Η ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων

Η ώρα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο έφτασε! Και το Kingsport.gr κάνει μια ιστορική αναδρομή στις παλαιότερες διοργανώσεις.

Με καθυστέρηση ενός έτους λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, έφτασε η ώρα για τους 37ους Ολυμπιακούς Αγώνες που θα διεξαχθούν στο Τόκιο.

Οι Αγώνες αυτοί θα είναι ιδιαίτεροι, μιας και δεν διεξάγονται στην ώρα τους, αλλά ένα χρόνο μετά. Ενώ, όπως ανακοίνωσε η ιαπωνική κυβέρνηση, θα διεξαχθούν χωρίς την παρουσία θεατών.

Το Kingsport.gr παρουσιάζει την ιστορία των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων.

Η αναβίωση

Το 776 π.Χ. ήταν η πρώτη φορά που διεξήχθησαν οι αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες προς τιμήν του Δία και διεξάγονταν κάθε τέσσερα χρόνια. Αρχικά είχαν τοπικό μόνο χαρακτήρα και γινόταν μόνο ένα αγώνισμα: η κούρσα του σταδίου. Στην πορεία των χρόνων όμως, έγιναν εξαιρετικά δημοφιλείς και πλέον οι σημαντικότεροι της εποχής. Ξεκίνησαν να διεξάγονται και άλλα αθλήματα, όπως αγώνες δρόμου, πάλη, πυγμαχία, παγκράτιο, πένταθλο και αρματοδρομίες. Το έπαθλο για τους νικητές ήταν ένα κλαδί ελιάς, η δόξα όμως ήταν τόσο μεγάλη, που όταν επέστρεφαν στην πόλη τους, οι ντόπιοι σε ένδειξη τιμής γκρέμιζαν τα τείχη. Κατά τον πέμπτο και έκτο π.Χ. αιώνα έφτασαν στο απόγειο της δημοφιλίας τους. Τότε, υπήρχε και η Ολυμπιακή Εκεχειρία, καθώς κατά την περίοδο των Αγώνων σταματούσαν οι πόλεμοι. Όμως όταν οι Ρωμαίοι κατέλαβαν την Ελλάδα και άρχισε να εξαπλώνεται ο Χριστιανισμός ως επίσημη θρησκεία, άρχισαν να χάνουν τη φήμη τους μιας και άρχισαν να θεωρούνται παγανιστικοί. Έτσι, το 393 μ.Χ, ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος απαγόρευσε τους αγώνες και έτσι μετά από χίλια χρόνια αδιάλειπτης διοργάνωσης σταμάτησαν. Αρκετούς αιώνες μετά, συγκεκριμένα το 1894, ο Γάλλος βαρόνος Πιερ Ντε Κουμπερτέν, είχε την ιδέα της αναβίωσης των αγώνων και τότε ιδρύθηκε η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή, με πρόεδρο τον Δημήτριο Βικέλα και γενικό γραμματέα τον Κουμπερτέν. Είχε προηγηθεί η ανακάλυψη των ερείπιων της Αρχαίας Ολυμπίας στα μέσα εκείνου του αιώνα. Έτσι, αποφασίστηκε η αναβίωση, με πρώτη σύγχρονη διοργάνωση το 1896 στη χώρα που τους γέννησε.

Αθήνα 1896

6 Απριλίου-15 Απριλίου

14 χώρες

9 αθλήματα, 43 αγωνίσματα

311 αθλητές, όλοι άνδρες

Εκείνη την εποχή, η Αθήνα διέθετε μόλις 120.000 κόσμο. Το Παναθηναϊκό (Καλλιμάρμαρο) στάδιο, χωρητικότητας 80.000 θεατών, είχε αναστηλωθεί πρόσφατα από τον Γεώργιο Αβέρωφ και ήταν έτοιμο να φιλοξενήσει τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η τελετή έναρξης συνέπεσε , με το παλαιό ημερολόγιο, με την 75η επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης. Συμμετείχαν συνολικά 311 αθλητές, όλοι άρρενες και για πρώτη φορά εισήχθη το αγώνισμα του μαραθωνίου δρόμου (26 μίλια), προς τιμήν του αγγελιοφόρου Φειδιππίδη ο οποίος ξεκίνησε από το Μαραθώνα για να φέρει στην Αθήνα την είδηση της νίκης στη μάχη με τους Πέρσες, τι 490 π.Χ.). Σε αυτό το δρόμο, πρώτος νικητής ήταν ο Σπύρος Λούης με χρόνο 2 ώρες 58 λεπτά και 50 δευτερόλεπτα. Έτσι, ο νερουλάς από το Μαρούσι έγινε ήρωας όλων των Ελλήνων. Ιδιαίτερα δε, τότε που η Χώρα δεν είχε απελευθερωθεί πλήρως από τους Τούρκους. Ήταν τόσο μεγάλη η συγκίνηση που μια αθηναία χάρισε στον Λούη ένα χρυσό ρολόι, ένας ταβερνιάρης του πρόσφερε δωρεάν φαγητό για ένα χρόνο, ενώ ένας πλούσιος του έδωσε δέκα χιλιάδες χρυσά φράγκα, ποσό που ο ίδιος δεν δέχτηκε. Στους αθλητές που τερμάτισαν πρώτοι τους απονεμήθηκε ένα κλαδί ελιάς και ένα ασημένιο μετάλλιο, ενώ στους δεύτερους ένα κλαδί δάφνης και ένα χάλκινο μετάλλιο.

 

Παρίσι 1900

14 Μαΐου-28 Οκτωβρίου

26 χώρες

24 αθλήματα, 166 αγωνίσματα

1330 αθλητές (1316 άνδρες, 11 γυναίκες)

Αυτοί οι αγώνες χρειάστηκαν πέντε μήνες για να ολοκληρωθούν καθώς συνέπεσαν με την έκθεση της γαλλικής πρωτεύουσας. Ο κόσμος όμως έδωσε όλο το ενδιαφέρον του στην έκθεση και όχι στους αγώνες, καθώς τους παρακολούθησαν μόλις 3.000 θεατές. Ενώ όμως οι αριθμοί των αγώνων ήταν ενθαρρυντικοί για τη συνέχεια του θεσμού, παρουσιάστηκαν πολλά οργανωτικά προβλήματα (μεταξύ των οποίων απουσία τελετών έναρξης και λήξης), που οδήγησαν τον εμπνευστή της αναβίωσης των αγώνων, βαρόνο Πιέρ Ντε Κουμπερτέν σε παραίτηση. Στα αξιοσημείωτα, ήταν η συμμετοχή γυναικών στην ιστιοπλοΐα και το τένις.

 

Σεντ Λούις 1904

1 Ιουλίου-23 Νοεμβρίου

13 χώρες

6 αθλήματα, 104 αγωνίσματα

687 αθλητές (681 άνδρες, 6 γυναίκες)

Ακόμη μία φορά που οι αγώνες διεξήχθησαν παράλληλα με εμπορική έκθεση. Αρχικά ήταν να διεξαχθούν στο Σικάγο, αλλά οι αμερικανοί σκεπτόμενο επιχειρηματικά, τους «μετέφεραν» στο Σεντ Λούις για αυτό το λόγο. Επιπλέον και αυτοί διήρκεσαν πέντε μήνες. Παρόλο που αγωνίστηκαν αθλητές από 13 χώρες, σε όλα τα αθλήματα του στίβου οι νικητές ήταν αμερικανοί. Ήταν οι πρώτοι αγώνες στους οποίους οι πρώτοι των αθλημάτων πήραν χρυσό μετάλλιο. Υπήρξαν κάποιες αξιοσημείωτες περιπτώσεις, όπως του αμερικανού Φρεντ Λορτς ο οποίος πήρε μέρος στο μαραθώνιο. Εξαντλημένος από τον αγώνα, τερμάτισε μεν πρώτος αλλά χρησιμοποίησε αυτοκίνητο για να φτάσει στο στάδιο. Η απάτη έγινε αντιληπτή με αποτέλεσμα να αποκλειστεί από την Αθλητική Ομοσπονδία. Εκτός του προγράμματος, οι διοργανωτές δημιούργησαν αγώνες ειδικά για αθλητές από διάφορες φυλές, όπως Ινδιάνους, Παταγώνιους, Ζουλού κλπ.

 

Λονδίνο 1908

27 Απριλίου-31 Οκτωβρίου

22 χώρες

21 αθλήματα, 110 αγωνίσματα

2035 αθλητές (1999 άνδρες, 36 γυναίκες)

Εκείνοι οι αγώνες ήταν οι πρώτοι, μετά το 1896, οι οποίοι γίνονται πλέον αυτόνομοι καθώς ανεξαρτητοποιήθηκαν από τις εκάστοτε εμπορικές εκθέσεις. Αρχικά είχαν προγραμματιστεί να γίνουν στην Ιταλία, αλλά η έκρηξη του Βεζούβιου δύο χρόνια πριν, υποχρέωσε τους Ιταλούς να αποσύρουν τη συμμετοχή τους. Το 1906 επίσης, έγινε η Μεσολυμπιάδα της Αθήνας με μεγάλη επιτυχία, ωστόσο δεν αναγνωρίστηκε. Στα αξιοσημείωτα των αγώνων ήταν οι προστριβές μεταξύ Άγγλων και Αμερικάνων καθώς οι δεύτεροι κατηγορούσαν τους πρώτους για μεροληψία υπέρ τους. Αυτό ανάγκασε την Ολυμπιακή Επιτροπή να τοποθετεί κριτές από διαφορετικές χώρες. Για πρώτη φορά, οι αθλητές εκπροσωπούσαν τη χώρα τους και όχι τους ίδιους, ενώ καθιερώθηκε ο ακριβής αριθμός αθλητών από κάθε χώρα και για κάθε άθλημα. Το γεγονός των αγώνων ήταν ο Ιταλός μαραθωνοδρόμος Ντοράντο Πέτρι, ο οποίος έφτασε λίγο πριν τον τερματισμό αλλά επειδή δεν είχε χάσει τις δυνάμεις του, βοηθήθηκε από έναν κριτή. Η νίκη του ακυρώθηκε, αλλά η βασίλισσα της Αγγλίας τον τίμησε με χρυσό κύπελλο.

 

Στοκχόλμη 1912

5 Μαΐου-22 Ιουλίου

28 χώρες

13 αθλήματα, 102 αγωνίσματα

2547 αθλητές (2490 άνδρες, 57 γυναίκες)

Οι συγκεκριμένοι αγώνες θεωρήθηκαν πρότυπο για το θεσμό. Παράλληλα με τα αγωνίσματα, οι Σουηδοί διοργάνωσαν διαγωνισμούς τέχνης. Οι σημαντικότερες καινοτομίες ήταν η χρήση του φότο-φίνις, και το ηλεκτρονικό χρονόμετρο. Οι αγώνες πραγματοποιήθηκαν στη σκιά του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Μάλιστα, ο Πιέρ Ντε Κουμπερτέν πρότεινε το Βερολίνο για τη διοργάνωση, αλλά ο πόλεμος δεν το επέτρεψε. Στα αξιοσημείωτα, ο Ινδιάνος Τζιμ Θορπ, νίκησε στο πένταθλο και στο δέκαθλο, ενώ βγήκε 4ος και 7ος στο ύψος και το μήκος. Στη χώρα του ήταν αθλητής επίσης του ποδοσφαίρου και του μπέιζμπολ. Όμως σε έναν αγώνα μπέιζμπολ στις ΗΠΑ, πήρε ένα μικρό ποσό και η ΔΟΕ τον θεώρησε επαγγελματία αφαιρώντας του τα μετάλλια. Ωστόσο, το 1952 τα επέστρεψε. Τέλος, πρωταγωνιστής στο μοντέρνο πένταθλο, ήταν ο Αμερικανός υπολοχαγός Τζορτζ Πάτον, ο οποίος έμεινε στην ιστορία ως στρατηγός του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

 

Αμβέρσα 1920

7 Ιουλίου-12 Σεπτεμβρίου

29 χώρες

21 αθλήματα, 154 αγωνίσματα

2668 αθλητές (2591 άνδρες, 77 γυναίκες)

Μετά τους αγώνες του 1916 που δεν διεξήχθησαν λόγω του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1920 έγιναν στην Αμβέρσα του Βελγίου το οποίο προσπαθεί να επουλώσει τις πληγές του. Για πρώτη φορά, εκφωνήθηκε ο Ολυμπιακός όρκος, ενώ κυμάτισε και η σημαία με τους πέντε Ολυμπιακούς κύκλους.

 

Παρίσι 1924

4 Μαΐου-27 Ιουλίου

44 χώρες

17 αθλήματα, 126 αγωνίσματα

3092 αθλητές (2954 άνδρες, 136 γυναίκες)

Το Παρίσι γίνεται η πρώτη πόλη που διοργανώνει για δεύτερη φορά Ολυμπιακούς Αγώνες, με τους αθλητές να έχουν να αντιμετωπίσουν την υπερβολική ζέστη. Τότε καθιερώθηκε το σύνθημα citius, altius, fortius, δηλαδή γρηγορότερα, ψηλότερα, δυνατότερα. Επίσης ακούστηκε ο εθνικός ύμνος της Ελλάδας, τιμής ένεκεν για την αναβίωση των Αγώνων, αλλά και δημιουργήθηκε το Ολυμπιακό χωριό το οποίο φιλοξενούσε τους αθλητές. Πρωταγωνιστής ήταν ο Τζόνι Βαϊσμίλερ, μετέπειτα κινηματογραφικός «Ταρζάν», ο οποίος κέρδισε τόσο σε εκείνους, όσο και σε επόμενους αγώνες συνολικά πέντε μετάλλια στην κολύμβηση.

 

Άμστερνταμ 1928

17 Μαΐου-12 Αυγούστου

46 χώρες

14 αθλήματα, 109 αγωνίσματα

3014 αθλητές (2724 άνδρες, 290 γυναίκες)

Η Γερμανία επανεμφανίστηκε σε αγώνες μετά από αποχή 16 χρόνων, σε αντίθεση με τη Σοβιετική Ένωση, ενώ για πρώτη φορά συμμετείχε η Ιαπωνία. Για πρώτη φορά η Ολυμπιακή φλόγα άναψε σε πύργο μπροστά από το νεόκτιστο Ολυμπιακό στάδιο του Άμστερνταμ, ενώ η ελληνική αποστολή τέθηκε επικεφαλής στην παρέλαση των συμμετεχουσών ομάδων στην τελετή έναρξης. Για πρώτη φορά επίσης συμμετείχαν γυναίκες στα αγωνίσματα του στίβου, παρά τις αντιδράσεις του Πιερ Ντε Κουμπερτέν.

 

Λος Άντζελες 1932

30 Ιουλίου-14 Αυγούστου

37 χώρες

14 αθλήματα, 117 αγωνίσματα

1408 αθλητές (1281 άνδρες, 127 γυναίκες)

Οι έως τότε εντυπωσιακότεροι αγώνες. Με ένα Ολυμπιακό στάδιο πάνω από 100.000 θεατών και μεγάλη συμμετοχή αθλητών και χωρών και την Αμερική να κερδίζει τις εντυπώσεις, παρόλο που δεν είχε συνέλθει ακόμη από το οικονομικό «κραχ» του 1929. Έγιναν πολλά ρεκόρ, αλλά η μεγαλύτερη έκπληξη έγινε στον μαραθώνιο. Ο Αργεντινός Χουάν Κάρλος Ζαμπάλα έκανε ρεκόρ 2 ώρες 31’ 36’’, αλλά εκείνο που τον βοήθησε ήταν το επάγγελμά του καθώς εργαζόταν ως εφημεριδοπώλης. Στα αξιοσημείωτα ήταν το γεγονός ότι η κούρσα των 200 μέτρων έγινε σε μια ευθεία, καθώς το σημείο εκκίνησης βρισκόταν μέσα σε ένα ειδικό τούνελ. Και τέλος, μια απίστευτη ιστορία που αποκαλύφθηκε σχεδόν μισό αιώνα μετά, έχει να κάνει με την Πολωνή Στανισλάβα Βαλάισιεβιτς η οποία κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στην κούρσα των 100 μέτρων. Το 1980 σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια ληστείας σε πολυκατάστημα και αποδείχθηκε ότι ήταν άντρας!

 

Βερολίνο 1936

1 Αυγούστου-16 Αυγούστου

49 χώρες

19 αθλήματα, 129 αγωνίσματα

4066 αθλητές (3738 άνδρες, 328 γυναίκες)

Με τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο προ των πυλών και τη ναζιστική Γερμανία υπό τον Χίτλερ να βρίσκει μεγάλη ευκαιρία για προπαγάνδα υπέρ της ανωτερότητας της άριας φυλής, διεξήχθησαν αυτοί οι αγώνες με φόντο τη σβάστικα και τα στρατιωτικά αγήματα. Ο Χίτλερ θέλησε να αφαιρέσει τη γερμανική υπηκοότητα από τους Εβραίους αθλητές, αλλά υπαναχώρησε με την απειλή του μποϊκοτάζ από τους Αμερικάνους. Για πρώτη φορά υπήρχε τηλεοπτική κάλυψη, έστω σε πειραματικό στάδιο. Η ελληνική αποστολή μπήκε πρώτη στο στάδιο με σημαιοφόρο τον Σπύρο Λούη, ενώ η Ολυμπιακή φλόγα έφτασε στο Βερολίνο διασχίζοντας επτά ευρωπαϊκές χώρες. Επίσης, τα αθλήματα κινηματογραφήθηκαν. Στα αξιοσημείωτα, ήταν τα τέσσερα χρυσά μετάλλια του έγχρωμου Αμερικανού Τζέσε Όουενς, στα 100, 200 μέτρα, στο μήκος και τη μικρή σκυταλοδρομία. Κατά την απονομή ο Χίτλερ οργισμένος έφυγε από το στάδιο, καθώς πλέον είχε ανατραπεί η θεωρία του περί ανωτερότητας των Αρείων.

 

Λονδίνο 1948

29 Ιουλίου-14 Αυγούστου

59 χώρες

17 αθλήματα, 136 αγωνίσματα

4099 αθλητές (3714 άνδρες, 385 γυναίκες)

Πρώτη μεταπολεμική διοργάνωση, μιας και το 1940 και το 1944 δεν διεξήχθησαν. Στο Λονδίνο δεν συμμετείχαν οι ηττημένες στον πόλεμο χώρες, Γερμανία και  Ιαπωνία. Η Αγγλία ενώ είχε υποστεί μεγάλες καταστροφές, ανακαίνισε το στάδιο «Γουέμπλεϊ» το οποίο και φιλοξένησε τους αγώνες. Από ελληνικής πλευράς κατέλαβαν την 6η θέση στην ελληνορωμαϊκή πάλη οι Γιώργος Πετμετζάς και Νίκος Μπίρης στα 67 και 57 κιλά αντίστοιχα. Από τις εκπλήξεις ήταν η Ολλανδή Φάνι Μπλάνκερς Κοέν η οποία κατέκτησε χρυσό μετάλλιο στα 80 μέτρα με εμπόδια, στα 100 και 200 μέτρα καθώς και στη σκυταλοδρομία 4×100. Ο βέλγος μαραθωνοδρόμος Ετιέν Γκάιλι κατέρρευσε λίγο πριν κόψει το νήμα στο μαραθώνιο και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο, με τον αργεντινό Ντέλφο Καμπρέρα να τερματίζει τελικά πρώτος. Τέλος, η αθλήτρια της Τσεχοσλοβακίας στη γυμναστική Ελίσκα Μισάκοβα πέθανε την ημέρα της έναρξης του αγωνίσματός της. Η ομάδα της νίκησε και της αφιέρωσε το χρυσό μετάλλιο.

 

Ελσίνκι 1952

19 Ιουλίου-3 Αυγούστου

69 χώρες

17 αθλήματα, 149 αγωνίσματα

4925 αθλητές (4407 άνδρες, 508 γυναίκες)

Οι συγκεκριμένοι αγώνες θεωρήθηκαν οι πιο επιτυχημένοι από την αναβίωση του θεσμού. Η τελετή έναρξης ήταν εντυπωσιακή. Σε ένα ολοκαίνουριο στάδιο, παρά την καταρρακτώδη βροχή, 72.000 άτομα έδωσαν το «παρών». Η συγκλονιστικότερη μορφή των αγώνων ήταν ο Τσεχοσλοβάκος δρομέας Εμίλ Ζάτοπεκ, ο οποίος κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στα 5.000, 10.000 μέτρα καθώς και στο μαραθώνιο. Την ημέρα μάλιστα που νίκησε στο μαραθώνιο, η σύζυγός του Ντάνα Ζατόπκοβα αναδείχθηκε πρώτη γυναίκα ολυμπιονίκης στον ακοντισμό κατακτώντας και εκείνη το χρυσό μετάλλιο. Ο συγκεκριμένος αθλητής είχε χαρακτηριστεί «άνθρωπος ατμομηχανή» για τον τρόπο με τον οποίο ανέπνεε κατά τη διάρκεια της κούρσας. Με την εισβολή όμως των Σοβιετικών στην Πράγα, αν και ήρωας στον αθλητισμό της Τσεχοσλοβακίας, έχασε τη δουλειά του καθώς θεωρήθηκε αντικαθεστωτικός, με αποτέλεσμα να κάνει τα πάντα για να μπορέσει να ζήσει.

 

Μελβούρνη 1956

22 Νοεμβρίου-8 Δεκεμβρίου

67 χώρες

17 αθλήματα, 151 αγωνίσματα

3184 αθλητές (2813 άνδρες, 371 γυναίκες)

Η πολιτική επισκίασε το Ολυμπιακό ιδεώδες. Στους αγώνες δεν πήραν μέρος η Ολλανδία, η Ισπανία και η Ελβετία λόγω της Σοβιετικής επέμβασης στην Ουγγαρία. Επίσης απουσίασαν η Αίγυπτος, το Ιράκ και ο Λίβανος λόγω παρουσίας γαλλικών στρατευμάτων στο Σουέζ, αλλά και η Κίνα λόγω συμμετοχής στους αγώνες της Ταϊβάν. Από την άλλη, Δυτική και Ανατολική Γερμανία συμμετείχαν ως μία ομάδα. Ακόμη ένα συμβάν που έδειξε ότι οι αγώνες επισκιάστηκαν από την πολιτική ήταν το γεγονός ότι ο αγώνας πόλο μεταξύ Ουγγαρίας και Σοβιετικής Ένωσης διεκόπη εξαιτίας σοβαρών επεισοδίων μεταξύ των αθλητών. Η άφιξη της Ολυμπιακής φλόγας στη Μελβούρνη ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα καθώς ταξίδεψε από την Αρχαία Ολυμπία αεροπορικώς και από εκεί με τη βοήθεια 2830 δρομέων στο Στάδιο. Επιπλέον, οι αγώνες ιππασίας διεξήχθησαν στη Σουηδία καθώς η Αυστραλοί απαγόρευσαν την είσοδο ξένων αλόγων, ως προληπτικό μέτρο για την αποφυγή μετάδοσης ασθενειών.

 

Ρώμη 1960

25 Αυγούστου-11 Σεπτεμβρίου

83 χώρες

17 αθλήματα, 150 αγωνίσματα

5346 αθλητές (4763 άνδρες, 610 γυναίκες)

Ακόμη μια επιτυχημένη διοργάνωση με μεγάλη συμμετοχή χωρών, καθώς απείχε μόνο η Κίνα. Σημειώθηκαν τα περισσότερα παγκόσμια και ολυμπιακά ρεκόρ από κάθε προηγούμενη, ως τότε, Ολυμπιάδα, ενώ καθιερώθηκε και ο Ολυμπιακός Ύμνος σε σύνθεση του Σπύρου Σαμαρά και ποίηση του Κωστή Παλαμά. Η Αιθιοπία κατέκτησε το πρώτο της χρυσό μετάλλιο με τον μαραθωνοδρόμο Αμπέμπε Μπεκίλα, ο οποίος έτρεξε όλη τη διαδρομή ξυπόλητος. Το άσχημο γεγονός των αγώνων ήταν ο θάνατος του Δανού ποδηλάτη Κνουντ Γιένσεν λόγω αναβολικών.

 

Τόκιο 1964

10 Οκτωβρίου-24 Οκτωβρίου

93 χώρες

19 αθλήματα, 163 αγωνίσματα

5140 αθλητές (4457 άνδρες, 683 γυναίκες)

Η τεχνολογία αλλά και η φιλοξενία των Ιαπώνων κυριάρχησαν σε εκείνους τους αγώνες οι οποίοι ήταν οι πρώτοι που έγιναν στην Ασία. Ξοδεύτηκαν πολλά χρήματα για να δημιουργηθεί νέο αεροδρόμιο, μετρό, γρήγορα τρένα και για να βελτιωθεί το οδικό δίκτυο. Για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκαν ηλεκτρονικοί πίνακες για τη μετάδοση των αποτελεσμάτων, ενώ μεταδόθηκαν τηλεοπτικά μέσω δορυφορικού σταθμού τηλεόρασης. Την Ολυμπιακή φλόγα μετέφερε στο στάδιο ο Γιοσινόρο Σάκι που δεν ήταν αθλητής, αλλά γεννήθηκε στις 6 Αυγούστου 1945 στη Χιροσίμα. Ακριβώς την ημέρα που έπεσε η ατομική βόμβα.

 

Μεξικό 1968

12 Οκτωβρίου-27 Οκτωβρίου

112 χώρες

18 αθλήματα, 167 αγωνίσματα

5530 αθλητές (4749 άνδρες, 781 γυναίκες)

Το μεγάλο υψόμετρο (2.500 μέτρα) βοήθησε τους αθλητές να κάνουν εξαιρετικές επιδόσεις, όπως τα 8,90μ στο μήκος του Αμερικανού Μπομπ Μπίμον. Επίσης στο άλμα εις ύψος καθιερώθηκε η τεχνική του επίσης Αμερικανού Ντικ Φόσμπερι ο οποίος πέρασε τον πήχη με την πλάτη. Για πρώτη φορά καθιερώθηκε το τεστ ανίχνευσης απαγορευμένων ουσιών αλλά και το τεστ διαπίστωσης του φύλου.

 

Μόναχο 1972

26 Αυγούστου-11 Σεπτεμβρίου

121 χώρες

21 αθλήματα, 195 αγωνίσματα

7123 αθλητές (6065 άνδρες, 1058 γυναίκες)

Οι τραγικότεροι σύγχρονοι αγώνες. Η τρομοκρατική οργάνωση «Μαύρος Σεπτέμβρης» εισέβαλλε στο Ολυμπιακό χωριό, απήγαγε εννέα αθλητές ενώ σκότωσε ακόμη δύο, με αίτημα την απελευθέρωση διακοσίων Παλαιστινίων από τις φυλακές του Ισραήλ. Τότε, οι γερμανικές δυνάμεις ασφαλείας επιτέθηκαν με τραγικά αποτελέσματα καθώς σκοτώθηκαν έντεκα αθλητές, πέντε τρομοκράτες και ένας αστυνομικός. Παρά τον τραγικό απολογισμό ωστόσο, οι αγώνες διεξήχθησαν κανονικά με πραγματοποίηση επιμνημόσυνης δέησης στο Ολυμπιακό Στάδιο του Μονάχου. Μορφή των αγώνων αναδείχθηκε ο Αμερικανός κολυμβητής Μαρκ Σπιτς, ο οποίος κατέκτησε επτά χρυσά μετάλλια συνοδεύοντάς τα με ισάριθμα παγκόσμια ρεκόρ. Μία από τις εκπλήξεις ήταν ο αθλητής από την Ουγκάντα Ακί Μπούα ο οποίος κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο με παγκόσμιο ρεκόρ στα 400 μέτρα με εμπόδια, πρώτο μετάλλιο για αυτή τη χώρα. Συγκλονιστικό φινάλε είχε επίσης ο τελικός του μπάσκετ, όταν η Σοβιετική Ένωση νίκησε την Αμερική στα τελευταία δευτερόλεπτα. Οι Αμερικανοί φανερά ενοχλημένοι, αρνήθηκαν να δεχτούν το ασημένιο μετάλλιο.

 

Μόντρεαλ 1976

17 Ιουλίου-1 Αυγούστου

92 χώρες

21 αθλήματα, 198 αγωνίσματα

6028 αθλητές (4781 άνδρες, 1247 γυναίκες)

Αγώνες οι οποίοι διεξήχθησαν κάτω από δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, καθώς ήταν ακόμη νωπές οι μνήμες από τα γεγονότα του Μονάχου τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Επίσης, οι αγώνες αυτοί σημαδεύτηκαν από την αποχή των αφρικανικών χωρών, οι οποίες διαμαρτυρήθηκαν για τη συμμετοχή της Νέας Ζηλανδίας, χώρα η οποία είχε επιτρέψει στην ομάδα της να μεταβεί για αθλητική συνάντηση στη ρατσιστική Νότιο Αφρική. Τα έργα που πραγματοποιήθηκαν, κόστισαν 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια, ποσό που πλήρωσαν οι Καναδοί  φορολογούμενοι. Χωρίς αμφιβολία, το αστέρι των Αγώνων ήταν η δεκαπεντάχρονη Ρουμάνα γυμνάστρια Νάντια Κομανέτσι, η οποία κατέκτησε τρία χρυσά μετάλλια, ενώ ήταν η πρώτη που συγκέντρωσε το «10» από όλους τους κριτές. Εντυπωσιακή ήταν και η μεταφορά της Ολυμπιακής φλόγας από την αρχαία Ολυμπία, καθώς έφτασε στην Οτάβα με ακτίνες λέιζερ μέσω δορυφόρου.

 

Μόσχα 1980

19 Ιουλίου-3 Αυγούστου

80 χώρες

21 αθλήματα, 204 αγωνίσματα

5.167 αθλητές (4.043 άνδρες, 1.124 γυναίκες)

Αγώνες οι οποίοι επηρεάστηκαν υπερβολικά από την πολιτική, καθώς πενήντα χώρες (με επικεφαλής τις Η.Π.Α.) έκαναν μποϊκοτάζ, και ακολούθησαν μεταξύ άλλων η Δυτική Γερμανία, ο Καναδάς, η Νορβηγία, το Ισραήλ, η Κένυα, η Ιαπωνία και η Τουρκία. Αιτία αυτής της μαζικής αποχής ήταν η επέμβαση των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν το Δεκέμβριο του 1979. Για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε στους αγώνες μασκότ. Ήταν ο «Μίσα», ένα γελαστό (στην έναρξη) και κλαμένο (στη λήξη) αρκουδάκι. Η απουσία των Αμερικανών, οδήγησε τους Σοβιετικούς να σαρώσουν τα μετάλλια (196 σύνολο) έναντι της Ανατολικής Γερμανίας (126 σύνολο). Πρωταγωνιστής ήταν ο Σοβιετικός Αλεξάντερ Ντιτιάτιν ο οποίος κατέκτησε οκτώ μετάλλια (όλων των χρωμάτων) σε ισάριθμα αγωνίσματα της γυμναστικής.

 

Λος Άντζελες 1984

28 Ιουλίου-12 Αυγούστου

140 χώρες

21 αθλήματα 221 αγωνίσματα

6.797 αθλητές (5.230 άνδρες, 1.567 γυναίκες)

Η Σοβιετική Ένωση και δεκατρείς ακόμη χώρες «απάντησαν» στο μποϊκοτάζ των Αμερικανών τέσσερα χρόνια πριν και δεν συμμετείχαν. Οι χώρες αυτές πρόβαλλαν ως επίσημη δικαιολογία τα ελλιπή μέτρα ασφαλείας και την εμπορευματοποίηση της Ολυμπιακής φλόγας. Στους αγώνες αυτούς έκανε εξαιρετική εμφάνιση ο Αμερικανός Καρλ Λιούις, ο οποίος κατέκτησε τέσσερα χρυσά μετάλλια, στα 100 μέτρα, 200 μέτρα, σκυταλοδρομία 4Χ100 και μήκος, κάτι το οποίο είχε καταφέρει ο Τζέσε Όουενς το 1936. Για πρώτη φορά εμφανίστηκε το φαινόμενο του ντόπινγκ καθώς στον έλεγχο διαπιστώθηκε ότι δώδεκα αθλητές είχαν κάνει χρήση απαγορευμένων ουσιών.

 

Σεούλ 1988

17 Σεπτεμβρίου-2 Οκτωβρίου

159 χώρες

23 αθλήματα, 237 αγωνίσματα

8.465 αθλητές (6.279 άνδρες, 2.186 γυναίκες)

Οι Αγώνες αυτοί είχαν σημαντική παρουσία χωρών μετά τα μποϊκοτάζ των δύο προηγούμενων. Απουσίασαν μόνο η Κούβα, η Αιθιοπία, η Αλβανία, η Μαδαγασκάρη και η Βόρεια Κορέα που δεν μπόρεσε να συνδιοργανώσει τους Αγώνες με τη Νότια. Το πνεύμα των Ολυμπιακών Αγώνων ωστόσο, διαδέχθηκε ένα ισχυρό πλήγμα. Πολλοί αθλητές βρέθηκαν να έχουν κάνει χρήση απαγορευμένων ουσιών, με κορυφαία περίπτωση αυτή του Καναδού σπρίντερ Μπεν Τζόνσον, ο οποίος αν και κέρδισε την κούρσα των 100 μέτρων με παγκόσμιο ρεκόρ, τιμωρήθηκε με αποκλεισμό από όλες τις παγκόσμιες διοργανώσεις. Με αυτό το γεγονός πέρασαν σε δεύτερη μοίρα τα 117 Ολυμπιακά και 30 παγκόσμια ρεκόρ. Επίσης, εντυπωσίασε με τρία χρυσά και ένα αργυρό μετάλλιο η Αμερικανίδα Φλορένς Γκρίφιθ Τζόινερ, η οποία ακριβώς δέκα χρόνια μετά, το Σεπτέμβριο του 1998 πέθανε από καρδιακή προσβολή. Σε εκείνους τους αγώνες είχε χαρακτηριστεί ως η «βιονική γυναίκα». Επιπλέον, συνολικά έξι χρυσά μετάλλια κατέκτησε η Ανατολικογερμανίδα κολυμβήτρια Κρίστιν Ότο.

 

Βαρκελώνη 1992

25 Ιουλίου-8 Αυγούστου

169 χώρες

24 αθλήματα, 257 αγωνίσματα

9.364 αθλητές (6.657 άνδρες, 2.707 γυναίκες)

Για πρώτη φορά συμμετείχαν με ξεχωριστές ομάδες η Λιθουανία, η Λετονία και η Εσθονία, ενωμένη εμφανίστηκε η Γερμανία, και σε μία ομάδα η Βοσνία-Ερζεγοβίνη καθώς και η Κροατία με τη Σλοβενία. Οι Σοβιετικοί κατέβασαν για πρώτη κει τελευταία φορά την «ενωμένη ομάδα», ως «Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών», και κατέκτησαν 112 μετάλλια έναντι 108 των Αμερικανών. Αξιοσημείωτη ήταν η παρουσία του Νέλσον Μαντέλα και της ομάδας της Νότιας Αφρικής στην οποία είχε επιτραπεί η συμμετοχή πάνω από 30 χρόνια μετά. Παράλληλα με τους αγώνες, οι Ισπανοί γιόρτασαν με διάφορες εκδηλώσεις την επέτειο των 500 χρόνων από την ανακάλυψη της Αμερικής από τον Χριστόφορο Κολόμβο. Για πρώτη φορά πήραν μέρος επαγγελματίες αθλητές, με χαρακτηριστικότερη περίπτωση την ομάδα μπάσκετ των Η.Π.Α. η οποία κατέκτησε με χαρακτηριστική ευκολία το χρυσό μετάλλιο.

 

Ατλάντα 1996

19 Ιουλίου-4 Αυγούστου

197 χώρες

26 αθλήματα, 271 αγωνίσματα

10.310 αθλητές (6.797 άνδρες, 3.513 γυναίκες)

Οι Αγώνες αυτοί διοργανώθηκαν στην πόλη του αμερικανικού Νότου, παρά την τεράστια προσπάθεια ανάληψης από την Ελλάδα, έτσι ώστε να εορταστεί η 100ετηρίδα από την αναβίωση του θεσμού. Την έναρξη κήρυξε ο πυγμάχος Μοχάμεντ Άλι, ο οποίος μετέφερε τη φλόγα με τρεμάμενα χέρια λόγω της νόσου του Πάρκινσον που τον ταλαιπωρούσε, συγκινώντας το κοινό. Οι Αγώνες της Ατλάντα δεν θεωρήθηκαν επιτυχημένοι αφού υπήρξαν τεράστια οργανωτικά προβλήματα και μεγάλη εμπορευματοποίηση. Μάλιστα υπήρχε αμφιβολία σχετικά με τα μέτρα ασφαλείας, καθώς είχε εκραγεί μια βόμβα με απολογισμό 1 νεκρό και 110 τραυματίες, η οποία περιόρισε την ενθουσιώδη ατμόσφαιρα. Ο Τούρκος αρσιβαρίστας Ναΐμ Σουλεϊμάνογλου, επονομαζόμενος και «Ηρακλής τσέπης» συμπλήρωσε την τρίτη συνεχόμενη συμμετοχή του σε Ολυμπιακούς αγώνες, ρεκόρ που κατέρριψε στο ίδιο άθλημα ο Πύρρος Δήμας. Επίσης, ο Αμερικανός Καρλ Λιούις εμφανίστηκε για τέταρτη φορά σε Ολυμπιακούς κατακτώντας το χρυσό μετάλλιο στο μήκος.

 

Σύδνεϋ 2000

15 Σεπτεμβρίου-1 Οκτωβρίου

199 χώρες

28 αθλήματα, 300 αγωνίσματα

10.651 αθλητές (6.582 άνδρες, 4.069 γυναίκες)

Σε εκείνους τους αγώνες έσπασαν τα ρεκόρ τόσο της συμμετοχής αθλητών, όσο και της προσέλευσης, καθώς οι επισκέπτες άγγιξαν τα 4 εκατομμύρια. Επιπλέον, το κόστος της διοργάνωσης ξεπέρασε τα 5,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Σχολαστικοί στα θέματα πρόληψης υγείας οι Αυστραλοί, απαγόρευσαν τόσο στους επισκέπτες όσο και στα μέλη των αποστολών να φέρουν στη χώρα ζώα και αντικείμενα από ξύλο. Για την άνεση των επισκεπτών, η κυβέρνηση απαγόρευσε στους κατοίκους να κυκλοφορούν με τα αυτοκίνητά τους, ενώ τοποθετήθηκε ένα τεράστιο δίχτυ ανοιχτά των ακτών του Σύδνεϋ υπό το φόβο της επίθεσης καρχαριών. Οι Η.Π.Α. κυριάρχησαν στα μετάλλια, με δεύτερη τη Ρωσία και Τρίτη την Κίνα. Μορφή των αγώνων ήταν η Αμερικανίδα Μάριον Τζόουνς με τρία χρυσά, στα 100 και 200 μέτρα καθώς και στη σκυταλοδρομία 4Χ100.

 

Αθήνα 2004

13 Αυγούστου-29 Αυγούστου

201 χώρες

28 αθλήματα, 301 αγωνίσματα

10.625 αθλητές (6.296 άνδρες, 4.329 γυναίκες)

Μετά από 108 χρόνια, οι Ολυμπιακοί Αγώνες επέστρεψαν στον τόπο που γεννήθηκαν. Τα αγωνίσματα έγιναν σε εγκαταστάσεις που στην πλειοψηφία τους κατασκευάστηκαν για αυτό το σκοπό, ωστόσο μετά το τέλος των αγώνων παραδόθηκαν στο χρόνο. Γενικά, ήταν μια επιτυχημένη διοργάνωση στην οποία συμμετείχαν για πρώτη φορά όλες οι χώρες-μέλη της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Για πρώτη φορά επίσης η Ολυμπιακή φλόγα ταξίδεψε και στις πέντε ηπείρους δίνοντας έτσι το μήνυμα της ενότητας. Τα αγωνίσματα έγιναν κυρίως στην Αττική, σε εγκαταστάσεις μεταξύ των οποίων και το Παναθηναϊκό Στάδιο που ήταν το κύριο Ολυμπιακό Στάδιο των αγώνων του 1896. Επιπλέον το άθλημα της σφαιροβολίας διεξήχθη στην Αρχαία Ολυμπία.

 

Πεκίνο 2008

8 Αυγούστου-24 Αυγούστου

204 χώρες

28 αθλήματα, 302 αγωνίσματα

10.942 αθλητές (6.305 άνδρες, 4.637 γυναίκες)

Η τελετή έναρξης στο νέο Εθνικό Στάδιο του Πεκίνου ξεκίνησε στις 8:00 μ.μ. τοπική ώρα, στις 8 Αυγούστου του 2008. Η ημερομηνία επιλέχθηκε λόγω της σύντομης αναπαράστασής της: 08-08/08/08. Ο αριθμός 8 για τους Κινέζους συμβολίζει την ευημερία. Τα αγωνίσματα της ιππασίας διεξήχθησαν στο Χονγκ Κονγκ και ήταν η δεύτερη φορά που η ΔΟΕ επιτρέπει να διεξαχθούν τα αγωνίσματα της ιππασίας από δυο διαφορετικές Εθνικές Ολυμπιακές Επιτροπές. Το 1956 οι Αγώνες είχαν γίνει στην Μελβούρνη, ενώ τα αγωνίσματα της ιππασίας στην Στοκχόλμη καθώς η Αυστραλία είχε απαγορεύσει εισαγωγή αλόγων στην επικράτειά της. Σε δημοφιλή αθλήματα όπως η κολύμβηση και η γυμναστική το πρόγραμμα άλλαξε λίγο καιρό πριν από την έναρξη των αγώνων με τους προκριματικούς να διεξάγονται σε απογευματινή τοπική ώρα και του τελικούς το πρωί ώστε να μεταδίδονται σε ώρες υψηλής τηλεθέασης στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μεγάλη μορφή των αγώνων ήταν ο Αμερικανός κολυμβητής Μάικλ Φελπς ο οποίος κατέκτησε οκτώ χρυσά μετάλλια στα ισάριθμα αγωνίσματα που συμμετείχε, σπάζοντας το ρεκόρ του Μαρκ Σπιτς από το 1972.

 

Λονδίνο 2012

27 Ιουλίου-12 Αυγούστου

204 χώρες

26 αθλήματα, 302 αγωνίσματα

10.820 αθλητές (5.992 άνδρες, 4.776γυναίκες)

Οι 30οι αγώνες από την αναβίωση του θεσμού έγιναν στο Λονδίνο το οποίο έγινε η πρώτη πόλη που διοργανώνει 3 φορές Ολυμπιακούς αγώνες (μετά το 1908 και 1948). Αν και υπήρξαν αρκετές αντιπαραθέσεις, οι αγώνες του 2012 κρίθηκαν άκρως επιτυχημένοι στα πρότυπα του υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των εθνών σε όλο τον κόσμο, με εξαίρετα γήπεδα και ομαλή διεξαγωγή των αγώνων. Επιπλέον, η έμφαση στην αθλητική κληρονομιά θεωρήθηκε ως πρότυπο για τους μελλοντικούς Ολυμπιακούς Αγώνες.

 

Ρίο 2016

5-21 Αυγούστου

207 χώρες

28 αθλήματα, 306 αγωνίσματα

11.238 αθλητές (6.179 άνδρες, 5.059 γυναίκες)

Το Ρίο ντε Τζανέιρο έγινε η πρώτη πόλη της Νότιας Αμερικής που φιλοξένησε θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Επιπλέον, ήταν οι πρώτοι αγώνες που πραγματοποιήθηκαν σε μια πορτογαλόφωνη χώρα, οι πρώτοι που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου στη διοργανώτρια χώρα, οι πρώτοι από το 1968 που πραγματοποιήθηκαν στη Λατινική Αμερική και οι πρώτοι από το 2000 που διεξήχθησαν στο νότιο ημισφαίριο. Το Κόσσοβο και το Νότιο Σουδάν ήταν οι δύο χώρες που συμμετείχαν για πρώτη φορά. Ενώ οι Αγώνες επισκιάστηκαν από την ανησυχία για τον ιό Ζίκα, για τη ρύπανση στον κόλπο Γκουαναμπάρα και ένα σκάνδαλο ντόπινγκ που περιέλαβε τη Ρωσία, το οποίο είχε επηρεάσει την συμμετοχή των αθλητών της.

Μπορεί επίσης να σας αρέσει

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την εμπειρία σας στην ιστοσελίδα μας. Με την περιήγησή σας σε αυτή στην ιστοσελίδα συμφωνείτε με τη χρήση cookies. Δείτε όλες τις λεπτομέρειες τους όρους χρήσης και τις προϋποθέσεις. ΔΕΧΟΜΑΙ ΔΙΑΒΑΣΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ