tο 2019 στον τελικό που έγινε στο Ούντινε επικράτησε με 2-1 της – τότε κατόχου – Γερμανίας (Fabian Ruiz, Dani Olmo – Amiri). Πολυτιμότερος του τελικού ψηφίστηκε από την τεχνική επιτροπή της UEFA o σκόρερ του 2-0, Dani Olmo (βγάζει το …μεροκάματο του στη Γερμανία παίζοντας στη Λειψία!) ενώ MVP του τουρνουά ανακηρύχτηκε ο Fabian Ruiz της Νάπολι που με δικό του εντυπωσιακό γκολ στον τελικό είχε ανοίξει το δρόμο για τον Ισπανικό θρίαμβο της ομάδας του Luis de le Fuente ο οποίος έγινε για δεύτερη φορά πρωταθλητής Ευρώπης αφού καθόταν στον πάγκο της U19 “rojita” στην Κατερίνη στο Euro νέων το 2015! Η Γερμανία του Stefan Kuntz (ως παίκτης είχε σημειώσει ένα ιστορικό γκολ για την ανδρική εθνική της Γερμανίας στον ημιτελικό με την Αγγλία στο θριαμβευτικό Euro 1996, θα είναι και φέτος στο τιμόνι, όπου βρίσκεται την τελευταία πενταετία) πάντως είχε έξι παίκτες στην κορυφαία ενδεκάδα του Euro (Nubel, Klosterman, Tah, Henrichs, Dahoud, Waldschmidt) τέσσερις η Ισπανία (Fabian Ruiz, Ceballos, Dani Olmo, Vallejo) και τους καλύτερους έντεκα συμπλήρωνε ο Ρουμάνος George Puskas (Reading). Πρώτος σκόρερ με επτά γκολ ο Γερμανός Luca Waldschmidt (τότε παίκτης της Φράιμπουργκ, τώρα Μπενφίκα) και δεύτερος με τέσσερα ο Puskas (καμία …συγγένεια με τον θρύλο του Ουγγρικού ποδοσφαίρου) που είχε οδηγήσει τη χώρα του στην τετράδα. (Ισπανία – Γαλλία 4-1, Γερμανία – Ρουμανία 4-2 οι δύο ημιτελικοί)
Παθιασμένη “nationalmannschaft”!
Ισπανία και Γερμανία φυσικά και είναι οι δύο πιο δυνατές εθνικές ομάδες σε επίπεδο Under21 τα τελευταία χρόνια (η Ισπανία από το 2009 πηγαίνει τελικό σε όλες τις τελικές φάσεις που συμμετέχει!) και είχαν συναντηθεί και στον τελικό του 2017 (ποτέ στο παρελθόν δεν είχε σημειωθεί επανάληψη ίδιου ζευγαριού σε διαδοχικούς τελικούς) με το συγκρότημα του Stefan Kuntz να επικρατεί στην Κρακοβία με 1-0 (σκόρερ o “man of the match” Mitchell Weiser της Μπάγερ Λεβερκούζεν, τότε παίκτης της Χέρτα Βερολίνου). Η Ισπανία που ήταν καλύτερη σε όλο το τουρνουά αλλά στον τελικό σχεδόν …απογοήτευσε κόντρα στους αποφασισμένους Γερμανούς οι οποίοι by the way διέθεταν στο ρόστερ της τον Οδυσσέα Βλαχοδήμο (δεν αγωνίστηκε)! Στους ημιτελικούς είχαμε Ισπανία – Ιταλία 3-1 (χατ τρικ Saul Niguez που βγήκε πρώτος σκόρερ με πέντε τέρματα, ενώ τρία στη διοργάνωση σημείωσαν ο Marco Asensio της Ρεάλ και ο ‘‘ερυθρόλευκος‘‘ Bruma!) και Γερμανία – Αγγλία 2-2 (4-3 στα πέναλτι, αστόχησαν για τους … παραδοσιακά άτυχους σε τέτοιες διαδικασίες Άγγλους οι Abraham και Redmond!). Πολυτιμότερος παίκτης τη διοργάνωσης ο πραγματικά εντυπωσιακός Dani Ceballos της Άρσεναλ (παρών και στην κατάκτηση του κυπέλλου το 2019), τότε της Μπέτις που είχε …ταράξει τους αντιπάλους χαφ στις… ποδιές!
Jose Sa και… Σιδηρόπουλος!
Η Σουηδία είχε κατακτήσει το 2015 στην Πράγα τον πρώτο της σχετικό τίτλο νικώντας στα πέναλτι την Πορτογαλία στον τελικό. Οι Ιβηρες στον ημιτελικό είχαν συντρίψει με 5-0 τους Γερμανούς με διαιτητή …Τάσο Σιδηρόπουλο (μόλις λίγες εβδομάδες προτού από 1η κατηγορία προαχθεί σε “UEFA Elite referee”) και συνεργάτες τους Ευθυμιάδη, Κωσταρά, Τριτσώνη, Κουκουλάκη! Μία …τραυματική εμπειρία για τα ‘‘πάντσερ‘‘ με τα οποία βίωσε τον ‘‘εφιάλτη‘‘ από το χειρότερο δυνατό …πόστο ο πρόσφατα τότε εστεμμένος πρωταθλητής Ευρώπης με τη Barcelona, γερμανός γκολκίπερ Marc Andre Ter Stegen!
Όμως αν και φαβορί, οι Πορτογάλοι του Rui Jorge (είναι ακόμα στον πάγκο) στάθηκαν άτυχοι στον τελικό. Μεταξύ πολλών άλλων εκκολαπτόμενων αστέρων (Bernardo Silva, Joao Mario, Raphael Guerreiro, Goncalo Paciencia, Willian Carvalho που ο βγήκε MVP του τουρνουά αν και έχασε το τελευταίο πέναλτι στη ‘‘ρώσικη ρουλέτα‘‘) η Πορτογαλία στις τάξεις της τον τερματοφύλακα του Ολυμπιακού Jose Sa, αλλά και τους Daniel Podence και Sergio Oliveira. Η θριαμβεύτρια Σουηδία Hakan Ericson είχε αρχηγό τον άλλοτε ‘‘πράσινο‘‘ Oscar Hiljemark αλλά σημαντικοί για την κατάκτηση του τροπαίου αποδείχτηκαν μεταξύ άλλων οι καταξιωμένοι πλέον ποδοσφαιρικά Lindelof, Quaison, Guidetti, Thelin.
“Dream team” αλά… Lopetegui!
Δύο χρόνια νωρίτερα (2013) είχε εμφανιστεί η πιο δυνατή Ισπανία της δεκαετίας υπό τις οδηγίες του νυν κόουτς της Σεβίλλης Julen Lopetegui (είχε πάρει και το ευρωπαϊκό νέων το 2012 στην Εσθονία με αντίπαλο την Ελλάδα του Κώστα Τσάνα) που έπαιξε …διαστημικό ποδόσφαιρο και επικράτησε με 4-2 στον τελικό της Ιερουσαλήμ της Ιταλίας. Κορυφαίος παίκτης του τουρνουά ο Thiago Alcantara κατά την UEFA αν και ο Isco ήταν… εξωπραγματικός ‘‘διαλύοντας‘‘ μαζί με τον πρώτο σκόρερ της διοργάνωσης Alvaro Morata (4 γκολ) τις αντίπαλες άμυνες. Koke, Tello, Rodrigo. Muniain, Bartra, De Gea κλπ μερικά αστέρια ενός ‘‘τρομακτικού‘‘ ρόστερ, ενώ και η φιναλίστ Ιταλία ‘‘ξεχείλιζε‘‘ από ταλέντο (Immobile, Veratti, Insigne, Florenzi, Borini) αλλά της έλειπε η ισορροπία.
Από το Neuer στον… Völler!
Φουλ ποιοτική ήταν και η ομάδα του 2011 με προπονητή τον Luis Milla (Thiago, De Gea, Ander Herrera, Javi Martinez, Mata (MVP), Adrian (1ος σκoρερ με 5 γκολ) αλλά και οι …γνώριμοι μας Alberto Botia και Didac Vila! Στον τελικό του Ααρχους της Δανίας είχε επικρατήσει 2-0 της Ελβετίας των Pajtim Kasami Shaqiri, Sommer! Το 2009 στα Σουηδικά γήπεδα η Γερμανία του ομοσπονδιακού Horst Hrubesch (τεράστιο φορ των ’80s, εθνική Γερμανίας και Αμβούργο) διέσυρε με 4-0 την Αγγλία του Stuart Pearce (Walcott, Milner, Noble, Gibbs) στον τελικό εμφανίζοντας μας μια …γεύση της παγκόσμιας πρωταθλήτριας του μουντιάλ ανδρών 2014 (Neuer, Ozil, Khedira, Hummels, Boateng). Ο …φίλος μας Marcus Berg είχε ανακηρυχθεί καλύτερος παίκτης και πρώτος σκόρερ του τουρνουά με τη Σουηδία. Αν πάμε πιο πίσω θα δούμε τους δύο σερί τίτλους της Ολλανδίας (2006 & 2007) που επικράτησε στους τελικούς με Ουκρανία (3-0) και Σερβία (4-1) αντίστοιχα με τον ‘‘σοφό‘‘ των πάγκων Foppe de Haan (Huntelaar, Babel, Drenthe, Rigters, Waterman, Schaars, Vlaar, Emanuelson αλλά και o πρώην άσος του ΠΑΟΚ Hedwides Maduro) να οδηγεί τους μικρούς “Oranje”.
Η πολυνίκης Ιταλία έχει πανηγυρίσει πέντε φορές τη διοργάνωση, όλες από το διάστημα 1992-2004 (μεσολάβησε η μοναδική πρωτιά της Τσεχίας των Petr Čech, Tomáš Hübschman, Zdeněk Grygera, Milan Baroš)! Οι τρεις πρώτες με προπονητή τον αείμνηστο Cesare Maldini (πατέρας του τωρινού διευθυντή της Μίλαν, Paolo). Francesco Totti, Fabio Cannavaro, Filippo Inzaghi, Renato Buso, Alessandro Nesta, Domenico Morfeo (εκτέλεσε το τελευταίο καθοριστικό πέναλτι στο θρίαμβο του ’96), Christian Panucci, Alessio Tacchinardi, Alberto Gilardino και ο βοηθός του Roberto Mancini στην εθνική Ιταλίας Daniele De Rossi μερικοί μόνο από αυτους που ήπιαν σαμπάνια από το κύπελλο στο καλύτερο διάστημα των “azzurrini” στο βάθος των ετών. Ισάριθμα τρόπαια η Ισπανία – τα τέσσερα στην …σύγχρονη εποχή – ενώ ακολουθούν με δύο η Σοβιετική Ενωση (1980 με Shengelia, Demyanenko κλπ, 1990 Sydelnykov, Dobrovolskiy, Mostovoi, Kanchelskis), η Ολλανδία, η Γερμανία και η Αγγλία.
Η τελευταία με τον ‘‘θρυλικό‘‘ David Sexton και συνεργάτη τον Terry Venables στον πάγκο, πανηγύρισε το 1982 και το 1984 δημιουργώντας υψηλές προσδοκίες τις οποίες η ανδρική ομάδα ουδέποτε δικαίωσε τα επόμενα χρόνια. Garry Owen που αργότερα αγωνίστηκε στον Πανιώνιο (1986-87), Gary Shaw που το ’82 κατέκτησε με την Αστον Βίλα το πρωταθλητριών, με την Αγγλία το ευρωπαϊκό ελπίδων και ψηφίστηκε κορυφαίος νεαρός παίκτης της χρονιάς στην Ευρώπη, Justin Fashanu, Sammy Lee, Michael Duxbury μερικά σημαντικά ονόματα της ομάδας του ’82 ενώ ο “Aττίλας” Mark Hateley ήταν ο πρωταγωνιστής της κατάκτησης του ’84!
Από μία κατάκτηση έχουν Γαλλία, Τσεχία, Σουηδία και Γιουγκοσλαβία ενώ πριν το 1978 η διοργάνωση ονομαζόταν Under-23 και οι τρεις πρώτες νικήτριες ήταν Τσεχοσλοβακία, Ουγγαρία και Σοβιετική Ενωση. Εννοείται πως ακόμα πιο πολλά αστέρια του παγκοσμίου ποδοσφαίρου μας “συστήθηκαν” σε τελική φάση Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος ελπίδων προτού μεγαλουργήσουν σε συλλόγους και εθνικές ομάδες ανδρών. Είχαν προλάβει να εμπλουτίσουν το …βιογραφικό τους με τον τίτλο του κορυφαίου μιας τελικής φάσης EURO U21 μεταξύ άλλων οι: Andrea Pirlo (2000), Laurent Blanc (1988), Davor Suker (1990), Luis Figo (1994), Fabio Cannavaro (1996), Rudi Völler (1982) και Hahid Halilhodjic (πολυτιμότερος του πρώτου τουρνουά το 1978 με την ενωμένη τότε Γιουγκοσλαβία!)
Οι χαμένες ευκαιρίες της “γαλανόλευκης”
Δύο φορές η Ελλάδα έχει φτάσει στον τελικό του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος των ελπίδων. Την πρώτη το 1988 όταν είχαμε γνωρίσει την ήττα από τη Γαλλία σε διπλό τελικό (0-0 στο πρώτο παιχνίδι στο Καραϊσκάκη και ήττα 3-0 στη ρεβάνς της Μπεζανσόν με το συγκρότημα του Ανδρέα Σταματιάδη να τελειώνει το ματς με οκτώ παίκτες καθώς Μολακίδης, Κούτουλας και Χατζηνικολάου είδαν κόκκινη κάρτα!). Eric Cantona, Franc Sauzee, Laurent Blanc, Vincent Guerin οι παίκτες που ξεχώριζαν από το Γαλλικό ρόστερ. Πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης είχε αναδειχτεί ο Αρης Καρασαββίδης με πέντε γκολ, τέσσερα εκ των οποίων σημείωσε στο εκκωφαντικό 5-0 στον α’ ημιτελικό απέναντι στην Ολλανδία! Στο ιστορικό αυτό ματς ο Σταματιάδης είχε παρατάξει την ομάδα με τους: Μολακίδη, Παπαδόπουλο (80’ Παχατουρίδης), Κούτουλα, Βακαλόπουλο, Χατζηνικολάου, Μαυρομάτη, Μπορμπόκη (75’ Γιουγκούδης), Οικονομίδη, Αρ. Καρασαββίδη, Νιόπλια, Καπουράνη.
Δέκα χρόνια μετά (1998) στον τελικό που διεξήχθη στο Βουκουρέστι η Ελλάδα του Γιάννη Κόλλια και των Γιώργου Καραγκούνη, Νίκου Λυμπερόπουλου, Βασίλη Λάκη, Τραϊανού Δέλλα, Γιάννη Γκούμα, Παρασκευά Αντζα , Δημητρη Ελευθερόπουλου κλπ δεν τα κατάφερε. Αφού στον ημιτελικό επικράτησε (πάλι) της Ολλανδίας (Makaay, Vanistelrooy, Van Bommel, Wooter, Melchiot) με εμφατικό 3-0 με σούπερ ματς Λυμπερόπουλου που πέτυχε δύο γκολ (το 2-0 ο Άντζας), στον τελικό δεν ήταν …γραφτό να σηκώσει το κύπελλο κόντρα σε μία πάντα δυνατή και σε αυτές τις ηλικίες Ισπανία! Με γκολ του στράικερ της Μπέτις τότε, Ivan Perez ηττήθηκε με 1-0 χάνοντας ευκαιρίες για ισοφάριση έχοντας να ξεπεράσει και την …καθόλου ευνοϊκή διαιτησία του Σλοβάκου (μετέπειτα διευθυντή του ΠΑΟΚ, είχε αρνηθεί την ‘‘άσπρη βούλα‘‘ σε δύο περιπτώσεις) Lubos Michel ενώ η τύχη μας γύρισε την πλάτη και στο δοκάρι του Γκούμα στο β’ ημίχρονο που με γυριστό μέσα από την περιοχή πήγε να βάλει ένα…. αδιανόητο γκολ!
Juan Carlos Valeron, Guti, Roger Garcia, Arnau τα πιο αναγνωρίσιμα πρόσωπα της πρωταθλήτριας Ευρώπης των ελπίδων το 1998 Ισπανίας. Η σύνθεση της Ελλάδας (3-5-2): Ελευθερόπουλος – Μαυρογενίδης, Γκούμας, Άντζας, Δέλλας, Δερμιτζάκης, – Κωστούλας, Στολτίδης, Καραγκούνης – Λυμπερόπουλος, Παντελής Κωνσταντινίδης. Ως αλλαγές μπήκαν οι Λάκης(63’), Μπασινάς(77’), Γιώργος Αλεξόπουλος (85’). Δεν χρησιμοποιήθηκαν οι Σωτήρης Λυμπερόπουλος, Χιώτης, Κόλτζος, Κουλακιώτης, Στ. Σφακιανάκης, Λαμπριάκος.
ΟΙ ΝΙΚΗΤΕΣ TOY EURO UNDER 21
ΧΩΡΑ ΤΡΟΠΑΙΑ
Ισπανία, Ιταλία 5
Αγγλία, Γερμανία, Σοβιετική Ένωση, Ολλανδία 2
Γαλλία, Σουηδία, Τσεχία, Γιουγκοσλαβία 1