Ο ποδοσφαιρικός πλανήτης αποχαιρετάει τον Edson Arantes do Nascimento ή κατά κόσμο Pelé που συνέδεσε όσο κανένας άλλος το όνομα του με την κορυφαία εθνική ομάδα όλων των εποχών, Βραζιλία! Ο Νίκος Στρατής θυμίζει στο Kingsport.gr πέντε σημαντικούς σταθμούς στην ένδοξη καριέρα του ‘‘βασιλιά‘‘ του ποδοσφαίρου που αγαπήθηκε όσο λίγοι από τους φίλους της στρογγυλής θεάς…
Ντεμπούτο με γκολ στη “Selecao”
To πρώτο γκολ του Pele με την εθνική ομάδα της Βραζιλίας ήρθε στην πρώτη του μόλις συμμετοχή (!) με τη “selecao” (07-07-1957), όπου τρεις σχεδόν μήνες πριν κλείσει τα 17 του χρόνια έγινε ο νεότερος παίκτης που σκοράρει με τη φανέλα της πέντε φορές παγκόσμιας πρωταθλήτριας, ένα από τα… ουκ ολίγα ακατάρριπτα ακόμη ρεκόρ του βραζιλιάνου ‘‘θρύλου‘‘. Ο υπηρεσιακός (για ένα μήνα μόνο διετέλεσε εθνικός εκλέκτορας σε μια εποχή που η “selecao” άλλαζε κατά μέσο όρο έναν προπονητή κάθε χρόνο!) ομοσπονδιακός προπονητής Sylvio Pirillo που εκείνη την εποχή καθόταν στον πάγκο της Fluminense, διέκρινε κάτι ιδιαίτερο στον χαρισματικό έφηβο φορ της Santos προσφέροντας του την ευκαιρία στον αγώνα με την Αργεντινή για το “Copa Roca” στο “Maracana”, έναν… ασυνεπή σε χρονική συχνότητα θεσμό για το τρόπαιο του οποίου συναγωνίζονταν από το 1916 ως το 1976 Βραζιλία και Αργεντινή (το αντίστοιχο σύγχρονο “superclasico de la Americas”).
Ο ντελικάτος Pele αντικατέστησε τον έξι χρόνια μεγαλύτερο και συμπαίκτη του στη Santos Emanuele Del Vecchio και σε μία φάση που του έδωσε ένα… τετραγωνικό ελεύθερο η αργεντινικη άμυνα, κατάφερε να νικήσει τον σπουδαίο κίπερ της River Plate Amadeo Carrizo ισοφαρίζοντας (1-1) το τελευταίο γκολ του εμβληματικού φορ Angel Labruna με την “albiceleste”, που είχε ανοίξει το σκορ. Για την ιστορία η Αργεντινή υπό τις οδηγίες του θρυλικού Guilermo Stabile επικράτησε με 2-1, αλλά τρεις ημέρες αργότερα η Βραζιλία με τον Pele να ανοίγει το σκορ (ξεκίνησε βασικός) θα νικούσε με 2-0 στον επαναληπτικό και θα κατακτούσε το κύπελλο.
‘‘Παρθενικό‘‘ μουντιαλικό γκολ!
Ιδιαίτερη ήταν και η στιγμή που ο Pele πέτυχε το πρώτο του γκολ σε τελική φάση μουντιάλ. Η Βραζιλία ήταν η πρώτη ομάδα που άλλαξε κατά το… ήμισυ σχεδόν την ενδεκάδα της από το εναρκτήριο ματς: Πέντε διαφορετικοί παίκτες από το εναρκτήριο νικηφόρο 3-0 με τους Αυστριακούς όπου Garrincha και Pele ήταν στον πάγκο (!) σε σχέση με τον τελικό, πράγμα εντελώς ασυνήθιστο για την εποχή! Στον προημιτελικό στο ιστορικό “Ullevi” του Γκέτεμποργκ απέναντι στην Ουαλία το συγκρότημα του Vicente Feola επικρατεί με 1-0 χάρη στο γκολ ποίημα του Pele (εκπληκτική προσποίηση στον Mel Charles της Swansea και άμεση εκτέλεση μετά από έξυπνη κεφαλιά – ασίστ του Didi) που για πρώτη φορά σκόραρε σε τελική φάση. Ήταν και το τέταρτο σερί ματς εκείνου του μουντιάλ που η “selecao” διατηρούσε το μηδέν στην άμυνα της!
Έφηβος… βασιλιάς!
Η 29η Ιουνίου 1958 είναι η ημέρα που ο… ούτε καν 18χρονος Pele εκπληρώνει την υπόσχεση που είχε δώσει στον πατέρα του (Dondinho, είχε παίξει μεταξύ άλλων σε Mineiro και Fluminense) οκτώ χρόνια πριν όταν τον είδε να κλαίει μετά την απώλεια του παγκοσμίου κυπέλλου 1950 και μάλιστα εντός έδρας, το περίφημο “Maracanazo”(Βραζιλία – Ουρουγουάη 1-2)! Η Βραζιλία κατακτά το πρώτο παγκόσμιο κύπελλο της ιστορίας της με το εμφατικό 5-2 που επικρατεί της οικοδέσποινας Σουηδίας στο “Rasunda” της Στοκχόλμης κι αφού στον ημιτελικό είχε διασύρει με το ίδιο σκορ τη φιλόδοξη Γαλλία των Kopa, Fontaine (χατ τρικ ο Pele, φυσικά ο νεαρότερος με τέτοιο σε μουντιάλ). Σε ηλικία 17 ετών και 249 ημερών, ο “Rei” παραμένει ο νεαρότερος που έχει σκοράρει σε τελικό παγκοσμίου κυπέλλου (μόνο αυτός κι ο Kylian Mbappe έχουν πετύχει γκολ σε τελικό σε ηλικία κάτω των 20 ετών!) σημειώνοντας δύο εντυπωσιακά τέρματα! Ήταν η μέρα που κατέκτησε το πρώτο από τα τρία συνολικά παγκόσμια κύπελλα που έχει κερδίσει με τη “selecao” όντας ο μόνος στην ιστορία με τρία τρόπαια!
H… Santos του Pele!
Μπορεί να μην αγωνίστηκε ποτέ στην Ευρώπη, έγραψε ωστόσο ιστορία και με το σύλλογο του, καθώς με τη φανέλα της Santos κατέκτησε δύο (και μάλιστα διαδοχικές χρονιές) το Copa Libertadores, τον διασυλλογικό δηλαδή τίτλο του πρωταθλητή Νοτίου Αμερικής. Σημαντικότερος αγώνας για τον ίδιο σε αυτές τις κατακτήσεις αναμφίβολα ο τρίτος τελικός του 1962 κόντρα την Penarol της Ουρουγουάης του μεγάλου Ούγγρου Bela Guttman που ως προπονητής της Benfica είχε πανηγυρίσει μόλις λίγους μήνες πριν το δεύτερο συνεχόμενο κύπελλο Ευρώπης πρωταθλητριών ομάδων, αλλά εν συνεχεία έπαιρνε… διαζύγιο από τους ‘’Αετούς‘‘ μη συμφωνώντας για ανανέωση συμβολαίου. Μετά από τους δύο πρώτους τελικούς που δεν αναδείχτηκε τροπαιούχος (Penarol – Santos 1-2, Santos – Penarol 2-3) και σύμφωνα με τον κανονισμό, χρειαζόταν και τρίτος αγώνας σε ουδέτερη έδρα με την “Peixe” (γαλαξίας αστέρων για την εποχή με Pele, Coutinho, Gilmar, Zito, Dorval, Pepe, Mauro Ramos κλπ) να θριαμβεύει με 3-0 με δύο γκολ του Pele! Και τις δύο αυτές συνεχόμενες χρονιές, η Santos πανηγύρισε και το διηπειρωτικό κύπελλο, επικρατώντας των Benfica και Milan αντίστοιχα, σφραγίζοντας έτσι την ενδοξότερη εποχή της ιστορίας του κλαμπ.
Ο μόνος με τρία… αστέρια!
Μετά το 1962, όπου αποχώρησε τραυματίας από τη δεύτερη κιόλας αγωνιστική με τη Βραζιλία να κατακτά παρόλα αυτά το τρόπαιο, αλλά και το 1966 όπου οι αντίπαλοι τον αντιμετώπισαν πολύ σκληρά, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί και να αποχωρήσει από το ματς της 3ης αγωνιστικής με τους Πορτογάλους (η “selecao” δεν πέρασε στα νοκ άουτ), ήρθε η απογοήτευση. Ο ίδιος δήλωσε πως αυτό ήταν το τελευταίο του μουντιάλ, αλλά τέσσερα χρόνια αργότερα το… πήρε πίσω! Στο μουντιάλ του Μεξικού σε ηλικία περίπου 30 ετών περισσότερο ώριμος από ποτέ ήταν ο πιο επιδραστικός παίκτης μίας νέας “dream team” Βραζιλίας (Pele, Tostao, Rivelino, Gerson, Jairzinho, Carlos Alberto κλπ) που ‘‘μάγεψε‘‘ τον πλανήτη. Πραγματοποίησε εντυπωσιακά και συνάμα ώριμα ματς, έχοντας περισσότερο οργανωτικό ρόλο και λειτουργίες χωρίς να… σνομπάρει και το σκοράρισμα (4 γκολ, 7 ο δεξιός εξτρέμ Jairzinho, 10 ο κορυφαίος σκόρερ του τουρνουά, Γερμανός Gerd Muller).
Μπορεί να μη σκόραρε απέναντι στην Αγγλία στη φάση των ομίλων, έπιασε ωστόσο την κεφαλιά από την οποία προέκυψε μία από τις ωραιότερες και παράλληλα δυσκολότερες αποκρούσεις που έχουμε δει σε τελικές φάσεις από τον Gordon Banks! Στο ίδιο παιχνίδι όμως έδωσε μία ευφυέστατη ασίστ στον Jairzinho που σημείωσε το νικητήριο γκολ της “selecao”. Μιλώντας για ευφυία, η προσποίηση του στον γκολκίπερ Mazurchiewicz δημιούργησε το μεγαλύτερο ‘‘ααααχ‘‘ στην ιστορία των μουντιάλ (ξεγέλασε τον Ουρουγουανό γκολκίπερ της Penarol), αφήνοντας τη μπάλα να περάσει και εν συνεχεία από το πλάι προσπάθησε να σκοράρει, αστοχώντας για… εκατοστά! Ο ίδιος θα δήλωνε μετά πως θα το θυμάται σα να ήταν γκολ! Το πιο ωραίο γκολ του δεν… μπήκε ποτέ! Και βέβαια εκτός από το 1-0 με την κεφαλιά κανονιά που σημειώνει κόντρα στους Ιταλούς στον τελικό του Μέξικο Σίτυ, η… ”no look” πάσα που βγάζει στον Carlos Alberto που γράφει το τελικό 4-1, αποτελεί άλλο ένα κόσμημα της ιστορίας των τελικών! ‘‘Δεν τον είδα αλλά τον… άκουσα που ερχόταν‘‘ δήλωσε αργότερα ο “Rei” για την… ασίστ του μέλλοντος!
Το ‘‘αντίο‘‘ που είπε το 1970 σε τελικές φάσεις παγκοσμίου κυπέλλου ήταν η μεγαλύτερη μουντιαλική ραψωδία του! Κυρίες και κύριοι αποχαιρετήστε τον άνθρωπο που έκανε όλα τα πιθανά και απίθανα κόλπα με τη μπάλα χρόνια πριν τους Cruyff, Maradona, Messi κλπ. Η κληρονομιά που άφησε στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο δεν θα πεθάνει ποτέ!