Η “μικρή” κορυφή της Ευρώπης

Τελικός Europa League απόψε ανάμεσα σε Βιγιαρεάλ και Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και το Kingsport.gr παρουσιάζει την ιστορία και τα στατιστικά της διοργάνωσης.

Στο «Μιέτζσκι» του Γκντανσκ της Πολωνίας, Βιγιαρεάλ και Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ θα αναμετρηθούν για τον νικητή του Europa League.

Σε ακόμη μια ιδιαίτερη χρονιά λόγω της πανδημίας, στην οποία παρόλο που όλη η διοργάνωση εξελίχθηκε βάσει προγράμματος, τα παιχνίδια έγιναν χωρίς θεατές.

Η Βιγιαρεάλ είναι η επόμενη «νέα» ομάδα, μιας και συμμετέχει για πρώτη φορά σε τελικό. Είναι η 61η διαφορετική ομάδα που παίζει σε τελικό και 8η ισπανική.

Η ιστορία της διοργάνωσης, ξεκινάει το 1955 με το Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων. Ξεκίνησε αρχικά με τη συμμετοχή ομάδων από πόλεις που διοργάνωναν διεθνή έκθεση. Μέχρι το 1961 υπήρχε το σύνθημα «μία πόλη, μία ομάδα» και έτσι συμμετείχαν μικτές ομάδες των πόλεων. Ωστόσο είχαν συμμετάσχει και αυτούσιες ομάδες. Στη συνέχεια αυτό καταργήθηκε και συμμετείχαν σύλλογοι. Οι δύο αρχικές διοργανώσεις είχαν τριετή διάρκεια, ωστόσο η επιτυχία του θεσμού ήταν τέτοια που έγινε μονοετής, και επετράπη και σε άλλες ομάδες, πλην των πόλεων εκθέσεων, να συμμετέχουν. Ήταν συνήθως οι ομάδες που τερμάτιζαν πίσω από τον πρωταθλητή. Διεξαγόταν από ανεξάρτητη επιτροπή, με την ΟΥΕΦΑ να μην αναγνωρίζει τους νικητές, σε αντίθεση με τη ΦΙΦΑ.

Η ΟΥΕΦΑ όμως, βλέποντας την επιτυχία του Κυπέλλου Εκθέσεων, αποφάσισε να το πάρει υπό την αιγίδα της και το 1971 να δημιουργηθεί το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ. Συμμετείχαν οι ομάδες που τερμάτιζαν πίσω από τον πρωταθλητή κάθε χώρας, ενώ ανάλογα με την ειδική βαθμολογία, οι χώρες που βρίσκονταν πιο ψηλά, έστελναν περισσότερες ομάδες. Επίσης, συμμετείχαν και οι νικητές του βραβείου Fair Play, και από το 1995 οι νικητές του Κυπέλλου Ιντερτότο. Από το 1999 με την κατάργηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων, συμμετέχουν και οι κυπελλούχες ομάδες κάθε χώρας.

Το 2009, η ΟΥΕΦΑ θέλοντας να δώσει επιπλέον κύρος στην δεύτερη τη τάξει ευρωπαϊκή διοργάνωση, δημιούργησε τη συνέχειά της, το Γιουρόπα Λιγκ.

Βιγιαρεάλ…

Για πρώτη φορά σε τελικό ευρωπαϊκής διοργάνωσης θα συμμετάσχει η Βιγιαρεάλ. Έως τώρα έχει φτάσει μία φορά στα ημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ, το 2006 όταν αποκλείστηκε από την Άρσεναλ και ακόμη τρεις φορές στα ημιτελικά του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ/Γιουρόπα Λιγκ: το 2004 που αποκλείστηκε από τη Βαλένθια, το 2011 που αποκλείστηκε από την Πόρτο και το 2016 που αποκλείστηκε από τη Λίβερπουλ.

Στην πορεία της ως τον τελικό, στον οποίο φτάνει αήττητη, τερμάτισε πρώτη στον όμιλό της στο Γιουρόπα Λιγκ, παίζοντας με τη Σίβασπορ (5-3 εντός, 0-1 εκτός), την Καραμπάγκ (1-3 εκτός, 3-0 εντός) και τη Μακάμπι Τελ Αβίβ (4-0 εντός, 1-1 εκτός). Στους «32» απέκλεισε τη Σάλτσμπουργκ (0-2 εκτός, 2-1 εντός), στους «16» την Ντιναμό Κιέβου (2-0 και τα δύο ματς), στα προημιτελικά την Ντιναμό Ζάγκρεμπ (0-1 εκτός, 2-1 εντός) και στα ημιτελικά την Άρσεναλ (2-1 εντός, 0-0 εκτός).

 

…εναντίον Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ

Οι «κόκκινοι διάβολοι» θα αγωνιστούν στον δεύτερο τελικό τους στο Γιουρόπα Λιγκ, διεκδικώντας επίσης το δεύτερο τρόπαιό τους. Ενώ συνολικά θα είναι ο όγδοος ευρωπαϊκός τελικός τους. Είναι μια από τις ομάδες που έχουν κατακτήσει όλους τους ευρωπαϊκούς τίτλους. Η αρχή έγινε το 1968, όταν με τον Ματ Μπάσμπι στον πάγκο και κορυφαίο παίκτη τον Τζορτζ Μπεστ, κατέκτησε το Κύπελλο Πρωταθλητριών με 4-1 επί της Μπενφίκα. Το 1999 με τον Άλεξ Φέργκιουσον σήκωσε το Τσάμπιονς Λιγκ με 2-1 (ανατροπή στις καθυστερήσεις) επί της Μπάγερν Μονάχου. Θρίαμβο που επανέλαβε και το 2008 όταν επικράτησε με 6-5 στα πέναλτι της Τσέλσι, ύστερα από το 1-1 της κανονικής διάρκειας. Ωστόσο στους επόμενους τελικούς δεν χαμογέλασε, καθώς το 2009 και το 2011 ηττήθηκε από τη Μπαρτσελόνα με 2-0 και 3-1 αντίστοιχα. Το 1991, στην πρώτη χρονιά της επιστροφής των αγγλικών ομάδων μετά την τιμωρία του 1985, η Γιουνάιτεντ κατέκτησε το Κύπελλο Κυπελλούχων (επίσης με τον Φέργκιουσον προπονητή), νικώντας με 2-1 τη Μπαρτσελόνα. Ενώ στον πιο πρόσφατο τελικό της, το 2017, η ομάδα του Ζοζέ Μουρίνιο κατέκτησε το Γιουρόπα Λιγκ με 2-0 επί του Άγιαξ. Ενδιάμεσα, το 1991 κατέκτησε και το Σούπερ Καπ (1-0 τον Ερυθρό Αστέρα).

Στον φετινό τελικό έφτασε ερχόμενη από το Τσάμπιονς Λιγκ. Στον όμιλο που τερμάτισε τρίτη, έπαιξε κόντρα σε Παρί Σεν Ζερμέν (νίκη 1-2 εκτός, ήττα 1-3 εντός), Λειψία (νίκη 5-0 εντός, ήττα 3-2 εκτός) και Μπασάκσεχιρ (ήττα 2-1 εκτός, νίκη 4-1 εντός). Στους «32» του Γιουρόπα Λιγκ απέκλεισε τη Ρεάλ Σοσιεδάδ (0-4 εκτός, 0-0 εντός), στους «16» τη Μίλαν (1-1 εντός, 0-1 εκτός), στα προημιτελικά τη Γρανάδα (2-0 και τα δύο ματς) και στα ημιτελικά τη Ρόμα (νίκη 6-2 εντός, ήττα 3-2 εκτός).

 

Μικρά, ενδιαφέροντα

– Στην ιστορία του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ/Γιουρόπα Λιγκ, υπάρχουν 4 ομάδες που έχουν κάνει «τρεμπλ». Δηλαδή πρωτάθλημα και κύπελλο στη χώρα τους και το Γιουρόπα Λιγκ:

Γκέτεμποργκ 1982, Γαλατασαράι 2000, ΤΣΣΚΑ Μόσχας 2005, Πόρτο 2003, 2011.

– Οι ομάδες που έχουν κατακτήσει το τρόπαιο αήττητες είναι οι: Τότεναμ, Μπορούσια Ντόρτμουντ, Γκέτεμποργκ (δύο φορές), Άγιαξ, Φέγενορντ, Τσέλσι. Από την άλλη, Μπενφίκα και Εσπανιόλ, έφτασαν αήττητες ως τον τελικό, ωστόσο έχασαν το τρόπαιο στα πέναλτι.

– Οι πιο πολλές ομάδες της ίδιας χώρας που συμμετείχαν την ίδια χρονιά στη διοργάνωση, ήταν οι γαλλικές το 1997-98. Το Στρασβούργο και η Μετζ ως νικήτρια και φιναλίστ αντίστοιχα του Λιγκ Καπ (το Κύπελλο Κυπελλούχων υπήρχε ακόμη), η Ναντ και η Μπορντό ως 3η και 4η αντίστοιχα του πρωταθλήματος και οι Οσέρ, Μπαστιά και Λιόν ως νικήτριες του Κυπέλλου Ιντερτότο.

– Μόνο δύο ομάδες έχουν κατακτήσει τη διοργάνωση δύο ή περισσότερες συνεχόμενες χρονιές: η Ρεάλ Μαδρίτης (1985, 1986) και η Σεβίλλη (2006, 2007 και 2014, 2015, 2016).

– Οι χώρες που ομάδες τους κατέκτησαν συνεχόμενα τρόπαια είναι η Ιταλία μεταξύ 1989 και 1991 (Νάπολι, Γιουβέντους και Ίντερ) και μεταξύ 1993 και 1995 (Γιουβέντους, Ίντερ και Πάρμα) και η Ισπανία την τριετία 2014-2016 (η Σεβίλλη).

– Ο παίκτης που έχει τις περισσότερες κατακτήσεις, είναι ο Χοσέ Αντόνιο Ρέγιες με 5 τρόπαια. 2 με την Ατλέτικο Μαδρίτης (2010, 2012), 3 με τη Σεβίλλη (2014, 2015, 2016). Μάλιστα, σαν τραγική ειρωνεία, την 1η Ιουνίου 2019, ημέρα διεξαγωγής του τελικού εκείνης της χρονιάς, ο Ρέγιες έχασε τη ζωή του σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα.

– Υπάρχουν μέχρι στιγμής 5 παίκτες που έχουν σκοράρει σε 2 διαφορετικούς τελικούς, είτε με την ίδια είτε με διαφορετικές ομάδες. Είναι ο Στέφαν Πέτερσον με τη Γκέτεμποργκ το 1987 και τον Άγιαξ το 1992, ο Βιμ Γιονκ με την Ίνερ το 1992 και 1994, ο Ιβάν Ζαμοράνο με την Ίντερ το 1997 και το 1998, ο Φρέντερικ Κανουτέ με τη Σεβίλλη το 2006 και το 2007 και ο Ρανταμέλ Φαλκάο με την Πόρτο το 2011 και την Ατλέτικο Μαδρίτης το 2012.

– Μονάχα 3 άνθρωποι έχουν κατακτήσει το τρόπαιο τόσο ως παίκτες όσο και ως προπονητές. Πρόκειται για τον Ντίνο Τζοφ (ως παίκτης το 1977, ως προπονητής το 1990, αμφότερα με τη Γιουβέντους), τον Χουμπ Στέφενς (ως παίκτης το 1978 με την Αϊντχόφεν, ως προπονητής το 1997 με τη Σάλκε) και ο Ντιέγκο Σιμεόνε (ως παίκτης το 1998 με την Ίντερ, ως προπονητής με την Ατλέτικο Μαδρίτης το 2012 και το 2018).

– Μάλιστα, ο Ντιέγκο Σιμεόνε είναι ο μοναδικός μη Ευρωπαίος προπονητής που το έχει κατακτήσει.

 

Οι τελικοί

Χρονιά Πόλη Αγώνας
Κύπελλο Εκθέσεων
1958 Λονδίνο, Βαρκελώνη Μικτή Λονδίνου-Μπαρτσελόνα  2-2  0-6
1960 Μπέρμιγχαμ, Βαρκελώνη Μπέρμιγχαμ-Μπαρτσελόνα  0-0  1-4
1961 Μπέρμιγχαμ, Ρώμη Μπέρμιγχαμ-Ρόμα  2-2  0-2
1962 Βαλένθια, Βαρκελώνη Βαλένθια-Μπαρτσελόνα  6-2  1-1
1963 Ζάγκρεμπ, Βαλένθια Ντιναμό Ζάγκρεμπ-Βαλένθια  1-2  0-2
1964 Σαραγόσα, Βαλένθια Σαραγόσα-Βαλένθια  2-1
1965 Τορίνο, Βουδαπέστη Γιουβέντους-Φερεντσβάρος  0-1
1966 Βαρκελώνη, Σαραγόσα Μπαρτσελόνα-Σαραγόσα  0-1  4-2
1967 Ζάγκρεμπ, Λιντς Ντιναμό Ζάγκρεμπ-Λιντς  2-0  0-0
1968 Λιντς, Βουδαπέστη Λιντς-Φερεντσβάρος  1-0  0-0
1969 Νιούκαστλ, Βουδαπέστη Νιούκαστλ-Ουίπεστ  3-0  3-2
1970 Βρυξέλλες, Λονδίνο Άντερλεχτ-Άρσεναλ  3-1  0-3
1971 Τορίνο, Λιντς Γιουβέντους-Λιντς  2-2  1-1
  Κύπελλο ΟΥΕΦΑ  
1972 Γουλβερχάμπτον, Λονδίνο Γούλβς-Τότεναμ  1-2  1-1
1973 Λίβερπουλ, Μενχενγκλάντμπαχ Λίβερπουλ-Γκλάντμπαχ  3-0  0-2
1974 Λονδίνο, Ρότερνταμ Τότεναμ-Φέγενορντ  2-2  0-2
1975 Ντίσελντορφ, Ενσέντε Γκλάντμπαχ-Τβέντε  0-0  5-1
1976 Λίβερπουλ, Μπριζ Λίβερπουλ-Μπρίζ  3-2  1-1
1977 Τορίνο, Μπιλμπάο Γιουβέντους-Ατλέτικ Μπιλμπάο  1-0  1-2
1978 Μπαστιά, Αϊντχόφεν Μπαστιά-Αϊντχόφεν  0-0  0-3
1979 Βελιγράδι, Ντίσελντορφ Ερυθρός Αστέρας-Γκλάντμπαχ  1-1  0-1
1980 Μενχενγκλάντμπαχ, Φρανκφούρτη Γκλάντμπαχ-Άιντραχτ Φρανκφούρτης  3-2  0-1
1981 Ίπσουιτς, Άμστερνταμ Ίπσουιτς-Άλκμααρ  3-0  2-4
1982 Γκέτεμποργκ, Αμβούργο Γκέτεμποργκ-Αμβούργο  1-0  3-0
1983 Βρυξέλλες, Λισσαβώνα Άντερλεχτ-Μπενφίκα  1-0  1-1
1984 Βρυξέλλες, Λονδίνο Άντερλεχτ-Τότεναμ  1-1  1-1 (3-4 πεν)
1985 Σεκεσφεχέρβαρ, Μαδρίτη Βιντεότον-Ρεάλ Μαδρίτης  0-3  1-0
1986 Μαδρίτη, Δυτικό Βερολίνο Ρεάλ Μαδρίτης-Κολωνία  5-1  0-2
1987 Γκέτεμποργκ, Νταντί Γκέτεμποργκ-Νταντί Γιουνάϊτεντ  1-0  1-1
1988 Βαρκελώνη, Λεβερκούζεν Εσπανιόλ-Λεβερκούζεν  3-0  0-3 (2-3 πεν)
1989 Νάπολι, Στουτγκάρδη Νάπολι-Στουτγκάρδη  2-1  3-3
1990 Τορίνο, Αβελίνο Γιουβέντους-Φιορεντίνα  3-1  0-0
1991 Μιλάνο, Ρώμη Ίντερ-Ρόμα  2-0  0-1
1992 Τορίνο, Άμστερνταμ Τορίνο-Άγιαξ  2-2  0-0
1993 Ντόρτμουντ, Τορίνο Ντόρτμουντ-Γιουβέντους  1-3  0-3
1994 Βιέννη, Μιλάνο Καζινό Σάλτσμπουργκ-Ίντερ  0-1  0-1
1995 Πάρμα, Μιλάνο Πάρμα-Γιουβέντους  1-0  1-1
1996 Μόναχο, Μπορντό Μπάγερν Μονάχου-Μπορντό  2-0  3-1
1997 Γκελζενκίρχεν, Μιλάνο Σάλκε-Ίντερ  1-0  0-1 (4-1 πεν)
1998 Παρίσι Ίντερ-Λάτσιο  3-0
1999 Μόσχα Πάρμα-Μαρσέιγ  3-0
2000 Κοπεγχάγη Γαλατασαράι-Άρσεναλ  0-0 (4-1 πεν)
2001 Ντόρτμουντ Λίβερπουλ-Αλαβές  4-4 (5-4 παρ)
2002 Ρότερνταμ Φέγενορντ-Ντόρτμουντ  3-2
2003 Σεβίλλη Σέλτικ-Πόρτο  2-2 (2-3 παρ)
2004 Γκέτεμποργκ Βαλένθια-Μαρσέιγ  2-0
2005 Λισαβόνα ΤΣΣΚΑ Μόσχας-Σπόρτιγκ Λισσαβώνας  3-1
2006 Αϊντχόβεν Σεβίλλη-Μίντλεσμπρο  4-0
2007 Γλασκώβη Σεβίλλη-Εσπανιόλ  1-1 (2-2 παρ) (3-1 πεν)
2008 Μάντσεστερ Ζενίτ-Ρέιντζερς  2-0
2009 Κωνσταντινούπολη Σαχτάρ Ντόνεσκ-Βέρντερ Βρέμης  2-0
Γιουρόπα Λιγκ
2010 Αμβούργο Ατλέτικο Μαδρίτης-Φούλαμ  0-0  (1-0 παρ)
2011 Δουβλίνο Πόρτο-Μπράγκα  1-0
2012 Βουκουρέστι Ατλέτικο Μαδρίτης-Αθλέτικ Μπιλμπάο  3-0
2013 Άμστερνταμ Τσέλσι-Μπενφίκα  2-1
2014 Τορίνο Σεβίλλη-Μπενφίκα  0-0  (4-2 πεν)
2015 Βαρσοβία Σεβίλλη-Ντνίπρο  3-2
2016 Βασιλεία Σεβίλλη-Λίβερπουλ 3-1
2017 Στοκχόλμη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ-Άγιαξ 2-0
2018 Λυών Ατλέτικο Μαδρίτης-Μαρσέιγ 3-0
2019 Μπακού Τσέλσι-Άρσεναλ 4-1
2020 Κολωνία Σεβίλλη-Ίντερ 3-2

 

Οι κατακτήσεις

Ομάδα Κυπ. Φιν. Χρονιές Κατάκτησης Χρονιές Φιναλίστ
Σεβίλλη 6 2006, 2007, 2014, 2015, 2016, 2020
Ίντερ 3 2 1991, 1994, 1998, 1997, 2021
Γιουβέντους 3 1 1977, 1990, 1993 1995
Λίβερπουλ 3 1 1973, 1976, 2001 2016
Ατλέτικο Μαδρίτης 3 2010, 2012, 2018
Γκλάντμπαχ 2 2 1975, 1979 1973, 1980
Τότεναμ 2 1 1972, 1984 1974
Φέγενορντ 2 1974, 2002
Γκέτεμποργκ 2 1982, 1987
Ρεάλ Μαδρίτης 2 1985, 1986
Πάρμα 2 1995, 1999
Πόρτο 2 2003, 2011
Τσέλσι 2 2013, 2019
Άντερλεχτ 1 1 1983 1984
Άγιαξ 1 1 1992 2017
Αϊντχόβεν 1 1978
Άιντραχτ Φρανκφούρτης 1 1980
Ίπσουιτς 1 1981
Μπάγερ Λεβερκούζεν 1 1988
Νάπολι 1 1989
Μπάγερν Μονάχου 1 1996
Σάλκε 1 1997
Γαλατασαράι 1 2000
Βαλένθια 1 2004
ΤΣΣΚΑ Μόσχας 1 2005
Ζενίτ Αγίας Πετρούπολης 1 2008
Σαχτάρ Ντόνετσκ 1 2009
Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ 1 2017
Μπενφίκα 3 1983, 2013, 2014
Μαρσέιγ 3 1999, 2004, 2018
Εσπανιόλ 2 1988, 2007
Μπορούσια Ντόρτμουντ 2 1993, 2002
Αθλέτικ Μπιλμπάο 2 1977, 2012
Άρσεναλ 2 2000, 2019
Γουλβς 1 1972
Τβέντε 1 1975
Κλάμπ Μπρίζ 1 1976
Μπαστιά 1 1978
Ερυθρός Αστέρας 1 1979
Άλκμααρ 1 1981
Αμβούργο 1 1982
Βιντεότον 1 1985
Κολωνία 1 1986
Νταντί Γιουνάιτεντ 1 1987
Στουτγκάρδη 1 1989
Φιορεντίνα 1 1990
Ρόμα 1 1991
Τορίνο 1 1992
Σάλτσμπουργκ 1 1994
Μπορντό 1 1996
Λάτσιο 1 1998
Αλαβές 1 2001
Σέλτικ 1 2003
Σπόρτιγκ Λισαβώνας 1 2005
Μίντλεσμπρο 1 2006
Ρέιντζερς 1 2008
Βέρντερ Βρέμης 1 2009
Φούλαμ 1 2010
Μπράγκα 1 2011
Ντνίπρο 1 2015

*Δεν συμπεριλαμβάνονται οι κατακτήσεις του Κυπέλλου Εκθέσεων, καθώς δεν αναγνωρίζεται από την ΟΥΕΦΑ, παρά μόνο από τη ΦΙΦΑ.

Μπορεί επίσης να σας αρέσει

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την εμπειρία σας στην ιστοσελίδα μας. Με την περιήγησή σας σε αυτή στην ιστοσελίδα συμφωνείτε με τη χρήση cookies. Δείτε όλες τις λεπτομέρειες τους όρους χρήσης και τις προϋποθέσεις. ΔΕΧΟΜΑΙ ΔΙΑΒΑΣΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ